|
|
|
|
afkortingen, afko's, beginnend met letters q t/m z en numeriek *)
(klik hier voor
Engelse termen en afkortingen in de bouw)
(klik hier voor Franse
termen en afkortingen in de bouw)
(kijk hier voor symbolen
in bouwtekeningen)
De volgende lijst geeft een aantal afkortingen die in de bouwwereld worden gebruikt,
bijvoorbeeld op bouwtekeningen. Ook de meer gangbare zijn opgenomen.
Eventuele punten in afkortingen zijn veelal weggelaten.
Een afkorting als k-waarde staat redelijk voorin bij de de letter K (dus niet
beginnend met "KW"), maar Rc-waarde
wordt als "RC" beschouwd. V-trechtertest is een beetje dubieus, maar
staat voorin de V (dus niet beginnend als "VT").
Veel frequent gebruikte afkortingen worden met kleine letters geschreven
(onderkast letters); voor de duidelijkheid is daar in een aantal gevallen van
afgeweken en zijn afkortingen in hoofdletters opgenomen.
Af en toe wordt de lijst aangepast dus geef a.u.b. zo nu en dan <F5
verversen> in de browser om de laatste versie te zien.
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z
0/9
|
|
|
| Q | symbool voor hoeveelheid warmte (Q van quantity) |
| Q | energie-uitwisseling |
| Q | stralingsenergie |
| Q | elektrische lading |
| Q, soms QT | Quencing and tempering, zie Q bij "gehard en ontlaten staal" bij staal |
| QL, QL1 | gehard en ontlaten staal met min. gespecificeerde kerfslagwaarden onder -50° (soms - 40° en QL1 is -60°), zie bij staal |
| qualitate qua (in de hoedanigheid van, een bepaalde rol vervullend) | |
| Q-ZEN | Quasi Zéro Energie (in Wallonië: Franstalige term voor het Vlaamse BEN, Bijna Energieneurtaal) |
|
|
|
| r | radius (straal) |
|
R |
symbool van warmteweerstand in m2K/W (R van Resistance, weerstand; verg. U-waarde) |
| R | symbool voor elektrische weerstand, in U = I * R (spanning = stroomsterkte * weerstand) |
| R | symbool van Röntgen |
| R | symbool voor warmteweerstand |
| R | symbool voo Reactiekracht (bijvoorbeeld RA voor reactiekracht in punt A of steunpunt A) |
| R | aanduiding hoge beginsterkte bij cement (bijvoorbeeld CEM I 32,5 R, verg. aanduiding Normale beginsterkte N) |
| R | Refrigerant (koelvloeistof) |
| ® | Registered trademark (verg. ©, ™) |
| R-waarde | warmteweerstand (verg. Rc-waarde en U-waarde en, andere grootheden!, Rm-waarde en Rw-waarde, Rbf en Rbw bij bodemisolatie) |
| R0,2 | bij staal: de 0,2% rekgrens, de "spanning waarbij een blijvende verlenging van 0,2% optreedt (in MPa); soms wordt ook gebruikt: Re0,2" |
|
waarschuwingszin op verpakkingen/producten (R van Risk, Risico, R1 t/m R68; verg. S-zin) |
|
|
R1 t/m R8 |
waarschuwingszin op verpakkingen/producten (R van Risk, Risico, R1 t/m R68; verg. S-zin) |
|
ra |
reserveapparaat (meestal loze leiding voor) |
| ra | rechtsaf |
| RACM | voormalige Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (onderdeel van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, zie ook bij RCE) |
| rad | radiaal (360 graden / 2 π); verg. sr (sterrradiaal); verg. rd (rad als stralingsdosis) |
|
rad |
radiator |
| RAMS |
Reliability, Availability, Maintainability, Safety (betrouwbaarheid,
beschikbaarheid, onderhoudbaarheid, veiligheid); "RAMS is een specifieke aanpak deel uitmakend van een
kwaliteitsmanagementsysteem
cq. verbetercyclus met als doel de mate van betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoudbaarheid en veiligheid in samenhang te kwantificeren en het proces daar naar toe naspeurbaar vast te leggen"
(Spencon Machineveiligheid Arboveiligheid) In de ontwerpfase wordt bijvoorbeeld al besloten dat men bij onderhoud gemakkelijk de onderdelen moet kunnen vervangen. |
| RAP | oorspronkelijk Rijnlands Architectuur Platform en Architectuurcentrum RAP, nu Studio RAP |
| RAP | Recycled AsPhalt, de Engelse term voor hergebruikt asfalt |
| RAW | RAW is stelsel van juridische, administratieve en technische voorwaarden voor het samenstellen van bouwcontracten in de gww; in nauwere zin: standaard bestekindeling, een RAW-bestek dient als informatiedrager en contractdocument tussen opdrachtgever en aannemer |
| RAW | bestandsformaat digitale foto's waarbij geen compressie e.d. wordt toegepast (verg. DWG, DXF, IFC, gbXML) |
| Rbf | Resistance basement floor (letterlijk: weerstand kelder vloer) is de warmteweerstand van de vloer van de kruipruimte, zie bij bodemisolatie; verg. Rbw |
| RBI | RookBeheersingsInstallatie |
| RBT | Regionaal BeleidsTeam (bij hulpverlening watersnood e.d.) |
| Rbw | Resistance basement wall (letterlijk: weerstand kelder muur) is de warmteweerstand van een aan de grond grenzende wand (muur, fundering) van een kruipruimte, zie bij bodemisolatie; verg. Rbf |
|
rc |
|
|
R-waarde van de constructie (bijvoorbeeld de warmteweerstand R over de gehele dikte van muur) |
|
| RC | RegisterConstructeur (verg. RO, RT) |
| RC, RC1, RC2, RC3 | Reliability Class (zie bij gevolgklasse) |
| RCB | Regionale Commissie Beroepsonderwijs-bouw |
| RCE |
Rijksdienst
voor het Cultureel Erfgoed; soms wordt de dienst afgekort tot
"Cultureel Erfgoed" in plaats van RCE; RCE is de in 2009 nieuw gekozen naam voor de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM); RACM is in 2006 ontstaan uit de RijksDienst voor de MonumentenZorg (RDMZ) en de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB); vanaf 2011 behoort ook het Instituut Collectie Nederland (ICN) tot RCE |
| rd | rad (stralingsdosis); verg. rad (als radiaal) |
| RD | RijksDriehoeksmeting (RD-stelsel) |
| R&D | Research & Development (in het Nederlands O&O) |
| RDNAP | RDNAP staat voor RijksDriehoeksmeting + Normaal Amsterdams Peil: Kadaster en Rijkswaterstaat beheren NAP-hoogtemerken en de RD-punten in Nederland (RDNAP behoort niet meer bij het Kadaster, maar wordt sinds 2022 verzorgd door NSGI) |
| RDSD | Resist, Delay/Store, Discharge |
| rda | reinigingsdienstafval (verg. bsa, gft, hha, inda, kca, kga, sa, zha) |
| RDMZ | voormalige RijksDienst voor de MonumentenZorg ("monumentenzorg" is onderdeel van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, zie ook bij RCE) |
| REACH | Registration, Evaluation, Autharisation and restriction of CHemicals |
| red | redactie |
| RED | Reversed ElectroDialyse, omgekeerde elektrodialyse (zie blue energy (energie uit zoutverschil water); verg. PRO) |
| ref | referentie |
| ReH | bij staal: de bovenste Rekgrens [in MPa] |
| RER | in RERBENG3 een aanduiding van het aandeel hernieuwbare energie (RER staat voor Renewable Energy R...?), een onderdeel van de EPG (EnergiePrestatie Gebouwen) |
| RES | Regionale EnergieStrategie (die regio's heten RES-regio's) |
| Rf | wrijvingsgetal (R van Resistance) |
| Rf | Resistance for fire (brandweerstand, brandwerendheid, bestandheid tegen vuur) |
| RFC | Requenst For Change; een verzoek om een aanpassing (wanneer het product of pakket al ontworpen of gereed is en aanpassingen moeilijker uit te voeren zijn) |
| RFG | Richtlijnen voor Funderingen van Gebouwen, de voorloper van een aantal geotechnische normen (NEN 6740 e.d.) |
| RFI | Request For Information; wanneer je weet wat je wilt hebben, maar nog informatie van de leverancier, fabrikant o.d. wilt hebben (wordt meestal opgevolgd door een RF) |
| RFP | Request For Proposal; wanneer je een probleem hebt, maar je weet niet hoe het opgelost moet worden (vraag aan leverancier, fabrikant o.d.) |
| RFQ | Request For Quote; wanneer je weet wat je wilt hebben, maar je wilt nog weten hoe de leveranicer, fabrikant o.d. aan je eisen kan voldoen en/of wat de kosten zijn |
| RFT | Radio Frequency Technology, Radio Frequency Transmitter, via een radiosignaal kan iets gestuurd worden (cv-ketel aan/uit, ventilatie-unit aan/uit of laag/midden/hoog e.d.) |
| Rg | gewogen Rijpheid van hardend beton |
| RGB | Kleurenpalet Red, Green, Blue; verg. CMYK en RAL-kleuren |
| RGD | voormalige RijksGebouwenDienst, onderdeel van Rijksvastgoedbedrijf |
| RGS | ResultaatGericht Samenwerken |
| RH | Relative Humidity, zie ook RV |
| RHDHV | Royal HaskoningDHV |
| RHP | RHP is een kenniscentrum op het gebied van substraten en bodemverbeterende materialen; oorspronkelijk Regeling HandelsPotgronden (de volledige naam wordt niet meer gebruikt) |
| RIBA | Royal Institute of British Architects |
| RIBO | (scholing,) Restauratie en Innovatie in de bouw in Overijssel |
| RI&E | RisicoInventarisatie en -Evaluatie (zie bij Arbo) |
| RI-paal | Rüttel-Injections-paal, een bijzondere MV-paal; in plaats van heiend wordt hij trillend ingebracht |
| RIVM | Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu |
| RKD | Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie; de volledige naam wordt nooit meer gebruikt. alleen de afkorting RKD |
| RKI | oorspronkelijk: Rubber- en KunststofIndustrie, nu: rubber-, lijm- en kunststofindustrie, ooit: Innovatienetwerk RKI; federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK) |
| RLV | Relatieve Vochtigheid (ook: RV) |
|
RM |
RookMelder |
| Rm | Rm-waarde geeft bij staal de treksterkte [in MPa] |
| RMO | RijksMuseum van Oudheden (Leiden) |
| RMT | RegisterMakelaar en Taxateur (verg. KRMT) |
| RO | RegisterOntwerper (verg. RC, RT) |
| ROB | voormalige Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (onderdeel van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, zie ook bij RCE) |
| ROC | Regionaal OpleidingsCentrum |
| ROI | Return On Investment, een getal dat aangeeft wat een investering aan rendement oplevert (verg. EROI, SROI) |
| ROP | Restauratie Opleidings Project |
| ROV | Remotely Operated Vehicle, een op afstand bestuurbare robot (bijvoorbeeld onder water een duikrobot) |
|
roy |
royaal/royale |
| RPAS | Remotely Piloted Aircraft System, ook wel Remote Piloted Aircraft System (is een drone; verg. UAV) |
| RPC | Reactive Powder Concrete (reactief poederbeton) |
| RRBouw | voormalige Stichting Research Rationalisatie Bouw, onderdeel van Bouwend Nederland |
| Rs | Reflection Sun, zonrefelectie bij bijvoorbeeld zonwering (voor gemetalliseerde weefsels gaat het om de reflectie van de metaallaag); zie ook Ts |
| RSL | Reference Service Life, referentielevensduur |
| RT | RegisterToetser (verg. RC, RO) |
| RT, RT30, RT60 | Reverbaration Time, nagalmtijd bij geluid (bijvoorbeeld RT60 geeft het aantal seconden waarbij het geluidsniveau met 60 dB afneemt nadat de bron van het geluid is stopgezet, zie bij akoestiek) |
| RTD | Rijkswaterstaat Technisch Document |
| REMU | Regionale Energie Maatschappij Utrecht, zie bij PUEM |
| RTL | RetourTemperatuurBegrenzer, zie bij vloerverwarming |
| RTS | Robotic Total Station (zie bij totalstation) |
| RTTR | Real-Time Thermal Rating, zie bij Dynamic Load Rating DLR |
