| home |
© / contact, lid NVJ |
|
 |
|
 |
 |
Op bouwtechnische tekeningen e.d. staan vaak symbolen, iconen of figuren, in de
tekeningen en in de legenda. De bronnen van
onderstaande symbolen en hun betekenis is zeer divers; vaak zijn er meer
symbolen mogelijk voor eenzelfde begrip, maar ook zijn er symbolen met meer
betekenissen (in dat geval moet er altijd een verklarende tekst zijn). Zie eventueel bij afkortingen
naar tekstuele afkortingen.
Voor symbolen (zinnebeelden) in de kunst e.d. zie symboliek.
Over het algemeen kan gesteld worden dat onderbroken lijnen of stippellijnen bij
een symbool/figuur in een plattegrondtekening betekent: optioneel ("opstelplaats",
dus niet bij de koopsom inbegrepen), of slechts op een ander niveau te zien (een
ingetekend daklicht of kruipluik bijvoorbeeld, wel meestal voorzien van een
verklarend woord).
| symbolen brand | |
 |
brandblusser koolzuursneeuw, koolzuursneeuwblusser |
 |
brandblusser poeder, poederblusser |
 |
brand, richtingaanwijzer nooduitgang |
 |
brandblusser schuim, schuimblusser |
 |
brandblusser (draagbaar) |
 |
brandblusser brandslanghaspel, brandslang |
 |
brandblusser brandslanghaspel, brandslang, met slangdiameter en lengte-aanduiding slang |
 |
brandblusser, sprinkler, sprinklerinstallatie |
 |
deur of branddeur, zelfsluitend (een sinusoďde geeft het zelfsluitende karakter aan; soms geeft een zaagtand-vorm aan dat de deur zelfsluitend is, voorbeeld) |
 |
branddeur, zelfsluitende deur bij brand, met
een weerstand tegen branddoorslag
(wbd) van minimaal x minuten; één x geeft aan 30 minuten brandwerend; twee x-en is 60 minuten; de deur is brandwerend aan de kant van de x |
 |
branddeur, zelfsluitende deur bij brand, met
een weerstand tegen rookdoorgang (wrd)
van minimaal x minuten: zie tekening hierboven |
 |
(branddeur?), zelfsluitende deur en kozijn met een brandwerendheid van 30 minuten conf. NEN6069 |
 |
branddeur, zelfsluitend, 2x-en dus 2*30 is 60 minuten brandwerend aan beide zijden van de deur |
 |
rookmelder (RM) |
 |
rookmelder (rm) |
 |
rookmelder (rm, optisch) |
 |
rookmelder, gekoppeld |
 |
rookwerendheid, 30 minuten weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (wbdbo) |
 |
rookwerendheid, 60 minuten weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (wbdbo) |
 |
rookwerendheid, 30 minuten weerstand tegen rookdoorgang (wrd) |
 |
staalconstructie brandwerend omkleed (nn minuten WBDBO) |
| symbolen deur | |
 |
deur: zoals aangegeven bij schaal 1:100 |
 |
deur: zoals aangegeven bij schaal 1:50 |
 |
deur: zoals aangegeven bij schaal 1:20 |
 |
deur: binnendeur |
 |
deur: enkele deur |
 |
deur: brandwerend aan 1 zijde (zie eventueel verder bij symbolen "brand") |
 |
deur: elektronisch bediend |
 |
deur: dubbele deur, openslaande deuren |
 |
deur: dubbele deur, openslaande deuren, elektronisch bediend |
 |
deur: dubbele deur, doordraaiend ("saloon-deuren", zie bij bommerschanier) |
 |
deur: enkele deur, doordraaiend |
 |
kanteldeur: gasdicht |
 |
schuifdeur: enkele deur |
 |
schuifdeur: enkele deur |
 |
schuifdeur: enkele deur, elektronisch bediend |
 |
schuifdeur: dubbele deur |
 |
schuifdeur: dubbele deur |
 |
schuifdeur: dubbele deur, elektronisch bediend |
 |
schuifdeur, schuifwand |
 |
schuifdeur: enkele deur, glaspartij |
 |
tourniquet |
 |
vouwdeur, harmonicadeur |
 |
vouwwand, vouwdeur |
 |
muurdoorbreking zonder afsluiting |
|
