watercementfactor, waterbindmiddelfactor

Afkorting: wcf of W/C. De watercementfactor is een begrip uit de betontechnologie dat de massaverhouding aangeeft tussen aanmaakwater en cement in een betonmengsel: het aantal kg water gedeeld door het aantal kg cement. 
Hoe hoger de watercementfactor is, des te lager zal de sterkte van het beton zijn. Een te klein wateraandeel maakt beton van slechte kwaliteit omdat het te weinig cement heeft kunnen hydrateren: de uitdroging zorgt voor beton met een lagere sterkte.
De watercementfactor wcf = W/C
waarbij
W = massa water (kg)
C = massa cement (kg).

Waterbindmiddelfactor
Het aandeel water in betonspecie kan ook door een teveel aan toeslagmaterialen worden verlaagd. De bindmiddelfactor van het toeslagmateriaal heeft invloed op de watercementfactor. Vandaar dat soms niet over de watercementfactor maar waterbindmiddelfactor (wbf) wordt gesproken. (Door toeslagmaterialen met een bindmiddelfunctie is minder cement nodig.)
De waterbindmiddelfactor is de verhouding tussen de massa van het aanmaakwater en de massa van het cement plus de (rekenkundig gemaximeerde) massa toeslagstof.
Bij toevoegen van bijvoorbeeld de toeslagstoffen vliegas of silica fume moet deze factor meegerekend worden volgens de formule:
waterbindmiddelfactor wbf = W / (C + k*M)
waarbij 
W = massa water (kg)
C = massa cement (kg)
k = k-waarde of k-factor (d.w.z. de bindmiddelfactor, afhankelijk van de cementsoort)
M = massa toeslagmateriaal vliegas of silica fume (kg)
k*M is bij vliegas is gemaximeerd op 0,33 * massa van cement
k*M is bij silica fume is gemaximeerd op 0,11 * massa van cement.

Voorbeeld
De hoeveelheid aanmaakwater is 160 liter (160 kg). 
De hoeveelheid cement is 300 kg (CEM I 42,5 R). 
De hoeveelheid vliegas is 110 kg. Bij vliegas mag maximaal 1/3 van de hoeveelheid cement in rekening worden gebracht bij de bepaling van de wbf, dus geen 110 kg vliegas maar 100 kg.
De bindmiddelfactor (k-waarde, k-factor) van vliegas is 0,4 bij gebruik van CEM I 42,5 R.
De waterbindmiddelfactor van dit mengsel wordt dan:
wbf = 160 kg water / (300 kg cement + 0,4 * 100 kg vliegas) = 160 / 340 = 0,47.

Met dank aan Cement&Betoncentrum.

Zie ook betonkrimp, consistentiegebied, milieuklasse, porositeit, trechtertijd, vloeimaat, zetmaat.

Eng. water-cment ratio