| RUG | Rijskuniversiteit Groningen |
| RUP | Ruimtelijk UitvoeringsPlan (Vlaanderen), vroeger BPA (Bijzonder Plan van Aanleg) |
| RV | Relatieve Vochtigheid (ook: RLV, RH) |
| RvA | Raad van Accreditatie |
| RvA | Raad voor Arbitrage in de bouw |
| RvC | Raad van Commissarissen |
| RVO |
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (voorheen AgentschapNL en Dienst Regelingen, daarvóór Senternovem) |
| RVOB | voormalige Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf, onderdeel van Rijksvastgoedbedrijf |
|
RVOI |
Regeling van de Verhouding tussen Opdrachtgever en adviserend Ingenieursbureau |
|
RoestVastStaal (in de volksmond RoestVrijStaal genoemd, verg. inox) |
|
| RvS | Raad van State |
| Rw | Sound Reduction Index (SRI), zie Rw-waarde en geluidsisolatie |
|
regenwaterafvoer (zie ook hwa) |
|
| rwa | regenweeraanvoer (aanvoeren van water tijdens regen of de hoeveelheid water die aangevoerd wordt tijdens regen) |
| rwa | rook- en warmteafvoer (brandventilatie) |
| RWS | Rijkswaterstaat |
| RWS-Dd | zie Dd-alfabet |
| RWU | RWU 1991: Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw (link verwijderd, site risicoregeling.nl was niet goed beveiligd) |
| RWZI | RioolWaterZuiveringsInstallatie |
|
RZA |
RechterZijAanzicht |
|
|
|
| s | seconde |
| s | weg, weglengte |
| S | Siemens, eenheid van elektrische geleiding (zie bijvoorbeeld EC-waarde) |
| S | aanduiding constructiestaal (S van Sructural steel, staal voor constructies, bijvoorbeeld in S355: constructiestaal met vloeigrens 355 N/mm2) |
| S | Saturation (bijvoorbeeld de mate van verzadiging met water) |
|
veiligheidsvoorschriften bij producten (S van Safety, veiligheid, S1 t/m S62; verg. R-zin) |
|
| s0 t/m s3 | mate van rookvorming bij brand (s van het Engelse smoke; zie brandklasse) |
| S1 t/m S5 | Slump, zetmaat van betonspecie, één van de consistentieklassen (verg. verdichtingsmaat Compaction C0 t/m C3 en vloeimaat F1 t/m F7) |
| S1 t/m S62 | veiligheidsvoorschriften bij producten (S van Safety, veiligheid, S1 t/m S62; verg. R-zin) |
| SA | ShredderAfval (verg. bsa, gft, hha, inda, kca, kga, rda, zha) |
| SANAA | Sejima And Nishizawa Associated Architects, een Japans architectenbureau |
| SAR | Stichting Architecten Research; de SAR is in 1964 opgericht en "bepleitte o.m. de scheiding van 'drager' en 'inbouw', waarbij de drager dat deel van het gebouw is waar de bewoner van af moet blijven (het bouwskelet, de bouwschil, red.); de inbouw is het territorium van de bewoner, die daar zeggenschap over heeft (en daarmee consumentgericht bouwen avant la lettre)"; het skelet, de bouwschil heeft een lange levensduur en de inbouw een relatief korte; de SAR is opgericht naar aanleiding van het boek "De dragers en de mensen" van John Habraken (uitgegeven in 1961); andere SAR-leden zijn John Carp en Frans van der Werf; in 1973 wordt de samenhang tussen woningen en woonomgeving tot speerpunt; de wijken Lunetten in Utrecht en Molenvliet in Papendrecht zijn gebaseerd op de SAR-principes; de SAR blijft tot 1990 bestaan; zie ook open bouwen (verg., wat betreft "gebruikersvriendelijkheid": Collectief Particulier Opdrachtgeverschap CPO, Particulier Opdrachtgeverschap PO; verg. casco, Industrieel Flexibel en Demontabel bouwen IFD, LCA) |
| SARA | Saturated hydrocarbons (verzadigde koolwaterstoffen), Aromatic hydrocarbons (aromatische koolwaterstoffen), Resins (thermoplastische harsen), Asphaltenes (asfaltenen); de SARA-analyse scheidt groepen chemische verbindingen (bij analyses van vooral bitumen en asfalt) |
| SAW | Submerged Arc Welding, een lasmethode waarbij onder poederdek (OP) gelast wordt (verg. FCAW/MIG/MAG, GMAW/MIG/MAG, SMAW, STAW/TIG) |
|
sb |
schuimblusser |
| sb | spoelbak |
| sb | stilb (104 cd/m2) |
| SB | Styrene Butadiene, een thermoplast |
| SB | SchuimBeton |
| SB0,5 t/m SB10,0 | indeling sterkteklasse van SchuimBeton |
| SBA | Stichting Bureau Architectenregister (verg. WAT, BEP) |
| SBB | Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven |
| SBC | StyreenButadieen Copolymeer |
| SBD | Stichting Bedrijfstakregelingen Dakbedekkingsbranche, een kennisinstituut voor de dakenbranche inzake arbeidsomstadigheden- en arbeidsmarktbeleid |
|
SBI, SBI-test |
Single Burning Item; SBI-test 9zie bijvoorbeeld bij groengevel) |
| SBK | Stichting BouwKwaliteit, waarschijnlijk later Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB) |
| SBN | Stichting Bouwhistorie Nederland |
| SBR | Stichting BouwResearch, voorloper van SBRCURnet (verg. CUR), vanaf 1-1-2018 onderdeel van o.m. ISSO (bouwpublicaties, referentiedetails), CUR Crow (CUR-aanbevelingen) en Buildwise (andere publicaties) |
| SBR | StyreenButadieënRubber (Styrene Butadiene Rubber), BR is ButadiëenRubber) |
|
Styrene Butadiene Styrene, een rubberachtige kunststof (soms: SBSR met de R van Rubber, verg. APP, SBR) |
|
| SBVN | Stichting Belangenbehartiging Vloerisolatie Nederland |
| SBW |
Stichting Bevordering Wegenbouw, voorloper van Fundeon, wat weer een voorloper
is van Volandis
(Op 1 januari 2006 fuseerden de sectorale vakopleidingsinstituten Bouwradius en SBW (infrastructuur) tot Fundeon. (Op 1 juli 2016 zijn Fundeon en Arbouw samengegaan in Volandis.) |
| SCC | Self-Compacting Concrete (zelfverdichtend beton, zvb) |
| SCE | Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE), vroeger postcoderoosregeling genoemd, zie verder bij pv-paneel |
| SCFB | Self Closing Flood Barrier (zie Aggéres en waterkering) |
| SCM | Supplementary Cementitious Material ofwel vulstof, zie eventueel beton duurzaamheid |
| SCP | Smog Creation Potential, een milieueffect |
| SCVM | Stichting Certificering Voor Makelaars en taxateurs, opgericht in september 2001 nadat de titelbescherming en wettelijke beëdiging van makelaars in maart 2001 is vervallen (waarschijnlijk is de oorspronkelijke naam Stichting Certificering VBO Makelaars) |
| SCW | StudieCentrum Wegenbouw, de voorloper van CROW |
| Sd | dampdiffusieweerstand in meter (d van diffusion; S vanwege weglengte?) |
| SDE | Stimuleringsregeling Duurzame Energie (er is ook een "SDE+" subsidie) |
| SDOF | Single Degree of Freedom Linear Oscilator (zie bij tuned mass damper) |
| SE | Schwer Entflammbar/ Self Extinguishing, dus moeilijk brandbaar, bijvoorbeeld de SE-kwaliteit polystyreen in EPS-SE |
| SEB | Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf |
| SEER | Seasonal Energy Efficiency Ratio; zie bij EER. |
|
SF |
Slump Flow; oude benaming van F (Flow), vloeimaat betonspecie (zie F1 t/m F7) |
| SfA | Stimuleringsfonds voor Architectuur, sinds 2010 Stimuleringsfonds Creatieve Industrie of kortweg Stimuleringsfonds, "hét cultuurfonds voor architectuur, vormgeving, e-cultuur en alle mogelijke crossovers" |
| SFA | Sociaal Fonds voor de Architectenbranche |
| SFN | StaalFederatie Nederland (ook gewoon "Staalfederatie") |
| SFTP | Shielded Foiled Twisted Pair (ethernetbekabeling; elke draad is beschermd en de kabel zelf ook; verg. FTP, STP, UTP) |
| sg | soortelijk gewicht, beter: volumieke massa (SG60 is bijvoorbeeld een aanduiding van koudschuim met een soortelijk gewicht van 60 kilo per m3) |
| SG60/60 | Standard Grade, een aanduiding voor een geotextiel met treksterkte in lengterichting 64,5 kN/m, treksterkte in breedterichting 60 kN/m (dus beide minimaal 60 kN/m; andere aanduidingen zijn bijvoorbeeld SG30/30, G80/80 en SG100/100) |
| SGAT | Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking |
| SGD, S-GD 17 graden C | Stook Graaddagen: het aantal dagen dat er in een woning verwarmd moet worden omdat de temperatuur buiten <= 17 graden C is (let op: in dit voorbeeld is het 17; bij BENG-woningen is er zelfs een S-GD 11 graden C) |
| SGP | Salinity Gradient Power, zie blue energy |
| SHBO | Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek (Arnhem) heeft bestaan van 1960 tot 2007; het archief van de SHBO, inclusief dat van BWB (Bureau Wederopbouw Boerderijen) is verhuisd naar Cultureel Erfgoed (RCE) |
| SHG | Stichting Historie Grofkeramiek |
| SH&M | Stichting Hout en Meubel (niet meer actief) |
|
SHM |
Self Healing Material (zelfherstellend materiaal) |
| SHP | SHP staat voor bouwbedrijf van der Sluis en bouwbedrijf gebr. de Haan (resp. uit Wijnjewoude en Grou), maar de P van SHP is onduidelijk |
| SHR | Stichting Hout Research, een onafhankelijk houtonderzoeksinstituut (SHR) |
| SI | Système International (systeem met gestandaardiseerde eenheden, SE-eenheden) |
| SI | SIlicone |
| SIKB | Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer |
| SIMGRO | SIMulator GROntmij, een simulatieprogramma met processen in het regionaal hydrologisch model (Grontmij is op 1 okt 2015, effectief op 4 april 2016 in Sweco Nederland, opgegaan in Sweco, een zeer groot Zweeds ingenieursbureau) |
| SIS | Styrene Isoprene Styrene (eigenlijk: polystyrene-polyisoprene-polystyrene), bijvoorbeeld als SBS-SIS gecacheerde EPDM |
| SiSo | Single input, Single output (een regelsysteem, verg. MiMo) |
| SITE | SITE is an architecture and environmental arts studio, internationally known for innovative buildings, public spaces, parks, interiors and product designs. Founded in New York City in 1970. De naam SITE is afkomstig van "Sculpture In The Environment" |
| sk | slaapkamer (zie ook slp) |
| SK | StijgKast, verg. MK is MeterKast |
|
SK |
straatkolk |
| Sk | Sterkeklasse |
| SK | SnijKant of geSneden Kant (een recht afgesneden kant, bijvoorbeeld bij gipsplaten of akoestische platen) (verg. AK voor Afgeschuinde Kant) |
| sKBL | stichting digitaal portaal voor nederlandse Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (kbl's) |
|
Stichting Kwaliteit Gevelbouw (keurmerk voor sloten e.d.; verg. PKVW) |
|
| SKLN | Stichting Kastelen Lexicon Nederland, ondergebracht bij de Nederlandse Kastelenstichting (NKS) |
| SLA | Service Level Agreement, een overeenkomst waarin de wijze en de mate van dienstverlening tussen opdrachtgever en opdrachtnemer is gespecificeerd (verg. DVO) |
|
slaapkamer (zie ook sk) |
|
| SLS |
Scandinavian Lumber Standard. SLS is geschaafd vurenhout en
licht afgerond aan dehoeken van de lange zijden. "SLS vurenhout is de naam voor geschaafde balken die voldoen aan de Scandinavian Lumber Standard. De betekenis van deze term heeft twee onderdelen:
'Scandinavian Lumber', wat betekent dat het aan bomen groeit in Scandinavië, en
'Standard' wat staat voor de standaard kopmaten. Bovendien zijn de SLS vurenhouten balken herkenbaar aan de licht afgeronde hoeken.
Door de tragere groei van de bomen in Noord-Europa is de kwaliteit beter dan vuren geschaafd hout uit Midden-Europa dat online soms ook als SLS wordt aangeboden."