branddeur: zelfsluitende deur bij brand, met een weerstand tegen branddoorslag (wbd) van minimaal x minuten |
|
branddeur: zelfsluitende deur bij brand, met een weerstand tegen rookdoorgang (wrd) van minimaal x minuten |
|
(brand)deur: zelfsluitend |
| symbolen
raam diagonale lijnen geven draairichting raam aan; de punt van de driehoek geeft de raamkruk aan; doorgetrokken lijn: raam opent naar buiten; onderbroken lijn: raam opent naar binnen |
|
 |
raam, venster: te openen (dubbelglas) |
 |
raam, venster: vast, niet te openen (dubbelglas?) |
 |
raam, venster (dubbelglas) |
 |
paar volle diagonale lijnen in glasvlak = vast glas |
 |
lange zijde van de rechting-"driehoek" = scharnierzijde |
 |
volle lijn = naar buiten draaiend stippellijn = naar binnen draaiend bovenlicht scharniert hier aan bovenzijde draairaam scharniert hier aan linkerzijde |
 |
draairaam scharnierzijde links (zie afb eronder) |
 |
draaivalraam, draaikiepraam |
 |
projectieraam |
 |
schuifraam, horizontaal |
 |
schuifraam, verticaal |
 |
stolpraam |
 |
taatsraam |
 |
tuimelraam |
 |
uitzetraam |
 |
valraam |
 |
parallel afstelraam |
 |
raam met roedeverdeling (raam met onderverdeling) |
 |
pui met kozijn |
| symbolen
elektra bij leidingen: dichte bol is bedraad (bekabeld); open bol is bedraad |
|
 |
doos, inbouwdoos |
 |
verbindingsdoos, aansluitdoos, aftakdoos (verg. drukknop schel) |
 |
lasdoos, verdeler |
 |
leiding elektra |
 |
stijgleiding |
 |
stijgleiding van etage lager doorgaand naar etage hoger |
 |
valleiding |
 |
valleiding komende van etage hoger |
 |
valleiding van etage hoger doorgaand naar etage lager |
 |
aansluitpunt elektra bedraad (bekabeld) |
of: |
aansluitpunt elektra onbedraad
(loze leiding), eventueel met tekst "loos" erbij |
 |
aansluitpunt vaatwasser onbedraad (loze leiding) |
 |
driestandenschakelaar bedraad (bijvoorbeeld voor regeling van de mechanische afzuiging) |
 |
aansluitpunt verlichting (standaard: plafond) |
 |
aansluitpunt verlichting plafond |
 |
aansluitpunt verlichting met schakelaar |
 |
aansluitpunt verlichting aan wand |
 |
aansluitpunt verlichting aan wand |
 |
aansluitpunt verlichting aan wand/muur, waterdicht (bijvoorbeeld buitenlamp bij voordeur) |
 |
aansluitpunt verlichting aan wand badkamer |
 |
aansluitpunt verlichting aan wand badkamer |
 |
wandarmatuur op schemerschakeling |
 |
aardelektrode, aardinrichting |
 |
aardpunt (centraal) |
 |
aardpunt (centraal) |
 |
aardelektrode |
 |
aardingsmat (in bad, douche e.d.) |
 |
aardingsstrip |
 |
aardlekautomaat (16 A) |
 |
aftakdoos elektra |
 |
armatuur projector |
 |
armatuur tl e.d. |
 |
armatuur tl e.d. |
 |
armatuur tl e.d. voor 3 buizen |
 |
bliksemafleider,
bliksemgeleider (op nok van dak meestal) |
 |
elektra besturingskast |
 |
elektra bord of verdeelkast |
 |
centraaldoos |
 |
deurslot |
 |
drukknop (verg. ander symbool bel/schel) |
 |
drukknop met afscherming (ruitje breken) |
 |
drukknop met verlichting/verklikker |
 |
drukknop waterdicht |
 |
drukknop (deurbel, bel, schel; verg. ander symbool bel/schel; verg. verbindingsdoos) |
 |
infraroodstraling |
 |
meterkast |
 |
overspanningsbeveiliging |
 |
stroommeter, kWh-meter |
 |
stroommeter, kWh-meter |
 |
ldr (light dependent resistor), lichtgevoelige weerstand |
 |
leiding in een buis |
 |
leidingen op een wand |
 |
leiding op een wand en in een buis |
 |
voorbeeld: aansluitpunt verlichting, leiding op een wand, leiding in een buis |
