BIM

"BIM (Bouwinformatiemodel, Building Information Modelling, Bouwwerk Informatie Model) is een driedimensionaal ontwerpprogramma voor bouwwerken dat de resultaten laat zien van allerlei keuzes, zowel op technisch, praktisch en visueel als op financieel gebied. Het financiële beeld dat eruit rolt, kan vernietigend zijn voor beslissingen die anders wellicht zonder blikken of blozen doorgevoerd zouden worden. Wat goedkoop lijkt, kan op de lange termijn duurkoop betekenen."

BIM omvat in digitale vorm o.m. het ontwerp (de geometrie), constructieonderdelen, relaties tussen de onderdelen, eigenschappen en hoeveelheden van componenten (elementen), componentenlijsten, kostenstaten en maakt een virtuele 3D-toer door het gebouw mogelijk. Zeker voor de minder technisch ingestelde opdrachtgever is een 3D-presentatie een eye-opener, omdat hij vaak geen goed beeld heeft van de gevolgen van de keuzes die genomen zijn of nog moeten worden. 

Door toevoegen van de bouwvolgorde in BIM, is het aspect "tijd" aan het model in BIM toegevoegd: dit wordt een 4D-model genoemd.
De BIM-modelleur kan de knelpunten uit de tekeningen halen om het bouwproces zo goed mogelijk te laten verlopen.

Vooral door de financiële crisis en de noodzakelijk meer klantgerichte houding van de bouwwereld drong BIM steeds verder door in de kamers van architect, constructeur, aannemer en installateurs. Daarna begon men BIM te waarderen omdat het niet alleen enorme kosten kan besparen maar ook de foutkans van bouwporjecten aanzienlijk kan verkleinen. De klant (opdrachtgever) ziet in een vroeg stadium hoe "zijn" gebouw wordt en de technische en financiële gevolgen van in het bouwtraject wijzigende (klant)wensen of innovaties zijn immers sneller duidelijk. Aanpassingen in het ontwerp, de techniek of het materiaal tonen automatisch een nieuwe begroting. De faalkosten bij gebruik van BIM zijn over het algemeen lager omdat in een vroeg stadium al problemen van diverse aard zichtbaar kunnen worden.

onderdelen van bim (nemetschek scia):

Het nut van BIM, bijvoorbeeld in combinatie met Revit 3D
- het ontwerp en de daadwerkelijke bouw wordt gemakkelijker (wijzigingen worden overal doorgevoerd en doorgerekend; nieuwe elementen zijn herbruikbaar bij toekomstige projecten)
- consequenties van aanpassingen in het ontwerp zijn onmiddellijk zichtbaar ("botsende belangen en uitgangspunten vanuit bouwkundig, constructief en installatietechnisch opzicht worden in een vroeg stadium gesignaleerd en opgelost")
- de communicatie tussen bouwpartijen is eenvoudiger (er is een soepeler overgang van ontwerp naar bouwfase; alle bouwpartijen kunnen het systeem raadplegen, 3D-simulaties zowel technisch als walk-through)
- de planning van het bouwen en de kosten zijn goed uit BIM te halen
- faalkosten door fouten bij overbrengen van gegevens van het ene systeem naar het andere worden vermeden (minder kans op zogenoemde transitiefouten)
- het ontwerp en de bouw wordt versneld (geen onnodige overdacht van gegevens, bijvoorbeeld installateurs kunnen al de gevolgen zien, meer mogelijkheden tot controle, minder bouwfouten)
- het ontwerp is eenvoudig reproduceerbaar, met inachtneming van gewijzigde wettelijke regels en technische aanpassingen.
Kortom: betere planning, instant-kostenplaatje (kostenbeheersing), betere communicatie, kortere bouwtijd, snellere oplevering, hogere kwaliteit, kostenbesparend.

Belanghebbenden in de bouw en dus voor BIM zijn vaak o.m.:
- opdrachtgever / eigenaar
- architect
- bouwkundig ingenieur
- constructeur
- overheid (regelgeving, bouw- en woningtoezicht)
- projectleider (hoofdaannemer)
- aannemers
- leveranciers
- installateurs elektra, water e.d. (loodgieter, elektricien, energieadviseur)
- interieurarchitect
- facilitymanager (tijdens het beheer van het gebouw)
- en gelukkig ook: de eindgebruiker.

Door de diverse softwarepakketten voor ontwerp en constructie is een goede koppeling en incorporatie van deze software met het BIM een vereiste.

Ook naar de klant toe kan het een einde brengen aan de gedachte dat architecten alleen maar voor zichzelf kunstzinnig ontwerpen en dat aannemers botteriken zijn: door samen te werken houden we "automatisch" meer rekening met elkaar... 