(De Houtboer) Overigens, CLS staat voor Canadian Lumber Standard. |
|
sm |
schoonloopmat |
| Sm3 | Standaard kubieke meter, een aanduiding voor een kubieke meter aardgas bij 15 graden C (bij een druk van 101,325 kPa ofwel 1,01325 bar); Sm3 is een wat wonderlijke "eenheid" omdat de S hier een term uitdrukt (Standaard); verg. Nm3 |
| SMA | SteenMastiekAsfalt (soms SMA-NL, verg. DAB, GAB, LEAB, OAB, STAB, ZOAB en de CE-markering AC nn surf xx) |
| SMA | Stichting voor de Middeleeuwse Archeologie |
| SMA-rt | StoffenManager Asbest risico-indelingstechniek, een digitaal systeem voor het bepalen van risicoklassen asbest |
| SMART | de SMART-methode eist dat alles Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden is |
| SMAW | Shielded Metal Arc Welding, een lasmethode, handlassen met een beklede elektrode (verg. andere lasmethodes GMAW/MIG/MAG, FCAW/MIG/MAG, SAW, STAW/TIG) |
| SMP |
SoortenManagementPlan. Kritische noot: In ons land zijn blijkbaar een paar dieren belangrijker dan het welzijn van tientallen miljoenen kippen, varkens en koeien die in de intensieve veeteelt worden gemarteld en gelden veel Kafkaiaanse procedures waarvan dit er uit de SMP weer één is: "Op basis van de wet moet je eerst een ecologische quick scan en daarna een uitgebreid ecologisch onderzoek naar de aanwezigheid van deze soorten laten uitvoeren. Voor veel soorten kan dat alleen in de warmere maanden van het jaar, wat vraagt om een zorgvuldige planning. Daarnaast zijn ecologische onderzoeken intensief en daardoor prijzig. Als uit onderzoek blijkt dat de genoemde soorten aanwezig zijn, moet je een ontheffingsprocedure starten. Hier zitten legeskosten aan vast, maar ook een proceduretijd voor toetsing. Ook dit vraagt dus om een goede planning. Of je daadwerkelijk een ontheffing krijgt, hangt af van de aangetroffen soorten en de voorgestelde maatregelen. Na het krijgen van een ontheffing is de aanvrager niet meer gebonden aan deze wet, op voorwaarde dat je voorzorgsmaatregelen treft en de weggenomen verblijfplaatsen op een andere plek compenseert." (SMP provincie Utrecht, mei 2021) |
| SMP | Shape Memory Polymer; dit polymeer slaat bij een bepaalde luchtvochtigheid, temperatuur, licht of een magnetisch veld een vorm op en kan die daarna weer oproepen uit het "geheugen", bijvoorbeeld PFSA, PerFluoroSulphonic Acid (Nafion) |
| SMR | Small Modular Reactor (kleine kernenergiecentrales) |
| SMS | Styrene-a-Methylstyrene (ook: Styrene-α-Methylstyrene) |
| SMTS | bij staal: Specified Minimum Tensile Strength (gespecificeerde minimum treksterkte in MPa); verg. SMYS |
| SMV | Standenschakelaar Mechanische Ventilatie (bijvoorbeeld in de badkamer; verg. Hoofdbediening Mechanische Ventilatie HMV) |
| SMYS | bij staal: Specified Minimum Yield Strength (gespecificeerde minimum rekgrens in MPa); verg. SMTS |
| SNA | Siebold Nijenhuis Architecten |
|
snb |
straatnaambord |
| SNC | Self-Nivellating Concrete |
| SO | SchetsOntwerp, StructuurOntwerp, één van de eerste fasen in het bouwproces (juist vóór het Voorlopig Ontwerp) |
| SOBH | Stichtsche Onderlinge BrandHerverzekeraar |
| SOD | sleutel op de deur (België; in Nederland: sleutelklaar) |
| SodM | Staatstoezicht op de Mijnen |
| SOFC | solid oxide fuel cell (ofwel brandstofcel, zie bij energieopslag waterstof als bron om elektriciteit op te wekken) |
| SOG | som over het geheel (België; in Nederland: totaal generaal, soms afgekort als TG) |
| SOM | architectenbureau SOM, opgericht door Skidmore, Owings en Merill |
| SPA | Stichting Promotie Archeologie, een uitgeverij van boeken over archeologie en geschiedenis |
| SPA | System Performance Assessment |
| SPF |
Seasonal Performance Factor, een soort gemiddelde Coefficient Of
Performance (COP-waarde) van een warmtepomp
over het jaar; de COP is immers mede afhankelijk van de binnen- en
buitentemperatuur, dus van het seizoen; "de winstfactor van een warmtepomp hangt niet alleen af van de warmtepomp zelf maar ook van de temperatuur van de warmtebron en het warmteafgiftesysteem"
(met
dank aan Geo-Energie) Verg. COP, GUE, |
| SPL | SuperPLastificeerder, zie bij plastificeerder |
| SPN | Stralingsprestatienorm |
|
Signal Processing System (systeem met digitale signaalbewerking; zie ook Digital Signal Processing DSP) |
|
| SPS | Single-Ply System (anti-wortel doek met lekdetectiesysteem, zie ook LDS) |
| SPT | Standard Penetration Test (bepaling relatieve dichtheid, NEN-EN-ISO 22476-3) |
| SPvE | Stedenbouwkundig Programma van Eisen (verg. PvE) |
| sr | sterradiaal (verg. radiaal rad) |
| sr | senior (de oudere, de ervarene) |
| SR1, SR2 | klassering stabiliteit/ontmenging van zelfverdichtend beton zvb (S van Segregation?) |
| SRAL | Stichting Restauratie Atelier Limburg |
| SRI | Sound Reduction Index, of Rw-waarde |
| SRI | Solar Reflectance Index, het gedeelte van het (zon)licht dat teruggekaatst wordt door een materiaal; de SRI is een getal tussen 0 en 1, of een percentage tussen 0 en 100 (bijvoorbeeld bij de toplaag van dakbanen, om opwarmen (en afstaan van warmte) van het dak zoveel mogelijk te vermijden) |
| SRM | StandaardRekenMethode bij bepaling luchtkwaliteit (bijvoorbeeld SRM3, verg. NNM) |
| SROI |
Social Return on Investment
(verg. ROI, EROI) |
| SRR | Starters RenteRegeling |
| SS | Signaling System (verg. LDS, SPS) |
| ssg | schijnbaar soortelijk gewicht, beter: schijnbaar volumieke massa svm |
| SSK | Standaard Systematiek voor Kostenramingen (zie bij CROW). "De Standaardsystematiek voor Kostenramingen (SSK) is een systematiek voor het maken van kostenramingen in de bouw en biedt een handreiking voor kostenmanagement. Het maken van ramingen van investerings- én/of levensduurkosten (onderhoudskosten) van projecten gebeurt met de SSK op eenduidige wijze. Daardoor zijn ramingen inzichtelijk en beter onderling vergelijkbaar en te volgen in de tijd. Dat draagt bij aan een verbetering van de communicatie over het managen van projecten." |
| SSV | SchuldSaldoVerzekering (België; overlijdingsrisicoverzekering ORV) |
|
st |
stuks |
| STAB | STeenslagAsfaltBeton (wordt ook tot StAB afgekort, verg. DAB, GAB, LEAB, OAB, SMA, ZOAB en de CE-markering AC nn surf xx) |
|
STABU |
STABU is het samenwerkingsverband voor geSTAndaardiseerde bestekken voor de woning- en utiliteitsbouw (B&U, Burgerlijke bouw en Utiliteitsbouw) |
| STAF | STtichting erkenningsregeling voor het AFwerkingsbedrijf (verg. FOSAG) |
| STAR(R) | de STAR-methode wordt onder meer toegepast bij sollicitatiegesprekken waarin je een voorbeeld kunt geven van wat je bereikt hebt: Situatie (welk belangrijk project gaat het om), Taak (wat was mijn rol daarin), Actie/Activiteit (wat heb ik daadwerkelijk gedaan) en Resultaat (wat gebeurde er wel of juist niet); de R tussen haakjes staat voor Reflectie (wat heb ik ervan geleerd); meld de reflectie niet in een sollicitatiegesprek tenzij er nadrukkelijk om gevraagd wordt) |
| STAW | Shielded Tungsten Arc Welding, een lasmethode die ook TIG-lassen wordt genoemd, waarbij de elektrode van wolfraam is (Engels: Tungsten) en niet afsmelt (beschermd, Engels: shielded) (verg. andere lasmethodes GMAW/MIG/MAG, FCAW/MIG/MAG, SAW, SMAW) |
| STB |
"De Standaardtaakbeschrijving (STB) is een systematische beschrijving van ontwerp- en advieswerkzaamheden in bouwprojecten. De STB is een bijlage bij de
'Rechtsverhouding opdrachtgever – architect, ingenieur en adviseur – DNR
2005', de door BNA en NLingenieurs (voorheen ONRI) ontwikkelde standaardregeling voor het afsluiten van overeenkomsten tussen adviseurs en opdrachtgevers. De STB is bedoeld om in samenhang met de
DNR toe te passen, maar kan ook zelfstandig worden gehanteerd." Doel van de STB is " hulpmiddel voor het verdelen, offreren en contracteren van ontwerp- en adviestaken in bouwprojecten in hun onderlinge samenhang". (Bron NLingenieurs) |
| STC | Sound Transmission Class, een Amerikaanse ééngetalsaanduiding voor geluidsisolatie (van wanden/gevels). Wij gebruiken bijvoorbeeld de Rw-waarde als ééngetalsaanduiding voor geluidsisolatie (zie bij geluidsisolatie). STC en Rw-waarde geven wel ongeveer hetzelfde weer, maar er is geen vaste verhouding tussen de waarden. |
| STEC | STeel Electrophoretic Coating (een systeem om staal te coaten, tegen corrosie) |
| STEG | SToom- En Gasturbine (in het Engels: Combined Cycle Gas Turbine CCTG; zie groene stroom) |
| STEL | ShortTterm Exposure Limit (korte termijn tijdgewogen gemiddelde, zie bij TGG) |
| STenV | Stichting Taxatie en Validatie (zie ook NWWI, NHG) |
| STG | Smart Thermal Grid, "inzet van technologie om de distributie en opslag van warmte te optimaliseren" |
| StiBoKa | Stichting voor Bodemkartering, via-via opgegaan in Alterra, een onderzoeksinstituut van WUR (Wageningen University and Research centre) |
| STIPB | STIchting Promotie Breedplaatvloeren, de oude naam voor Breedplaatinfo |
| stl | standleiding |
| STL | STereoLithography, Surface Tessellation Language, Standard Tessellation Language; een STL-bestand is een digitaal bestand dat bij 3d-printen en CAM wordt gebruikt (STL-bestand kan ook vanuit een CAD-bestand zijn omgezet) |
|
STOP principe |
STOP-principe is o.m. van toepassing bij het werken met zandsteen. STOP staat voor: S = Substitutie (iets anders toepassen), T = Technische beheersmaatregelen (bijvoorbeeld apparatuur met stofafzuiging), O = Organsatorische maatregelen (bijvoorbeeld alleen speciaal opgeleid personeel in betreffende ruimtes), P = Persoonlijke beschermingsmiddelen |
| STOWA |
Stichting Toegepast Onderzoek WAterbeheer |
| STP | Shielded Twisted Pair (ethernetbekabeling; kabel als geheel afgeschermd tegen storingen van buiten; verg. FTP, SFTP, UTP) |
| STR | STR van STRength?; Eurocode voor verlies van evenwicht van een constructie, intern bezwijken (buigen, afschuiven, pons, knikken, kippen) (zie bij grenstoestand) |
| StruSoft | Structural Design Software |
| Stubeco | STudievereniging Uitvoering BEtonCOnstructies |
| SUB-BC | SUB-Brandcompartiment |
| SV | StadsVerwarming, tegenwoordig vaak warmtenet genoemd |
| SV | Schonere Verbanding; bij een cv-ketel met het SV-label is de NOx-uitstoot zo laag mogelijk |
| SV | Sterk geVentileerde ruimte, bijvoorbeeld een garage; "sterk geventileerde ruimtes kunnen energetisch gezien gelijk aan 'buiten' worden beschouwd" (verg. AOR, AOS, AVR, VZ en BV) |
| SVE | Service-instituut Viba-Expo (sinds 2021 niet meer actief met exposities) |