 |
luchtleiding |
 |
leiding met 3 geleiders |
 |
leiding met n geleiders |
 |
naar beneden gaande leiding (valleiding) |
 |
naar boven gaande leiding (stijgleiding) |
 |
van beneden komende leiding (stijgleiding komende van onderliggende etage) |
 |
van boven komende leiding (valleiding komende van bovenliggende etage) |
 |
ondergrondse leiding |
 |
meetapparatuur, met aflezing |
 |
meetapparatuur, met registratie |
 |
motor: elektromotor |
 |
noodverlichting: algemeen |
 |
noodverlichting: algemeen |
 |
noodverlichting: autonoom |
 |
noodverlichting op speciale groep |
 |
ntc (negative temperature coefficient), warmtegevoelige weerstand |
 |
perilex wandcontactdoos |
 |
perilex wandcontactdoos, 400 V, aarde |
 |
schakelaar: 1-polig (enkelpolig) |
 |
schakelaar: 1-polig (enkelpolig), met signaallamp/verklikker |
 |
schakelaar: 2-polig |
 |
schakelaar: 3-polig |
 |
schakelaar: dimmer |
 |
schakelaar: 1-polig, met trekschakelaar |
 |
schakelaar: 1-polig, met wcd randaarde |
 |
schakelaar: 1-polig, met vertraagde opening |
 |
schakelaar met permanent brandende verklikker(lamp) |
 |
serieschakelaar (omschakelaar), 1-polig, "dubbele aansteking om 2 stroombanen afzonderlijk te openen of te sluiten op 1 plaats" |
 |
kruisschakelaar, "laat toe een stroombaan te openen of te sluiten op een willekeurig aantal plaatsen in combinatie met 2 wisselschakelaars op de 2 uiteinden" |
 |
wisselschakelaar, hotelschakelaar, enkelpolig (beide richtingen de stroombaan te openen of te sluiten) |
 |
wisselschakelaar, hotelschakelaar, enkelpolig, met signaallamp/verklikker |
 |
wisselschakelaar, hotelschakelaar, 2-polig |
 |
impulsschakelaar |
 |
schakelaar voor rondecontrole of elektrisch slot |
 |
schakelklok |
 |
tijdschakelaar (minuterie) |
 |
bel, schel |
 |
bel, schel |
 |
bel, schel |
 |
bel, schel: zoemer |
 |
trafo voor bel, schel |
|
bel, schel: drukknop |
 |
hoorn |
 |
sirene |
 |
smeltveiligheid, zekering, eventueel met xA (benoemd aantal Ampčre) |
 |
voorbeeld smeltveiligheid/zekering: "automatische differentieel stroominrichting van 300 mA" (de veiligheid, kan ook bijvoorbeeld 30 mA zijn), nP is aantal polen dat onderbroken wordt, 40A is aantal Ampčre |
 |
transformator |
 |
wandcontactdoos (wcd), enkelvoudig |
 |
wandcontactdoos, enkelvoudig, met randaarde |
 |
wandcontactdoos, enkelvoudig, halfwaterdicht, waterdicht of spatwaterdicht |
 |
wandcontactdoos met 2-polige schakelaar |
 |
wandcontactdoos met 2-polige vergrendelingsschakelaar |
 |
wandcontactdoos met kinderbescherming |
 |
wandcontactdoos met randaarde en kinderbescherming |
 |
wandcontactdoos voor cv, koelkast (KK), wasemkap (WK), wasmachine (WM), mechanische ventilatie (MV) |
 |
wandcontactdoos voor scheerapparaat |
 |
wandcontactdoos 2-voudig (dubbele wcd) |
 |
wandcontactdoos 2-voudig, met randaarde |
 |
wandcontactdoos 2-voudig, met randaarde |
 |
wandcontactdoos 3-voudig |
 |
wandcontactdoos 3-voudig, met randaarde |
 |
wandcontactdoos 3-voudig, met randaarde |
 |
wisselstroom, 1-fase |
 |
zonnepanelen (pv-panelen) |
| symbolen gebouw (algemeen) | |
 |
hemelwaterafvoer (hwa) |
 |
|
 |
isolatie |
 |
leidingschacht, schacht of vloersparing/raveling of vide of kast, kastje (nogal algemeen symbool, waarvan de betekenis op een bouwtekening uit de context moet blijken of verduidelijkt moet zijn) |
 |
schoorsteenkanaal, schoorsteenkanalen |
 |
rookkanaal |
 |
