NAP

Normaal Amsterdams Peil. Het NAP geeft de hoogte aan ten opzichte van een referentiepunt. Oorspronkelijk was het NAP-niveau het gemiddelde zeeniveau (bij Nederland). Later werd het de gemiddelde hoogte van het water in het IJ bij Amsterdam. Tegenwoordig worden hoogtemetingen verricht m.b.v. GPS.

West-Nederland ligt grotendeels onder NAP; de foto links uit Rotterdam Hillegersberg geeft dit aan: het winterpeil is 6,70 onder NAP. (Dit is overigens niet het laagste punt van Nederland en bedenk dat dit de hoogte van de grondwaterstand is, niet die van het maaiveld. Klik op de linkerfoto voor de omgeving en de nap-stand in het Actueel Hoogtebestand Nederland.) 

peilschaal rotterdam, ca. min 6,5 m	peilschaal hoorn, ca. min 0,6 m

Peilmerk
Het NAP is door een bout, een merkteken (peilmerk), vastgelegd maar beweegt toch ten opzichte van het middelpunt van de aarde. De vaste zandlaag in de ondergrond, waarmee dit merkteken verbonden is, beweegt door bijvoorbeeld breukbewegingen in de aardkorst, afzetting van sedimenten en veranderingen na de laatste ijstijd.
Nederland telt ca. 35.000 peilmerken. 

Het NAP-referentievlak daalt over een strook langs de kust en in Noord-Holland met een snelheid van twee à vijf centimeter per eeuw, terwijl het in Oost- en Zuid-Nederland stijgt met vijf à tien centimeter per eeuw. De zeespiegel stijgt dus getalsmatig alleen al door dit effect. In berekeningen van relatieve zeespiegelstijging moet daarom de absolute daling van de kust worden meegenomen. 
(Ger de Lange, Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO, Delft.)

Meetpunten (kernnetbouten)
Een ander type meetpunt is meetspijker of meetnagel die onderdeel uitmaakt van het zogenoemde kernnet. Het kernnet wordt gebruikt voor landmeting. Deze meetspijkers zijn meestal van rvs of messing en worden in het asfalt of in de voeg tussen trottoirtegels geslagen. "MEETPUNT" is de tekst die in Nederland vaak op zo'n "spijker" staat. 
Voor de aanleg van wegen e.d. worden meestal nieuwe meetpunten geslagen, met duidelijke getallen en in een opvallende, felle kleur.

Andere hoogtemetingen vergelijkbaar met NAP (Normaal Amsterdams Peil)
FZP is Fries Zomer Peil, dat is NAP - 0,66 m
WP is Winschoter Peil, dat is NAP + 0,62 m
NN is de Duitse Normal Null, dat is ongeveer NAP
TAW is de Belgische Tweede Algemene Waterpassing, dat is NAP - 2,31 m.

ligging ten opzichte van nap, hoogtekaart ahn-4; klik voor de link (actureel hoogtebestand nederland ahn):

een voorbeeld van een stuwtje met water net onder nap (-40 cm) en op de volgende afbeelding (vrijwel) diezelfde locatie in het actueel hoogtebestand ahn:

Documentatie
- Bezoekerscentrum en lesmateriaal van de Stichting Normaal Amsterdam Peil
- De geschiedenis van het NAP van F.J.P.M. Kwaad
- Bepaal de hoogte in m NAP per postcode (AHN) (een prettige instelling van ahn): de hoogte in NAP wordt getoond; let op: ook de hoogten van objecten worden meegenomen, een NAP van -5.00 op straatniveau en een gebouwhoogte van 7.00 meter geeft een 2.00 m wanneer op het gebouw geklikt wordt. Soms zijn er witte gebieden zonder data.

Afbeeldingen o.m. F.J.P.M. Kwaad, Nederlandse Samenwerking Geodetische Infrastructuur (NSGI; voorheen o.m. Kadaster RDNAP).

Verg. kadaster (voor andersoortige gegevens).

Eng. Amsterdam Ordnance Datum (reference level in the Netherlands); NAP-bout is NAP bolt; NAP-net is NAP grid