| svm | schijnbare volumieke massa (vroeger: schijnbaar soortelijk gewicht sgg) |
| SVn | Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland |
|
SWK |
Stichting
Waarborgfonds Koopwoningen |
| SWOT | de SWOT-analyse staat voor Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats (resp. sterke punten, zwakke punten, kansen, bedreigingen), een bedrijfskundige sterkte-zwakte-analyse |
| SWOV | Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid |
| swv | samenwerkingsverband |
| sww | sanitair warm water (België; boiler?, in het Engels: Water Sanitary Warm WSW; verg. warmwatervat wwv) |
| SZW | Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, ook in bijvoorbeeld Uitvoering van Beleid SZW (oude naam Agentschap SZW, Inspectie SZW (o.m. arbeidsinspectie) |
|
|
|
|
t |
toilet |
| t | temperatuur |
| t | tijd |
| t | ton (1000 kg) |
| T | moment van koppel |
| T | periode, periodeduur, trillingstijd; |
| T | temperatuur |
| T | tesla (magnetische inductie, veldsterkte) |
| T | Tera (afgerond 1012; eigenlijk 240 ofwel 1.099.511.627.776), bijvoorbeeld in TBytes |
| T | tijd |
| TA | Terrestrial acidification (verzuring van de aarde), een milieueffect |
| TA | TuinArchitect |
| tab | tabel |
| TAB | Thermische Activering Betonconstructie (zie bij betonkernactivering BKA) |
| TABK |
Wonen-TA/BK staat voor "Wonen, Tijdschrift voor
Architectuur (, stedebouw) en Beeldende Kunst; vanaf ca. 1986 Archis
genoemd dat ca. 1998 stopte; de geschiedenis is als volgt (met dank aan Archis): 1929 Oprichting van het Roomsch Katholiek Bouwblad 1948 Oprichting van Goed Wonen, maandblad voor goede woninginrichting 1960 Het Roomsch Katholiek Bouwblad wordt het Tijdschrift voor architectuur en beeldende kunsten 1968 Het Tijdschrift voor architectuur en beeldende kunsten wordt TABK, Nederlands-Belgies tijdschrift voor architectuur en beeldende kunsten 1969 Oprichting van Wonen, maandblad voor wonen en wooncultuur 1973 Wonen en TABK fuseren en vormen TA/BK, tijdschrift voor huisvesting en omgeving 1982 Wonen TA/BK krijgt een nieuw aandachtsgebied: architectuur, stedenbouw en beeldende kunst 1986 Wonen TA/BK wordt Archis, tijdschrift voor architectuur, stedenbouw en beeldende kunst 1993 Archis architectuur/architecture, stedenbouw/urbanism, beeldende kunst/visual arts (gepubliceerd als tweetalig tijdschrift, Nederlands/Engels) 1997 Archis architectuur/architecture, stad/city, beeldcultuur/visual arts 2001 Archis International wordt gepubliceerd in afzonderlijke Nederlandse en Engelse edities 2005 Archis Publishers geeft Volume uit, een kwartaalmagazine over architectuur |
| TAC | The Architects Collaborative (beëindigd in 1995) |
| TAG | Teerhoudend AsfaltGranulaat |
| TAS | Trilling Absorberend Schuimbeton (trillingsabsorberend) |
| TAW | Tweede Algemene Waterpassing (Belgische NAP, dat is NAP - 2,31 m) |
| TB | TracéBesluit, één van de stappen bij de aanleg van wegen (alle stappen zijn in volgorde: Startbeslissing, Verkenning, Voorkeursbeslissing, Ontwerptracébesluit (OTB), Tracébesluit (TB), Realisatie, Evaluatie en opleveringstoets) |
| TBM | TunnelBoorMachine, Tunnel Boring Machine |
|
TCC, TCC-vloer |
Timber-Concrete Composite; TCC is een technologie waarbij hout (CLT) en beton een constructief element vormen; een TCC-vloer is een houten (CLT) vloer "met een laagje beton erop", een soort combi-vloer (bijvoorbeeld 160 mm CLT met 80 mm beton erop); het beton is o.m. nodig voor de geluidsisolatie |
| TCO | Total Cost of Ownership (verg. LCC en LCCA en eventueel LCA) |
|
Technische Communicatie in Theaters |
|
| TCT |
Tijdgebonden Capaciteit bij Transportbeperking (van
elektriciteit bijvoorbeeld); als onderdeel van een non-firm ATO/CBC-TCT elektriciteit (Aansluit- en TransportOvereenkomst / CapaciteitsBeperkingContract Tijdgebonden Capaciteit bij Transportbeperking), een oplossing waarbij een klant met een transportbeperking toegang krijgt om elektriciteit te verbruiken en/of terug te leveren gedurende vooraf vastgestelde tijdvensters |
| TDD |
Technical Due Diligence: "Het faciliteren van
onroerend goed transacties door zeker te stellen dat het object in kwestie
voldoet aan de relevante lokale regelingen ten aanzien van gezondheid,
veiligheid en milieu" (Bureau Veritas), maar ook bij (voorgenomen) aankoop van gebouwen: "Wat is de kwaliteit van het gebouw? Voldoet het aan de bouwregelgeving en de vergunning die hiervoor zijn afgegeven? Wat is de staat van onderhoud en wat kost het om het gebouw weer op het gewenste kwaliteitsniveau te krijgen?" (IPMMC Consult) |
| TDD | Test Driven Design, Test Driven Development (vaak bij software) |
| TDS | Total Dissolved Solids (omgerekende EC), gemeten in ppm (parts per million); verg. EC |
| TED | Tenders Electronic Daily (elektronisch aangeven aanbestedingen die boven de drempelwaarde uitkomen is verplicht sinds 1 juli 2017) |
| TED-talk | TED staat voor Technology, Entertainment, Design |
|
tel |
telefoon (wandcontactdoos voor) |
| TEN-E | Trans-European Networks for Energy |
| TEO | Thermische Energie uit Oppervlaktewater (ook genoemd aquathermie), zie bij energie uit oppervlaktewater en bij warmte-koude-opslag |
| TEO | Thermoplastic Elastomeric Olefin (verg. TPO) |
| TES | Thermal Energy Storage (bijvoorbeeld in verband met Phase Change Material PCM, in het Nederlands FaseOvergangsMateriaal FOM) |
| TETP | Terrestrial EcoToxicity Potential, terrestrische (aardse) excotoxiciteit t.o.v. 1,4-Dichloorbenzeen, een onderdeel van o.m. de MPG-berekening |
| TEU | Twenty feet Equivalent Unit, de meest toegepaste container bij containerschepen e.d., 20 voet lang (ca. 6,10 m) |
| tex | eenheid van dichtheid bij bijvoorbeeld basaltvezels in vezelbeton: het gewicht van 1 km draad in gram |
|
TG, TG2, TG3 T&G |
Tong Groef (messing en groef); aanduiding bij bijvoorbeeld platen OSB |
| TG | Totaal Generaal |
|
Technische Grondslagen voor Bouwconstructies (ook m.b.t. NEN normeringen beton) |
|
|
TGG |
TijdGewogen Gemiddelde (bij concentraties van bepaalde stoffen) |
|
th |
te huur |
| th | thermostaat (woon)kamer |
| THQ | Top Hat Q beam: THQ-ligger is een andere benaming voor een hoedligger |
| THNK | THiNK, Amsterdamse school voor creatief leiderschap |
| thv | ter hoogte van |
| TIC | Technisch Inhoudelijke Commissie, adviesorgaan Stichting NMD (Nationale Milieu Databse) |
| TIG | Tungsten Inert Gas, een lasmethode waarbij de elektrode van wolfraam (Engels: Tungsten) is, een niet-afsmeltende elektrode (TIG-lassen behoort tot de STAW-lasmethode) |
| TIR | Transports Internationaux Routiers |
| TIR | Techniek, Innovatie, Regelgeving |
| TIS | Technical Inspection Service |
| TJPA | TienJarenProgramma Afval (1995-2005) |
| TK | TechniekKast (meterkast, soms met wat extra techniek erin) |
|
tk |
te koop |
| tka | te koop aangeboden |
| tkg, tkn | ter kennisgeving, ter kennisname |
| tl | tube luminescent (lichtgevende buis, "tl-buis") |
| tm, t/m | tot en met |
| ™ | Trade Mark, handelsmerk (verg. ©, ®) |
| TM | Technisch Mechanisch, in de term TM-walsproces |
| Tm | gemiddelde golfperiode (bijvoorbeeld bij watergolven; T van Time, m van mean; in seconde [s]) |
| TMD | Tuned Mass Damper |
| TME | Technische MassaEenheid |
| TNO | oorspronkelijk organisatie voor Toegepast-Natuurwetenschappelijk Onderzoek (door uitbreiden van de taken en inzetgebieden wordt de volledige naam niet meer gebruikt, maar simpelweg TNO); verg. TÜV, Kema, Kiwa |
| TO | Tarra-Oppervlakte (NEN 2580, verschil tussen BVO en NVO) |
| to | tegenover |
| TOD | Transit-Oriented Development |
| tov | ten opzichte van |
| Tp | piek golfperiode (bijvoorbeeld bij watergolven; T van Time, p van peak; in seconde [s]) |
| TPAC | Timber Procurement Assessment Committee (bij certificatie van duurzaam geproduceerd hout van bijvoorbeeld FSC en PEFC; die houtproducten kunnen met de term TPAC-proof worden aangeduid) |
| TPAHG | TPAHG is een architectenbureau van de oprichters Trigallez, Peeters, Van Apeldoorn, Hangelbroek en Gouwetor |
| TPF | Toegepaste ProtectieFactor, zie bij NPF |
| tpg | ter plaatse gestort (zand, grind, aarde e.d.; verg. ihwg) |
| TPO | Thermoplastic PolyOlefin, toegepast voor onder meer dakbanen (verg. ECB, EPDM, TEO, PVC) |
| TPU | Thermoplastische PolyUrethaan; "TPU is een hoogwaardige thermoplastische polyurethaanfilm met een unieke combinatie van eigenschappen: gegarandeerde elasticiteit en weerstand over een breed temperatuurbereik. TPU-folies zijn bestand tegen stoten, schuren, buigen en scheuren. TPU-folie is een goede dunne akoestische isolator die gebruikt wordt in de auto-industrie. TPU kan worden gebruikt als flexibele technische kunststof, bijvoorbeeld ter vervanging van hard rubber." (ADDev Materials België) |
| tpv | ter plaatse van |
| Tr | bewegings-schroefdraad Trapezium |
| TR | Techniek Ruimte, Technische Ruimte, kamer voor bijvoorbeeld cv-ketel of warmtepomp, bolier, warmteterugwinning, wasmachine, wasdroger o.d. (neemt allemaal veel ruimte in) |
| TR | ToiletRuimte |
| TRD | TransmissieReferentieDocument, een document m.b.t. transmissieverliezen e.d. van een bepaald materiaal of product (België) |
| TRIP | TRansformation Induced Plasticity, een bepaald type staal |
|
TS |
Technische Specificatie |
| Ts | Transmission Sun, zonnetransmissie door bijvoorbeeld zonwering; zie ook Rs |
| Ts | significante golfperiode (bijvoorbeeld bij watergolven; T van Time, s van significant; in seconde [s]) |
| TSA | TegenStroomApparaat, een bepaald type warmtewisselaar |
| TSB | TransmissieSysteemBeheerder, een medewerker van een netbeheerder (zie eventueel congestie) |
| TSO | Transmission System Operator, bijvoorbeeld van een elektriciteitsnet (verg. DNO en DSO) |
| TTI | Technisch TopInstituut, een verzamelnaam van universiteiten waarvan de overheid van mening is dat die topprestaties leveren en die in samenwerking met het bedrijfsleven (nieuwe) onderzoeken uitvoeren; het nut van het verschijnsel TTI wordt langzamerhand betwijfeld omdat er, terecht, al zeer veel samenwerkingsverbanden zijn tussen universiteiten of hbo's en bedrijfsleven; verder kan het een reden zijn voor het bedrijfsleven om zelf minder aan R&D te besteden |
|
TT- |
systeemvloer van TT-vloerplaten (platen in de vorm van de letters TT) |
|
TU |
|
| TUD | Technische Universiteit Delft |
| TU/e | Technische Universiteit Eindhoven |