kruipluik / vloerluik (toegang kruipruimte) |
 |
lengtemaat (meestal mm) |
 |
aanduiding bijbehorende lengtemaat is hart-op-hart |
| symbolen gebouw (houtachtig) | |
 |
bekledingsplaat |
 |
langshout |
 |
lijmnaad |
 |
lijmnaad |
 |
loofhout |
 |
naaldhout |
 |
houtskeletbouw |
| symbolen gebouw (metalen) | |
 |
aluminium, brons, koper |
 |
lood (met vermelding zwaarte) |
 |
staal |
 |
staal |
| symbolen gebouw (steenachtig) | |
 |
beton (fundering) |
 |
gewapend beton |
 |
gewapend beton, in het werk uitgevoerd |
 |
gewapend beton, in het werk uitgevoerd |
 |
gewapend beton, in het werk uitgevoerd |
 |
gewapend beton, prefab |
 |
gewapend beton, prefab (lichtgrijze achtergrond; verg. dragend metselwerk) |
 |
beton, ongewapend |
 |
beton, ongewapend |
 |
sierbeton |
 |
betonnen systeemvloer |
 |
dakpannen of raamdorpelsteen |
 |
dragend metselwerk (witte achtergrond; verg. gewapend beton prefab) |
 |
steenachtig, geperforeerd of hol |
 |
kunststeen, holonite |
 |
metal stud scheidingswand |
 |
metal stud woningscheidende wand, tweezijdig dubbel beplaat op metal-stud voorzien van luchtspouw |
 |
halfsteensmuur (baksteen) |
 |
spouwmuur (hier baksteen), zonder isolatie |
 |
metselwerk (baksteen) |
 |
metselwerk (baksteen; de diagonale lijnen lopen net andersom, komt niet vaak voor) |
 |
metselwerk algemeen |
 |
kalkzandsteen |
 |
trasraam of vuurvaste steen |
 |
natuursteen |
 |
natuursteen |
 |
pleisterwerk, stuc (steenachtige vloer- of wandafwerking) |
 |
steenachtig, niet-dragend, gipsblokken, gasbeton e.d. |
 |
steenachtig, niet-dragend, gipsblokken, gasbeton e.d. (zwaar) |
 |
steenachtig, niet-dragend, lichte scheidingswand |
 |
steenachtig, niet-dragend, lichte scheidingswand |
 |
steenachtig, niet-dragend, lichte scheidingswand |
 |
steenachtig, speciaal |
 |
tegels/tegelwerk (verticaal) |
 |
tegels/tegelwerk (verticaal) |
| symbolen
grondsoorten (grondaanduidingen) |
|
 |
as, sintels |
 |
concreties |
 |
flugsand of andere vulkanische producten |
 |
grind |
 |
hout |
 |
humus |
 |
keileem, land- en ijsafzetsel |
 |
klei (verg. potklei) |
 |
leem (verg. löss) |
 |
löss (verg. leem) |
 |
lutum |
 |
mergel |
 |
opgebrachte grond |
 |
plantenresten |
 |
potklei (verg. klei) |
 |
puin (brokken baksteen e.d.) |
 |
schelpen |
 |
silt |
 |
slappe grond, modder e.d. |
 |
stenen, keien, rotsblokken |
 |
teelaarde, zwarte aarde |
 |
veen |
 |
water |
 |
zand |
 |
zand |
| symbolen huishoudelijk | |
 |
toestel, vast, algemeen |
 |
fornuis |
 |
koelkast (kk) |
 |
magnetron |
 |
magnetron |
 |
oven (elektrisch) |
 |
vaatwasser (vw), vaatwasmachine |
 |
vaatwasser, vaatwasmachine |
 |
vriezer, vrieskast (vk), diepvriezer |
 |
wasdroger (wd) |
 |
wasmachine (wm) |
 |
opstelplaats voor wasmachine |
| symbolen
keuken (die niet elders benoemd zijn) |
|
 |
spoelbak (enkel) |
 |
spoelbak (dubbel) |
 |
spoelbak (enkel) met afdruipdeel |
 |
tappunt (tapkraan) |
 |
tappunt (tapkraan); links koud water, rechts warm water |
 |
tappunt |
 |
uitgietbak |
| symbolen opslag | |
 |
tank, reservoir |
 |
tank, reservoir |
 |
gesloten reservoir |
 |
open reservoir |
| symbolen sanitair | |
 |
bad, badkuip |
 |
bidet |
 |
douche, doucheruimte |
 |
douche, doucheruimte |
 |
douchebak / douchehoek / stortbad |
 |
douchebak / douchehoek / stortbad met gootdrain |
 |
opstelplaats douchebak / douchehoek / stortbad, dus optioneel |
 |