Sommige partijen in de bouwwereld hebben een natuurlijke vrees voor BIM:
- je kennis en ideeën zitten alle in het model
- onduidelijkheden, onvolkomenheden en fouten komen eerder aan het licht (en kunnen niet in een later stadium van de bouw verdoezeld worden om meerwerk te berekenen)
- de regie en controle van het bouwproces is zeer belangrijk (wie voert de regie?).

Aandachtspunten
- Voor de wat oudere rotten in het vak die vaak als projectleider werkzaam zijn, kan BIMmen nog wel eens een brug te ver zijn. "Om BIM in de organisatie te verankeren is oppikken onvoldoende. In deze fase zul je een meersporen-invoering moeten volgen waarbij communicatie, ervaringsoverdracht en best practice het voorbeeld en de motivatie zijn. En dan stap voor stap de projectleiders die wel willen maar niet kunnen, erbij betrekken en motiveren." (Hubert Sistermans op Bouwprofs)
- BIM verandert niets aan het procesmatige karakter van "het bouwen". Hoewel het ontwerp eenvoudig reproduceerbaar is, blijft elk bouwwerk weer nieuw en éénmalig dus van fouten kan niet altijd geleerd worden (en waar liggen de kopierechten als verschillende bedrijven hun "steentje" bijdragen in BIM?). Wanneer een gebouw op de manier van IFD uit losse componenten wordt samengesteld, ook wat betreft het skelet (de basisstructuur), kan ieder onderdeel vooraf prefab gemaakt worden en worden getest door onafhankelijke instanties.
- Ook BIM werkt met fase-afsluitingen: wanneer met de fysieke bouw gestart wordt, moet de ontwerpfase echt afgesloten zijn (om bijvoorbeeld te vermijden dat de installateur het ontwerp nog gaat aanpassen terwijl al met de bouw is gestart).
- Tijdens het gebruik van het gebouw kan een goed facilitymanagement besparingen opleveren op de korte en lange termijn. Alleen al een eenvoudige manier van onderhoud kan zeer veel besparen in tijd en geld.
- Soms werd als resultaat van, in zijn algemeenheid, 3D-pakketten vooral "het mooie plaatje" gewaardeerd, maar door tijdsdruk was het soms moeilijk om een bouwtechnisch correcte tekening te maken, waar de aannemer mee uit de voeten kon...
- Voor de zogenoemde LOD-niveaus, zie bij LOD (Level of Detail).
- BIM-elementen kunnen gebruikt worden bij parametrisch ontwerpen.
- De BIMprinter is een robot-printer die BIM-tekeningen rechtstreeks op de (vrij gladde) betonvloer print. "De BIMprinter wordt aangestuurd door een totalstation op basis van een DWG-bestand op lambertcoördinaten en vaste punten. Daarmee kunnen de robotbewegingen worden gestuurd en uitgevoerd." De BIMprinter voert zijn werk verder zelfstandig uit. Dat scheelt een hoop werk en is zeer nauwkeurig. (Het lambertcoördinatensysteem is een geografisch projectiesysteem; een voorbeeld is de HP Siteprinter.)

De wat uitgebreidere definities van o.m. BIM, BIM Coördinator, BIM Regisseurs, BIM Uitvoeringsplan en BIR van Kennisportaal Constructieve Veiligheid kunnen e.e.a. verduidelijken.

Documentatie
- BIM Kenniskaart 0: Wat is BIM (van BIM loket)

- BIM Kenniskaart 2: Open BIM Standaarden (van BIM loket)

- BIM objecten

- BIM-woordenboek

- BIM basis ILS (ILS is InformatieLeveringsSpecificatie)

- Construsoft levert BIM-software voor de bouw, infrastructuur en energie-industrie in meer dan 30 landen

- Kijk ook eens op The New Builders

zoals communicatie gezien kan worden tussen de opdrachtgever en betrokkenen bij de bouw, in de hoop dat bim dat oplost; klik voor groter (trebbe):

voorbeeld van een clash-controle (controle die door software wordt uitgevoerd aan de hand van alle detailinformatie in het 3D-model) van leidingwerk en balken (software is solibri, bron is heeren 3 architecten):

Aangehaalde teksten Cobouw en Valstar Simonis Adviseurs Installatietechniek. 
Zie in dit kader ook agile werken, conceptueel bouwen, DfMA, living building concept, open bouwen, virtueel bouwen, Technical Inspection Service (TIS), 3D laser scanner, digitalisering (technologische ontwikkelingen) en vooral Industrieel, flexibel en demontabel bouwen (IFD).

Eng. Building Information Modeling