| TÜV | Technischen ÜberwachungsVereine, een internationaal gericht Duits test- en dienstverleningsbureau (te vergelijken met TNO en eventueel KIWA), ontstaan uit de Rheinischen Dampfkessel-Überwachungs-Vereine (DÜV) en TÜV Köln; de volledige naam wordt niet meer gebruikt, uitsluitend de afkorting TÜV of de naam TÜV Rheinland |
| TVSi-paal | Terra Verdringend Schroef-injectiepaal, de benaming van de schroefinjectiepaal van Volker Staal en Funderingen; zie bij groutpaal |
| tvt (TVT) | terugverdientijd (bijvoorbeeld van dubbelglas HR++ in combinatie met energie) |
| tw | te weten |
| TWA | Time Weighted Average (tijdgewogen gemiddelde, zie TGG) |
| TWh | TerraWattHour, terra-watt-uur; 1 TWh = 1.000 GWh = 1.000.000 MWh = 1.000.000.000 kWh = 1.000.000.000.000 Wh, zie ook bij kWh |
| twv | ter waarde van |
|
|
|
| u | uur |
| u | symbool voor snelheid |
| U | symbool voor (interne) energie |
| U | (elektrische) spanning, van het Latijnse urgere (drukken, duwen), in U = I * R (spanning = stroomsterkte * weerstand) |
|
U-schaal |
meestal lichtgewicht gebakken steen of kalkzandsteen in U-vorm (U-schaal) |
|
warmtedoorgangscoëfficiënt (U-waarde), verg. R-waarde; Ufr = U-waarde van het kozijn (frame), Ug of Ugl is U-waarde van het glas (de beglazing) |
|
| UA | Uitgesloten Aansprakelijkheid (een bedrijfsvorm, een andere vorm is bijvoorbeeld de beperkte vennootschap BV) |
| UAM | United Architectural Metals |
| UAR | Urban Augmented Reality |
| UAS | Unmanned Aerial / Aircraft System (verg. UAV, RPAS) |
| UAV | Unmanned Aerial / Air / Airborne Vehicle (verg. RPAS) |
|
UAV |
Uniforme Administratieve Voorwaarden (voor de uitvoering van werken in de bouw, UAV) |
|
UAV-GC |
UAV voor geïntegreerde contracten (ook afgekort als: UAVgc) |
|
UAVTI |
UAV voor installatiebranche |
| U-cijfer | specifieke oppervlakte van de gezamenlijke korrels van grondsoort(en), een verhoudingsgetal |
|
UF, UF-schuim |
Ureum Formaldehyde, een thermoharder, ook in schuimvorm; UF-schuim is in het verleden toegepast als spouwmuurisolatie maar bleek toch vaak vocht op te nemen en te verpulveren... |
| UFP | Untra Fine Particles, ultra fijnstof (< 0,1 micrometer; andere maten zijn PM2,5 en PM10) |
| UGR | Unified Glare Rating, een maat voor de lichthinder van een lichtarmatuur vanuit de ooghoogte en kijkrichting van de gebruiker; de gemiddelde UGR-waarden volgens NEN-EN 12464-1: kantoor werk UGR < 19, tekenkamer UGR < 16, circulatiegebieden en gangen UGR < 28, gemiddeld industrie werk UGR < 25 (Maas&Haagoort Lampen) |
| UGT | Uiterste GrensToestand, zie bij grenstoestand |
| UHMWPE | Ultra High Molecular-Weight PolyEthylene |
| UHPC | Ultra High Performance Concrete (verg. VHPC) |
| UHPFRC | Ultra High Performance Fiber Reinforced Concrete (verg. VHPFRC) |
| UHS | Urban Heritage Strategies, zie bij herbestemming |
|
UltraHogeSterkteBeton (Engels: Ultra High Strength Concrete UHSC; verg. HSB, ZHSB) |
|
| UHSC | Ultra High Strength Concrete (ultrahogesterktebeton UHSB) |
|
uitz |
uitzicht |
| uitz | uitzondering |
| ULB | UltraLichtBeton |
| UNC | unieschroefdraad grof (C van Coarse, verg. UNEF, UNF) |
|
UNETO- VNI |
UNETO-VNI is de oude naam van Techniek
Nederland (met die consumentonvriendelijke site, situatie 2021) (UNETO-VNI stond voor de UNie van ElektroTechnische Ondernemers - Vereniging Nederlandse Installatiebedrijven) |
| UNEF | unieschroefdraad extra fijn (EF van Extra Fine, verg. UNC, UNEF) |
| UNF | unieschroefdraad fijn (F van Fine, verg. UNC, UNEF) |
| UNP | U-NormalProfil, balkstaal U-profiel (wonderlijk dat de afkorting meestal UPN is, verg. UPE) |
| UNS | United Network Studio, architectenbureau opgericht door Ben van Berkel en Caroline Bos (eerder was de naam UNStudio) |
| UNStudio | zie bij UNS |
| UOK | UitvoeringOvereenKomst |
| UP | Unsaturated Polyester |
| UPE | een bepaalde soort U-profiel (U vanwege de vorm van de letter U, P vanwege Duitse Profil?, E vanwege de Europese standaard, verg. UNP) |
| UPEC |
UPEC-classificatie is opgesteld door het Franse Centre Scientific et Technique du batiment waarbij de letters staan voor: U = slijtvastheid (Usure à la marche), P = puntbelasting (Poinçonnement), E = waterbestendigheid (tenue à Eau et à l'humidité) , C = bestendigheid tegen chemicaliën (entretien et Chimie), en de waarden op een schaal staan van 0 (weinig) tot 4 (zeer bestand); sommige numerieke waarden komen niet voor in de notering (zie ook PEI-waarde) |
| UPF | Ultraviolet Protection Factor (zie bij UV-index) |
| UPN | een bepaalde soort U-profiel (wordt ook wel UNP genoemd, U-NormalProfil) |
| U-profiel | een balkstaal profiel in de vorm van de letter U |
| UPS | Uninterruptible Power Supply, een accu voor als de stroom uitvalt, in gebruik bij ziekenhuizen, datacenters e.d. (ook: NSA) |
| UPW | Ultra Pure Water, extreem puur water, benodigd voor bijvoorbeeld een goed elektrolyse-proces |
| ur | uitzetbaar raam (vaak een dakraam à la Velux) |
| URL | UitvoeringsRichtLijn (verg. BRL) |
| USACE | United States Army Corps of Engineers, een soort zeer uitgebreide "Rijkswaterstaat" van de VS |
| USCS | Unified Soil Classification System |
| USGBC | United States Green Building Council (zie verder bij LEED) |
| USP | Unique Selling Point, Unique Selling Position, een "uniek" kenmerk van een product dat het onderscheidt van de concurrentie |
| UT | (Technische) Universiteit Twente |
|
UTA |
Uitvoerend Technisch Administratief (personeel) |
|
Unshielded Twisted Pair, netwerk(kabel) (wandcontactdoos voor; verg. FTP, STP, SFTP) |
|
| UU | Universiteit Utrecht |
| Uu-alfabet | ook: ANWB-Uu, het alfabet dat gebruikelijk was bij bewegwijzering, verg. Dd-alfabet |
|
UV |
UltraViolet (straling) |
| UV-afvoer | Umpi Virtaus ("gesloten stroming"), een systeem van hemelwaterafvoer |
| UvA | Universiteit van Amsterdam |
| UV-index | de zonkracht (zie bij UV-index) |
|
|
|
|
v |
ventilatie |
| v | snelheid (velocity) |
| V | Vinyl; Volt; volume (inhoud) |
|
V- |
V-trechtertest is een hulpmiddel bij testen van vloeibaarheid betonspecie (Engels: V-funneltest), V-trechtertest |
| V-waarde | Verdringingsruimte of Volumeabsorptie, zie bij antislipwaarde |
| Vnnn | codering voor kalkzandsteen Vellingblok, nnn = dikte in mm |
| V2G | Vehicle-to-grid, auto-accu levert elektriciteit aan het eigen of openbare elektriciteitsnet |
| V3, V5, V9 |
V staat voor viscositeit, een aspect van mortel: V3 = de trechtertijd is 3 tot 5 seconden V5 = de trechtertijd is 5 tot 9 seconden V9 = is de trechtertijd 9 tot 25 seconden |
| VA |
VoltAmpère; 1 VA = 1 Watt = 1 J/s volgens Watt = Volt *
Ampère; 1 kVA = 1000 W en 1 MVA = 1.000.000 W = 1000 kW |
| VAC | Verf Advies Centrum |
| var | variabele, parameter (par) |
| VAR |
Verklaring ArbeidsRelatie, "een verklaring waarin de relatie staat tot uw
opdrachtgever(s)"; de VAR was vooral van belang bij ondernemers die meer
opdrachtgevers hebben (zzp-ers
e.d.). De VAR voor zelfstandigen is op 1 mei 2016 opgeheven. Opdrachtgevers en opdrachtnemers
gebruiken (in plaats van de VAR) een modelovereenkomst om hun arbeidsrelatie vast te leggen.
(De wijziging is een onderdeel van nieuwe Wet Deregulering Beoordeling
Arbeidsrelatie (Wet DBA). De modelovereenkomst wordt soms
modelcontract genoemd. Let op de opmerking van de Rijksoverheid: "Opdrachtgevers en opdrachtnemers (zzp'ers) hebben graag zekerheid over de arbeidsrelatie die ze met elkaar aangaan. Tot 1 mei 2016 kon dit met de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Sinds 1 mei 2016 is deze vervangen door de Wet DBA. Deze wet heeft niet de duidelijkheid en rust gebracht die hij moest brengen. Het kabinet heeft daarom besloten de wet te vervangen." Op dit moment (november 2023) is nog geen nieuwe wet betreffende zzp-ers van kracht. |
| VAR-dga | VAR, directeur grootaandeelhouder (inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van de eigen vennootschap); de VAR is per 1 mei 2016 opgeheven. |
| VAR-loon | VAR, loon uit dienstbetrekking; de VAR is per 1 mei 2016 opgeheven. |
| VAR-row | VAR, resultaat uit overige werkzaamheden; de VAR is per 1 mei 2016 opgeheven. |
| VAR-wuo | VAR, winst uit onderneming (opdrachtgever houdt geen loonheffingen e.d. in; veel vaste medewerkers worden als zzp-er weer ingehuurd; het is echter vaak zeer moeilijk voor deze zzp-ers om aan de Belastingdienst duidelijk te maken dat er geen baas-knecht-relatie is maar dat zij eigen ondernemer zijn; een persoon met VAR-WUO dient verschillende opdrachtgevers te hebben die niet tot eenzelfde bedrijf behoren en waarbij zelfstandig werken zeer belangrijk is); de VAR is per 1 mei 2016 opgeheven. |
| VAS | Voorschrift Automatische Sprinklerinstallaties |
| VAT | Voorbereiding, Advies en Toezicht (verg. V&T) |
| VAT | Value Added Tax, de Engelse BTW |
| VAV | Variable Air Volume; een VAV-box is een soort variabele ventilatie-unit; (na)regeling van de ventilatie is mogelijk via een VAV-box (capaciteit bijvoorbeeld in m3/uur) |
| VAWR | Vereniging van Architecten Werkzaam in de Restauratie |
| VAWT | Vertical Axis Wind Turbine (verticale as wind turbine), een type windturbine met een verticale as en meer of minder verticale bladen (zie windenergie) |
|
VAZ |
VoorAanZicht |
|
VB, VB74, VB74/84 |
Voorschriften Beton, oude betonnorm (verg. GBV en VBC; voor omrekentabel betonkwaliteiten zie bij sterkteklasse) |
| VBB | Vastopgestelde Brandbeheersings- en Brandblussystemen |
| VBB | Vereniging Bouwwerk Begroeners (groendak e.d.) |
|
Voorschriften Beton - Constructieve eisen en rekenmethoden; NEN 6720, voorloper van Eurocode 2, NEN-EN 1992 (verg. GBV en VB; voor omrekentabel betonkwaliteiten zie bij sterkteklasse) |
|
| VBMK | Vereniging Beheerders Monumentale Kerkgebouwen |
| VBO | Vereniging Bemiddeling Onroerend goed (deze naam wordt niet meer gebruikt, uitsluitend de afkorting VBO; de VBO is opgericht in 1986 en was oorspronkelijk Stichting Belangenbehartiging Bemiddelaars Onroerend Goed (SBBO, opgericht 1985) |
| VBR | VerBlijfsRuimte |
|
VBT |
Voorschriften Beton Technologie NEN 5950, voorloper van NEN-EN 206 |
|
VBU |
Voorschriften Beton Uitvoering NEN 6722, voorloper van NEN-EN 13670 |
|
VBW- Asfalt |
Vakgroep Bitumineuze Werken - Asfalt, leden van Bouwend Nederland die zowel asfalt produceren als verwerken |
| VBWT | Vereniging van Bouw- en WoningToezicht |
| VBWW | Verticale BodemWarmteWisselaar, zie bij warmtewisselaar |
| vC, vChr | voor Christus (onze jaartelling); verg. BP (zie daaar ook voor meer ouderdom-notaties) |
| VC |
VeiligheidsCoördinator/ VeiligheidsCoördinatie (België) |
|
Veiligheidschecklist Aannemers; ook: VGM CA (verg. VCO, VOL-VCA) |
|
| VCM | Vinyl Chloride Monomer (verg. PVC) |
|
Veiligheids Checklist Opdrachtgevers (verg. VCA) |
|
| ve | vervuilingseenheid (eenheid waarin de vervuiling van afvalwater wordt gemeten, verg. inwoner-equivalent ie, veO, veG, veZ) |
| VEB | Veilig En Betrouwbaar (verg. BORG) |
| VEBIDAK | branchevereniging voor bitumineuze en kunststof dakbedekkingsbedrijven (oorspronkelijk waarschijnlijk Vereniging Bitumeuze Dakbedekkingsbedrijven); bij zaken die met arbeidsomstandigheden, CAO, pensioen e.d. te maken hebben wordt over BIKUDAK gesproken |
| VEC | Vitrage Extérieur Collé, glas gelijmd aan de draagconstructie (zie structural glazing) |
| veG | vervuilingswaarde van de verontreiniging van oppervlaktewateren met de stoffen chroom, koper, lood, nikkel, zilver en zink (verg. inwoner-equivalent ie, ve, veO, veZ) |
|
VEH |
|
|
vent |
ventilatie, ventilator |
| veO | vervuilingseenheid van de verontreiniging van oppervlaktewateren met zuurstofbindende stoffen (zuurstof is O, verg. inwoner-equivalent ie, ve, veG, veZ) |
| VER | VeiligheidsEffectRapportage |
|
verd |
verdieping |
|
verg |
vergelijk |
| Verosol | Vero komt van Verolme, sol refereert aan de zon; Verosol is een binnenzonwering die bestaat uit textiel/doek waarop een zeer dun laagje aluminium is geanodiseerd dat een isolerende en reflecterende werking heeft; de naam Verosol is in 1968 gegeven aan het Verolme Metallising dat in 1965 was opgericht |
|
vest |
vestibule |
| veZ | vervuilingswaarde van de verontreiniging van oppervlaktewateren met de stoffen arseen, cadmium en kwik (verg. inwoner-equivalent ie, ve, veO, veG) |
| VF1, VF2 | klassering trechtertijd zelfverdichtend beton (VF van V-Funnel test, V-trechtertest) |
| VG | VerblijfsGebied |
| V&G | Veiligheid en Gezondheid; bijvoorbeeld in V&G-plan (Veiligheid- en Gezondheidsplan) en V&G-Planner (zie Arboportaal) |
|
vgl |
vergelijk |
| VGM | VastGoed Management Nederland |
| VGM | Veiligheid, Gezondheid en Milieu |
|
Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers, ofwel VGM CA (wat ook weer afgekort wordt tot VCA; zie VCA) |
|
| VGO | stichting VastGoedOnderhoud (de oorspronkelijke naam wordt niet meer gebruikt, uitsluitend VGO, VGO-keur, VGO-erkend e.d.) |
| VGV | Verborgen Gebreken Verzekering |
| v/h | vooorheen (verg. v/m is voormalig) |
| vh | vermoedelijke hoeveelheid |
| VH | Verbeterde Holle (of Hollandse) pan (verg. VHV) |
|
VH15, VH25, VH35, VH45 |
VoegHardheidsklasse VH15, VH25, VH35 (verticale vlakken), VH45 (horizontale vlakken); zie eventueel bij voeg |
| VHN | Verduurzaamd Hout Nederland (tot 2006: Vereniging van Houtimpregneerbedrijven in Nederland) |
| VHP | Verbeterde Hollandse Pan |
| VHP | Very High Pressure (in het Nederlands HDI, HogeDrukInjectie en in het Duits ok HDI, Hohe Druck Injektion, zie jetgrouten bij groutinjectie |
| VHPC | Very High Performance Concrete (verg. UHPC) |
| VHPFRC | Very High Performance Fiber Reinforced Concrete (verg. UHPFRC) |
| VHS | Vereniging van fabrikanten van Hang- en Sluitwerk |
| VHSC | Very High Strenght Concrete (zeerhogesterktebeton ZHSB) |
| VHV | Verbeterde Holle (of Hollandse) pan Variabel verwerkbaar (verg. VH) |
| VIB | VeiligheidsInformatieBlad |
| VIBA | VIBA staat oorspronkelijk voor Vereniging voor Integrale Bio-logische Architectuur, opgericht in 1976 |
| Vinex | Vierde Nota Ruimtelijke Ordening EXtra (zie vinex-locatie) |
|
VIP, VIP-paneel |
Vacuum Insulation Panel, VacuümIsolatiePlaat; de term VIP-paneel is eigenlijk dubbelop (net als termen als HPL-laminaat en TL-buis) |
| VIP | Very Important Person |
| VISI | via de VISI-standaard kunnen gegevens tussen verschillende IT-systemen in de bouw worden uitgewisseld (de bron van de afkorting is helaas niet bekend) |
| VIVB | Vereniging van Inspectie-Instellingen voor Veiligheid en Brandveiligheid |
|
vk |
ventilatiekoker |
| vk | vrieskast (vriezer, diepvriezer) |
| VKCN | Vereniging Kunststof Composieten Nederland, de oude naam van CompositesNL |
| VKO | Verenigde Keramische Organisaties, nu waarschijnlijk behorend bij Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek KNB |
| VKR | VerKeersRuimte |
|
vl |
vloer |
| VLA | Vereniging Leveranciers van Luchttechnische Apparaten, later waarschijnlijk Binnenklimaat Nederland |
|
vlc |
verzamelleiding condenswater |
| VLDPE | Very Low Density PE (PolyEthene), een thermoplast (verg. LDPE, MDPE, HDPE) |
|
vlg |
volgend(e) |
| VLH III t/m V | Very Low Hydration, aanduiding cementsoort analoog aan CEM, maar met een zeer lage hydratatiewarmte (verg. CEM) |
| VLM | Vrijstaande LichtMast (voor bouwplaatsen) |
| vlnr | van links naar rechts |
|
vlp |
vloerpeil?; verg. vl vloer |
| VLT | Visible Light Transmission, zie lichttoetredingsfactor LTA |
| v/m | voormalig (verg. v/h is voorheen) |
| VM | Volumieke Massa (dichtheid) |
| VMA | Voorspanning Met Aanhechting, een bepaald soort voorspanning in betonijzer, zie bij voorgespannen beton en plaatvloer; verg. VZA |
| VME | Vereniging van Mede-Eigenaars (Vlaamse Vereniging van Eigenaars VvE) |
| VMRG | oorspronkelijk Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche (de oorspronkelijke naam wordt niet meer gebruikt); de VMRG is een vereniging van gevelbouwbedrijven |
| VNG | Vereniging van Nederlandse Gemeenten |
|
VNO- NCW |
VNO-NCW is oorspronkelijk Verbond Nederlandse Ondernemingen - Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (de volledige naam wordt niet meer gebruikt, maar simpelweg VNO-NCW) |
| VNV | Vraaggestuurde Natuurlijke Ventilatie (ook wel: Vraaggestuurd Natuurlijke Ventilatiesysteem), zorgt voor natuurlijke luchttoevoer via bijvoorbeeld zelfregelende ventilatieroosters |
| VNV | Vereniging Nederlandse Voegbedrijven, de oude naam van Gebouwschil Nederland (GNL) |
| VNVF | Vereniging Nederlandse Verkeersborden Fabrikanten |
| VO | Voorontwerp, voorlopig ontwerp (verg. Definitief Ontwerp DO) |
| VOB | elektrodraad met solide kern, V is PVC aderisolatie (Vinyl), O is standaard uitvoering (Ordinair), B is conform de Belgische norm (België, verg. XFVB, XVB) |
| VOBN | VOBN is de oude naam van de vereniging van betoncentrales (nu Betonhuis onderdeel betonmortel); VOBN is 1993 ontstaan uit de Vereniging Betonmortelfabrikanten in Nederland (VBN) en het Verbond van Ondernemingen in de Betonmortelindustrie (VOB) |
| voc | volgens opgaaf constructeur (v.o.c. op een bouwtekening: als het voor de architect technisch moeilijk is of onduidelijk, dan laat hij de exacte invulling over aan de constructeur); verg. ihw (in het werk) |
| VOC | Volatile Organic Compounds (vluchtige organische oplosmiddelen), zoals in VOC-vrije parketolie, mechanische ventilatie op VOC-sturing e.d. (verg. VOS, PAK) |
| VOC | Vereniging Overleg van Certificatie-instellingen |
| vof | vennootschap onder firma |
| vOJ | voor Onze Jaartelling, voor wappies die niet vC (voor Christus) willen gebruiken (zo ook nOJ) |
| Volandis | Volandis is "het kennis- en adviescentrum voor duurzame inzetbaarheid in de bouw- en infrasector". "De naam Volandis is afgeleid van het Spaanse woord ‘volante’, wat vliegwiel betekent. Volandis wil een vliegwiel zijn voor persoonlijke en maatschappelijk wenselijke ontwikkelingen." (Jammer, de vroegere naam Arbouw was zoveel duidelijker...) |
| VOL-VCA | Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden in het kader van VCA |
| VOM | Vereniging Oppervlaktetechnieken van Materialen is de oude naam van de Vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (Vereniging ION) |
|
vrij op naam (geen kosten voor de koper (kk)) |
|
|
vonk |
vonkontsteking (wandcontactdoos voor) |
| VOS | Vluchtige Organische Stoffen (vaak in de benaming VOS-emissie, verg. VOC, PAK) |
| VPB | VennootschaPsBelasting (niet echt een mooie verkorting, maar zo is het nu eenmaal); in 2019 waren voor de staat de "inkomsten" uit VPB 25,3 miljard (de verlaging van 16,5% naar 15% in 2020 betekende dus een "tekort" aan inkomsten voor de staat van ca. 1,5 miljard euro) |
| VPK | VentilatiePrestatieKeuring, zie bijvoorbeeld mechanische ventilatie |
| VPMN | Vereniging Provinciale Monumentenwachten Nederland |
| VPP | Virtual Power Plant, zie bij smart grid |
|
vr, VR |
VentilatieRooster |
| VR | VerblijfsRuimte (ook VBR) |
| VR | Virtual Reality |
| VRE | Variable Renewable Energy (wisselende hernieuwbare energie, bijvoorbeeld van zonnepanelen, windenergie) |
| VRF | Variable Refrigerant Flow, een andere naam voor een lucht/lucht warmtepomp. "Een VRF-systeem is een compleet klimaatsysteem voor koelen en verwarmen. VRF staat voor Variable Refrigerant Flow. Dit wil zeggen dat de hoeveelheid koudemiddel en daarmee de capaciteit binnen het systeem kan variëren. Een VRF-systeem bestaat uit één of meerdere buitenunits en meerdere binnenunits." |
|
vrg |
vorig(e) |
| VRKI | Verbeterde RisicoKlassenIndeling |
|
VROM |
oude naam voor het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) |
|
vrp, vrpr |
vraagprijs |
| VRS | Vereniging Restauratie Steenhouwers |
| VRSB | Venturi, Rauch and Scott Brown (architecten; zie ook VSBA) |
| VSB | Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven |
| VSBA | Venturi, Scott Brown and Associates (architecten; zie ook VRSB) |
| VSC | Voltage Source Converter (High Voltage Direct Current, vermoedelijk vanaf High Voltage Alternating Current) |
| VSI | Verenigde Sprinkler Installateurs |
| VSK | Verwarming, Sanitair, Klimaatbeheersing en koudetechniek |
| VSSD |
Vereniging voor Studie en Studentenbelangen (studentenvereniging van de TU Delft, de uitgeverij van studieboeken is DAP) |
| VST | VoorSchakelTraject |
|
VT |
Verticaal Transport (liften, hijskranen e.d.) |
| V&T | Voorbereiding en Toezicht, verg. VAT |
| vv | vice versa (en terug) |
| vv | vloerverwarming |
| vv | voorzien van |
| v/v | volume (volumepercentage bij ...% v/v; verg. massapercentage m/m) |
| VVB | VezelVersterktBeton, zie vezelbeton |
| VVB | Voor Veiligheid en Brandveiligheid (VVB-09 zie bij VIVB) |
| VVBA | Vereniging Van BrandveiligheidAdviseurs (de site vvba.nl bestaat niet meer; zie eventueel bij Instituut Fysieke Veiligheid IFV) |
| VvBO | Verbond van BeveiligingsOrganisaties |
|
Vereniging van Eigenaars (van appartementen e.d. waarbij de eigenaars gezamenlijk betalen voor gemeenschappelijke bouwdelen, dak e.d).;wie eigenaar wordt van een appartement, wordt automatisch lid van de VvE; zie ook MJOP |
|
| Vvgb | Verklaring van geen bedenkingen, een instemming van een ander bestuursorgaan dan het bevoegd gezag voor de omgevingsvergunning met het verlenen van die vergunning (per 1 januari 2014 afgeschaft: een gevolg van de politieke keuze om rijkstaken en provinciale taken te decentraliseren naar gemeenten) |
| VVK | vezelversterkte kunststof, een composiet die versterkt is met vezels (Engels: Fibre Reinforced Plastic FRP, Fibre Reinforced Polymer FRP; verg. GVK) |
| VVNH | (Koninklijke) Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH) |
| VvV | Verbond van Verzekeraars |
| VVV | Verklaring Vloeistofdichte Voorziening (de oude naam is PBV; zie ook NRB en bijvoorbeeld folieconstructie). |
| VVV | Vereniging voor Vreemdelingenverkeer |
| vvw | vloerverwarming |
|
vw |
vaatwasser (wandcontactdoos voor) |
| VW | VuilWater (verg. HemelWater HW) |
| VW | Vibrating Wire, zoals in VW-waterspanningsmeter (vibrating wire pressure transducer) |
| VWA | VuilWaterAfvoer |
| vwb | voor wat betreft |
|
vwm |
vaatwasmachine (wandcontactdoos voor) |
| VZ | Verwarmde Zone (verg. AOR, AOS, AVR, SV en BV) |
| VZA | Voorspanning Zonder Aanhechting, een bepaald soort voorspanning in betonijzer, zie bij voorgespannen beton en plaatvloer; verg. VMA |
| VZC | Vloeibare ZandCement (VZC is een merknaam van Weber) |
| vzw | vereniging zonder winstoogmerk (Vlaamse term); "een vzw is een groep natuurlijke personen of rechtspersonen die een belangeloos doel nastreven; de vzw bestaat uit ten minste twee personen; de leden van een vzw mogen geen vermogensvoordeel genieten door de vzw"; om een vzw op te richten is geen startkapitaal nodig |
|
|
|
| W | Watt, eenheid van vermogen (verg. kW, Wattpiek Wp; 1 Watt is 1 Joule per seconde, 1W= 1 J/s) |
| W | Work, symbool voor arbeid |
| W | West |
| W | Warm tapwater (DHW, Domestic Hot Water) |
|
wasautomaat (wandcontactdoos voor); verg. wasmachine wm |
|
| WA | Wettelijke Aansprakelijkheid |
| Wabo | Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (verg. Bor) |
| WADI | Water Afvoer door Drainage en Infiltratie |
| WADI | Water Data Infrastructuur |
| WAMz | Wet o de Archeologische Monumentenzorg. "Op 1 september 2007 werd de Wet op de archeologische monumentenzorg (WAMz) van kracht, met als uitgangspunt het archeologische erfgoed beter te beschermen en bij voorkeur in situ te behouden." |
| war | weersafhankelijke regeling (van cv's, vloerwarming e.d.) |
| WAS | Wet Aanpak Schijnconstructies, een wet waardoor een aantal ongewenste constructies wettelijk niet meer toegestaan zijn (in de strijd tegen uitbuiting en oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt) |
| WAT | Wet op de ArchitectenTitel (verg. BEP, SBA) |
| Wb | Weber (eenheid van magnetische flux) |
| WBB | Wet BodemBescherming (bij wetten is vaak uitsluitend de eerste letter een hoofdletter, bijvoorbeeld hier dus eigenlijk: Wbb, verg. BBK) |
|
Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag; verg. WBD, WBO, WRD, WTRD; zie ook bijvoorbeeld bij brandcompartiment en brandwerendheid |
|
| Wbe | Wet Bevordering Eigenwoningbezit |
| wbf | water bindmiddel factor (verg. watercementfactor wcf) |
| Wbm | Wet belastingen op milieugrondslag |
|
Water Boiled Proof (bijvoorbeeld bij multiplex voor buiten; soms, niet geheel correct, WaterBestendige Plaat genoemd) |
|
| wc | capillair vochtgehalte (kg/m³) |
| wc | water closet (toilet) |
| WC | Water, Cooling (koelwater) |
| WCA | Wet Chemische Afvalstoffen |
| wcf | water cement factor (verg. wbf) |
| WCI | Water, Cistern Installation (?) (water uit een tank, verg. cisterne en impluvium) |
| WCR | Water, Cooling, Return (koelwater retour) |
| WCS | Water, Cold, Softened (verzacht koud water) |
|
wd |
wasdroger (wandcontactdoos voor wasdroger) |
| WD | Water, Drainage (drainagewater) |
| WDC | Water, Drinkable, Cold (drinkbaar koud water) |
| WDDR | WaterDicht, DampRemmend (een bouwfolie) |
| WDO | WaterDicht, dampOpen (verg. WKD) |
| WDP | Water Deprivation Potential, potentieel watergebrek, een milieu-aspect |
| Wdv of WD(V) | long term Water absorption by Diffusion (lange termijn wateropname door diffusie; de herkomst van de V is niet duidelijk, Volume?) uitgedrukt in een volumepercentage (% v/v) na 28 dagen; WD(V) is de notatie in de DoP (Declaration of Performance), Wdv is meer wetenschappelijk; verg. Wlt |
| WDTM | Wonen, Diensten en Techniek voor Mensen (de brancheorganisatie voor technologie in de woonzorg) |
| W/E (-install.) | Werktuigbouwkundige en Elektrotechnische (installatie) |
| WEW | Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen, met als doel het bevorderen van het eigenwoningbezit en is verantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) |
| WF | Water, Fire (bluswater, bluswaterleiding) |
| Wft | Wet financieel toezicht (waaronder hypothecair krediet) |
|
WGH |
Wet GeluidsHinder (officieel Wet GeluidHinder: Wgh) |
| WGP | WebGIS Publisher met allerlei kaarten van Nederland |
| WGW | WarmGeWalst, zie warmgewalst |
| WH | Water, Heating (verwarmingswater) |
| WHR | Water, Heating, Return (verwarmingswater retour) |
| WIA | Wet InlenersAansprakelijkheid (bijvoorbeeld i.v.m. inhuur zzp-ers; verg. WKA) |
|
Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten, een grondroerdersregeling, n.a.v. de voormalige KLIC |
|
| WITI | Weten Inzien Toepassen Integreren; weten is kennis hebben van, inzien is het hoe en waarom kennen, toepassen is het toepassen van kennis en inzicht, integreren is het flexibel toepassen van kennis en inzicht in complexe situaties |
|
wk |
woonkamer |
| wk | wasemkap (wandcontactdoos voor) |
| wk | week |
| WK | WaterKolom, een aanduiding van druk (ook onderdruk of bovendruk, bijvoorbeeld 30 mm WK onderdruk bij een standleiding in het systeem van de waterafvoer; zie bijvoorbeeld ook bij waterspanningsmeter) |
| WK |
WeerstandsKlasse, een aanduiding in welke mate iets weerstand kan bieden
tegen inbraak (bijvoorbeeld een slot of een raambeveiliging): Weerstandsklasse 1 (WK1) enkel fysieke kracht Weerstandsklasse 2 (WK2) fysieke kracht met behulp van enkele werktuigen Weerstandsklasse 3 (WK3) fysieke kracht met werktuigen zoals een koevoet Weerstandsklasse 4 (WK4) fysieke kracht met gebruik van bijlen, hamers en zwaardere hefbomen Weerstandsklasse 5 (WK5) fysieke kracht met kennis van zaken en gebruik van klein elektrisch gereedschap Weerstandsklasse 6 (WK6) fysieke kracht met kennis van zaken en gebruik van elektrisch en hydraulisch gereedschap |
| WKA | Wet KetenAansprakelijkheid (bijvoorbeeld i.v.m. inhuur zzp-ers; verg. WIA) |
| Wkb | Wet kwaliteitsborging voor het bouwen, zie bij TIS en op Instituut voor Bouwkwaliteit (IBK) |
| WKC | WarmteKrachtCentrale (zie groene stroom) |
| WKD | WaterKerend, dampDoorlatend (verg. WDO) |
| WKDO | WaterKerend, DampOpen (verg. WKD e.d.) |
|
WarmteKrachtKoppeling (Duits: Blockheizkraftwerk BKHW, Engels: Combined Heat and Power CHP; verg. MWKK) |
|
|
Warmte-Koude-Opslag (soms: koude-warmte-opslag KWO) |
|
|
WKPB |
Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen onroerende zaken (zie Kadaster) |
| WLL | Working Load Limit, zie veilige werklast |
| Wlt = WL(T) | Long Term Water absorption by total immersion (lange termijn wateropname door onderdompeling) uitgedrukt in een volumepercentage (% v/v) na 28 dagen; WL(T) is de notatie in de DoP (Declaration of Performance), Wlt is meer wetenschappelijk; verg. Wdv |
| WLTP |
Worldwide harmonised Light vehicle Test Procedure, een
testprocedure om de actieradius, uitstoot e.d. te bepalen van een bepaald merk/model auto
(bijvoorbeeld bij elektrische auto's belangrijk omdat de actieradius lang
nogal klein is geweest, vooral in de winter wanneer veel meer energie
verbruikt wordt door en in de auto). De WLTP heeft de NEDC-methode vervangen. |
|
wasmachine (wandcontactdoos voor); verg. wasautomaat wa |
|
|
wma |
wasmachineaansluiting (wandcontactdoos voor wasmachine) |
| WMO, Wmo |
Wet Maatschappelijke Ondersteuning (door een wonderlijk gebruik bij de
overheid is het officieel "Wmo" en "Wet maatschappelijke
ondersteuning"), de wet waarbij de gemeenten ervoor moeten zorgen dat
men zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen; met thuis kan ook een
speciale unit in de tuin van
één van de kinderen worden bedoeld... Verg. kangoeroewoning, unitbouw. |
| wnd | waarnemend(e) |
| WND | Water, Non Drinkable (niet drinkbaar water) |
| wo | waaronder |
| wo | wetenschappelijk onderwijs |
| WOSP | WaterOverSPanning (zie bij waterspanningsmeter) |
| WOW | Wegbeheerders Onmoeten Wegbeheerders (Platform WOW) |
|
Wet
Waardering Onroerende Zaken (de WOZ-waarde is de grondslag voor de OZB);
zie ook bij hypotheekbegrippen; |
|
| WoZoCo | WoonZorgComplex |
| wp, WP | warmtepomp |
| Wp | Wattpiek (eenheid van vermogen bij PV-panelen, zonnecellen, zonnepanelen; voor condities zie NOCT) |
| WP | Winschoter Peil (NAP + 0,62 m) |
| WPAC | WarmtePomp en AirCo |
| WPC | Wood Plastic Composite, een composiet met hout(stof) en kunststof die bijvoorbeeld bij terrassen e.d. worden toegepast |
| WR | Water, Rain (regenwater, hemelwater) |
|
W/R |
Winst en Risico (in een offerte, percentage, ca. 7%) |
| WRC | Western Red Cedar, zie o.m. duurzaamheidsklasse |
|
oude Wet Ruimtelijke Ordening (uitsluitend hoofdletters in de afkorting) |
|
| Wro | nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening (bij veel nieuwe wetten heeft alleen de eerste letter van de afkorting een hoofdletter) |
| WRR | Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid |
| ws | waarschijnlijk |
| ws | woonschip (woonboot) |
| WS | Water, Sprinkler (bluswater via sprinkler, sprinklerinstallatie) |
| W-S-T | Weg-Signaal-Tijd-diagram, een grafische weergave van bewegingen, signalen en commando's van een volgordeschakeling |
| WSW | Water, Sanitary, Warm (sanitair warm water sww) |
| WSWR | Water, Sanitary, Warm, Return (warm terugloopwater) |
|
wt |
wastafel |
| WTA | Wissenschaftlich-Technische Arbeitsgemeinschaft (für Bauwerkserhaltung und Denkmalpflege GmbH) |
| WTB | WerkTuigBouwkunde |
| WTCB | de oude naam voor Buildwise: Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (België) |
| WTK | WerkTuigKundige |
|
WarmteTerugWinning (verg. DWTW) |
|
| WUR | Wageningen University and Research centre |
| WVL | Water, Verkeer en Leefomgeving (een afdeling van Rijkswaterstaat RWS, verantwoordelijk voor een toekomstvisie over het hoofdwegennet, hoofdvaarwegennet, het hoofdwatersysteem en de leefomgeving; 2014) |
| WVL | West-VLaanderen |
| wvo | winkelvloeroppervlakte |
|
voormalige Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (verg. IBA), sinds 22 december 2009 de Waterwet WW |
|
| wvttk | wat verder ter tafel komt (in een vergadering) |
|
ww |
warm water |
| ww | warmtewisselaar (verg. aarde warmtewisselaar aww, bodem warmtewisselaar bww, buizen warmtewisselaar bww, lucht-lucht warmtewisselaar llww, platen warmtewisselaar pww) |
| WW | WaterWet (m.b.t. verontreinigingen, grondwater, waterkeringen e.d.; WW voor Waterwet is geen officiële afkorting in verband met de tweede betekenis van WW), de Waterwet omvat Wet op de waterhuishouding, Wet op de waterkering, Grondwaterwet, Wet verontreiniging oppervlaktewateren Wvo, Wet verontreiniging zeewater, Wet droogmakerijen en indijkingen (Wet van 14 juli 1904), Wet beheer rijkswaterstaatswerken (het zogenaamde "natte gedeelte"), Waterstaatswet 1900 |
| WW | WerkloosheidsWet |
| WWCB | Wood Wool Cement Board, zie houtwolcement(plaat) |
| WWD | Water, Waste, Degreased (ontvet afvoerwater) |
| WWF | Water, Waste, Fecal (fecaal water, afvoerwater van ontlasting) |
| WWG | Water, Waste, Grease (vethoudend afvoerwater) |
| WWH | Water, Waste, Hydrocarbon (afvalwater met koolwaterstof) |
| WWI | Water, Waste, Industrial (industrieel afvalwater) |
| WWS | Water, Waste, Sanitary (sanitair afvoerwater) |
| WWS |
WoningWaarderingsStelsel, een systeem om via punten voor bijvoorbeeld
oppervlakte, voorzieningen en omgeving (locatie) een redelijke huurprijs voor een woning vast te stellen. "Het woningwaarderingsstelsel (WWS), ook wel bekend als het puntensysteem, is een systeem om de maximale huurprijs vast te stellen voor een sociale huurwoning. Hoe meer punten een woning waard is, hoe hoger de huur mag zijn. Ook wordt het WWS gebruikt om te bepalen of een woning in de vrije sector valt. Woningen in de vrije sector zijn niet gebonden aan punten en maximale huurprijzen." (huurwoningen.nl) |
| wwv | warmwatervat |
| WW-WP, WWWP | Water/Water WarmtePomp (verg. LL-WP, LW-WP) |
| WZC | WoonZorgCentrum |
|
|
|
| X0 | milieuklasse beton zonder wapening of ingesloten metalen (0, nul, vanwege zero risk, geen risico op corrosie of aantasting) |
| XA1 t/m XA3 | milieuklasse beton, chemische aantasting (A van Aggressive) |
| XC1 t/m XC4 | milieuklasse beton, corrosie ingeleid door carbonatatie (C van Carbonatation) |
| XD1 t/m XD3 | milieuklasse beton, corrosie ingeleid door chloriden of anders dan afkomstig van zeewater (D van De-icing salts) |
|
XF1 t/m XF4 |
milieuklasse beton, aantasting door vorst/dooi-wisselingen met of zonder dooizouten (F van Frost) |
| XFVB | gewapende elektrokabel, X is XLPE aderisolatie (vernet polyethyleen), F is mechanische versterking, wapening (Force), V is PVC buitenmantel (Vinyl), B is conform de Belgische norm (België, verg. VOB, XVB) |
| XI - XX |
In o.m. bouwhistorische
notatie wordt de ouderdom van een bouwwerk o.d. met Romeinse cijfers aangegeven door de eeuw van het ontstaan: bijvoorbeeld XI is de 11e eeuw. Toevoegingen aan die notatie: - A geeft aan eerste helft van de eeuw, B tweede helft - a eerste kwart van de eeuw, b tweede kwart, c derde kwart, d vierde kwart - m midden van de eeuw Bijvoorbeeld: XIIIA : eerste helft 13de eeuw B betekent : tweede helft XVIIc : derde kwart 17de eeuw d betekent : vierde kwart XIXm : midden 19de eeuw |
|
eXtruded PolyStyrene (verg. EPS, PS) |
|
|
XS1 t/m XS3 |
milieuklasse beton, corrosie ingeleid door chloriden afkomstig van zeewater (S van Seawater) |
| XVB | elektrokabel, elektriciteitskabel, installatiekabel (België, verg. VOB, XFVB) |
|
|
|
| y | yocto (10-24) |
| Y | Yotta (1024) |
| yd | yard |
|
|
|
| z | zepto (10-21) |
| Z | zuid |
| Z | Zetta (1021) |
| Z100 .. Z600 | typeaanduiding van het aantal g/m2 van een zinklaag aangebracht op bijvoorbeeld plaatstaal (aantal gram/m2 is de som van de zinklaag aan beide zijden van de plaat); typeaanduidingen met bijbehorende laagdikte in micrometer (µm) zijn Z100 (7) , Z200 (14), Z225 (17), Z275 (20), Z350 (25), Z450 (32), Z600 (43); zie eventueel verzinken en sendzimir |
| za | zie aldaar |
| ZAV | Zelf Aangebrachte Veranderingen, zoals in ZAV-beleid (bij een huurwoning moeten vaak bij vertrek weer ongedaan worden gemaakt als er geen schriftelijke toestemming is van de verhuurder_ |
| ZB | ZonneBoiler |
| ZBB | Zelfdragend Baksteen Beton latei, een latei die bestaat uit beton met een baksteen aan zichtijde |
| zbo | zelfstandig bestuursorgaan (bijvoorbeeld de Huurcommissie, de Grondkamer en het Centraal Fonds Volkshuisvesting) |
| ZBo | Zelfstandigen Bouw (verg. zzp) |
| ZEB | Zero Energy Building, een gebouw dat geen energie behoeft van energieleveranciers zoals het gas- en elektriciteitsbedrijf (dat dus zelf de benodigde energie opwekt; verg. passiefhuis, nZEB) |
| ZEN |
Zeer Energiezuinige Nieuwbouw, een voortzetting van BENG
tot energieleverend. "ZEN is sinds 2015 het vervolgprogramma van de partijen in het Lente-akkoord (Aedes, Bouwend Nederland, NEPROM, NVB en de minister van BZK). Met ZEN stimuleren de vier brancheverenigingen een kanteling in de woningmarkt, waardoor energie niet langer een kostenpost is, maar juist een ‘unique buying point’ voor de consument." ZEN was eigenlijk een project, maar het energieleverende aspect wordt wel steeds belangrijker bij nieuwe gebouwen. |
| zg | zogenoemd, zogenaamd |
| zgan | zo goed als nieuw |
| zha | ziekenhuisafval (verg. bsa, gft, hha, inda, kca, kga, rda, sa) |
| ZHS | Zeer Hoge Spanning (380 kV; verg. LS, MS, HS) |
| ZHSB | ZeerHogeSterkteBeton (Engels: very high strenght concrete VHSC; verg. hogesterktebeton HSB, utrahogesterktebeton UHSB) |
| zi | zijns inziens |
| zj | zonder jaartal |
|
zeer lage temperatuur verwarming (verg. ltv) |
|
| ZMA | Zink, Magnesium en Aluminium (zoals in ZMA-bekleed staal) |
|
ZOA, ZOAB |
Zeer Open Asfalt (België), Zeer Open AsfaltBeton (Nederland) (minimaal 25% v/v holle ruimten; verg. DAB, GAB, LEAB, OAB, SMA, STAB en de CE-markering AC nn surf xx; verg. ook EME, PMB en LLAP) |
|
ZR rooster |
ZelfRegelend ventilatierooster; "de zelfregelende klep werkt mechanisch en zorgt ervoor dat het ventilatievolume gelijk blijft bij toenemende wind, m.a.w. de volumeregeling is onafhankelijk van de windkracht"(Duco) |
|
zta, |
de oude zontoetredingsfactor, vervangen door de g-waarde (verg. lta) |
|
zelfverdichtend beton (Engels: SCC) |
|
| zvk | zonder verdere kosten |
| ZWO | Zuiver Wetenschappelijk Onderzoek, de voorloper van NWO (Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) |
|
zelfstandige zonder personeel (verg. VAR, ZBo) |
|
| ZZW | ZuidZuidWest, de voorkeursrichting van pv-panelen (zonnepanelen) in o.m. Nederland |
|
|
|
| 10R | Zie bij circulaire economie |
| 1C | 1 component (in tegenstelling met 2 componenten, bijvoorbeeld lakken en lijmen; C van 1C wellicht van Engelse/Nederlandse Component); ook: 1K |
| 1K | 1 component (in tegenstelling met 2 componenten, bijvoorbeeld lakken en lijmen; K van 1K wellicht van het Duitse Komponente); ook: 1C |
| 2C | 2 componenten (in tegenstelling met 1 component, bijvoorbeeld lakken en lijmen); ook: 2K |
| 2K | 2 componenten (in tegenstelling met 1 component, bijvoorbeeld lakken en lijmen); ook: 2C |
| 3-30-300 |
(in Nederland bedacht) geeft aan dat je voor welzijn: - je moet minstens 3 bomen zien als je uit het raam kijkt - 30% van de omgeving van de woning moet bedekt zijn met een bladerdek - niemand mag verder dan 300 meter van een park wonen |
| 3D | 3-Dimensionaal, in drie dimensies of als ware het in drie dimensies (zie bijvoorbeeld BIM, 3d-printen, 3d scannen) |
| 3DLS | 3D Laser Scanner |
| 3DP | 3D Printen |
| 3DCP | 3D Concrete Printing, zie bij 3D Printen |
| 3i | Ideas, Intellectual property and Innovation |
| 3L | Leuk, Lui en Lekker (algemene tips voor iedereen in de jaren 1990, aldus cabaretier Freek de Jonge, verg. 3R) |
| 3M | Mens, Materiaal, Machine (daar is nu informatietechnologie bijgekomen, dus 3M+I, verg. smart industry) |
| 3P | People - Planet - Profit/Prosperity (ofwel Triple-P; ook: PPP); Kees Duijvestein breidde dit uit met een vierde P (Project) die staat voor "ruimtelijke kwaliteit, flexibiliteit, diversiteit, evenwicht en schoonheid" |
| 3R | Reduce, Reuse, Recycle (kenmerken van duurzaam leven, zie een uitgebreider set maatregelen bij 5R en bij circulaire economie en crade-to-cradle) |
| 3R | Rust, Reinheid en Regelmaat (algemene tips, maar ook tips voor bijvoorbeeld jonge moeders, verg. 3L) |
|
3 R's (3R) |
Reading, wRiting, aRithmetic (lezen, schrijven en rekenen; de drie basisvaardigheden) |
|
(Driestanden)schakelaar voor Mechanische Ventilatie |
|
| 4D | 4-Dimensionaal, dat is 3-Dimensionaal (3D) plus de factor tijd (bijvoorbeeld de volgordelijkheid van processen/activiteiten bij BIM) |
| 4E's | Erfgoed, Energie (en grondstoffentransitie), Educatie, Exploitatie |
| 4MS | Four Member State (initiative); de 4 Member States (4MS) Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk werken samen tot harmonisatie van het testen van de hygiëne van producten die in contact staan met drunkwater (zie ATA) |
| 4P | Product (mix van producten), Plaats/Periferie (distributie), Promotie (packaging, presentatie), Prijs, een aantal parameters uit de marketingmix (verg. 6P) |
| 5R |
Re-use/Re-sale (werkelijk hergebruik), Repair (repareren), Refurbish (renoveren), Remanufacture (hergebruik onderdelen), Recycle (de grondstoffen worden hergebruikt);
(kenmerken van duurzaam leven, zie
bijvoorbeeld circulaire
economie en crade-to-cradle
en een deel ervan bij 3R); ook wel bekend onder de betekenis: Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Rot (waarbij Rot vaak niet de bedoeling is); ook wel bekend onder de naam 6R: Rethink, Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Replace (waarbij Replace eigenlijk het vervolg van stap 1 Rethink is, voordat je een nieuw product aanschaft) |
| 5S | de vijf S-en uit het lean-denken |
| 6P | Product (mix van producten), Plaats/Periferie (distributie), Promotie (packaging, presentatie), Prijs, Personeel (kwaliteit van personeel), Proces, een aantal parameters uit de marketingmix (4P) |
| 6R | Zie bij 5R |
Naar top pagina.
Naar de eerste serie
afkortingen.
Eng. abbreviation