opstelplaats douchebak / douchehoek / stortbad, dus optioneel |
 |
mengkraan |
 |
standurinoir |
 |
toilet, wc |
 |
toilet met ingebouwde stortbak |
 |
opstelplaats toilet, dus optioneel |
 |
invalidentoilet |
 |
wandurinoir |
 |
wastafel, enkel |
 |
wastafel, dubbel |
 |
wastafel, dubbel |
 |
wastafel, meervoudig (trog) |
| symbolen
trap (de pijl geeft de richting aan van beneden naar boven) |
|
 |
steektrap |
 |
steektrappen, boven elkaar |
 |
steektrap, scheluw |
 |
bordestrap (trap met één of meer bordessen) |
 |
trap met bovenkwart |
 |
trap met onderkwart |
 |
trap met onderkwart en bovenkwart |
 |
trap met rijstroken aan beide zijden (bijvoorbeeld bij een fietsenkelder) |
 |
roltrap |
 |
schuiftrap (vlizotrap) met luik |
 |
spiltrap, rechthoekig |
 |
spiltrap, rond |
 |
wenteltrap |
 |
klimbeugels, klimijzers |
 |
hellingbaan |
 |
detail trap met aantrede en optrede |
| symbolen tuin | |
 |
boom |
 |
boom, te rooien |
| symbolen ventilatie | |
 |
aansluitpunt, wandcontactdoos voor mechanische ventilatie (mv) |
 |
schakelaar voor mechanische ventilatie |
 of: |
ventilatie afvoerpunt plafond |
of: |
ventilatie afvoerpunt wand |
 |
ventilatie afvoerpunt (afzuigpunt) |
 |
ventilatie afvoerpunt (afzuigpunt) |
 |
ventilatie afvoerpunt (afzuigpunt) |
 |
ventilatie afvoerpunt (afzuigpunt) |
 |
ventilatie toevoerpunt (let op: dit symbool heeft meer betekenissen) |
 |
ventilatie toevoerpunt |
 |
ventilatie-unit voor mechanische ventilatie (soms met tekst mv in het symbool) |
 |
ventilatie-unit voor mechanische ventilatie |
 |
ventilator |
| symbolen verwarming | |
 |
afsluiter (klep) |
 |
afsluiter (klep) |
 |
afsluiter (klep) met regeleenheid (kraan o.d.) |
 |
compressor |
 |
compressor |
 |
convector |
 |
convector |
 |
convectorput |
 |
cv-ketel |
 |
cv-verdeler |
 |
expansievat |
 |
expansieventiel |
 |
mengklep |
 |
overstortventiel |
 |
overstortventiel |
 |
pomp |
 |
radiator |
 |
radiator |
 |
lijkt op radiator, maar staat voor verdeler vloerverwarming (niet handig, vandaar die v.v. erbij als noodgreep) |
 |
technische ruimte / techniek ruimte (TR), met cv-ketel als voorbeeld (in een voor huidige begrippen zeer kleine ruimte) |
 |
temperatuurvoeler |
 |
terugslagklep |
 |
thermostaat, bedraad |
 |
thermostaat, onbedraad? (loze leiding?) |
 |
thermostaat |
 |
thermostaat |
 |
unit met elektrische verwarmingselementen |
 |
verwarmingstoestel |
 |
verwarmingstoestel met warmteaccumulatie |
 |
vloerverwarming |
 |
tapijt e.d. geschikt voor vloerverwarming: "Tapijt geschikt voor goed geďsoleerde ruimten waar vloerverwarming is toegepast als hoofdverwarming. Mits deze laag een temperatuur verwarming met maximale aanvoerwatertemperatuur van 40°C. Vloeroppervlak mag niet warmer zijn dan 28°C." (verg. tapijt en antistatisch) |
 |
warmtepomp |
 |
warmtepomp |
 |
warmtepomp (klik op afbeelding voor warmtepomp en omgeving) |
 |
warmtepomp buitenunit |
 |
warmtewisselaar |
 |
warmtewisselaar |
 |
unit met verwarming met warmtewisselaar (vloeistof) |
| zie onder |
warmtepomp allerlei
iconen (met dank aan nibe): inlaatcombinatie, 3-weg megklep met motor, 3-weg wisselklep met motor, open-dicht-afsluiter met motor, debiet regelaar met motor, avdo / bypass, circulatiepomp, regelbare circulatiepomp met vaste voeding (regeling in circulatiepomp), regelbare circulatiepomp (sturing door regelaar buiten de circulatiepomp), mengautomaat, terugslagklep (keerklep), inregelafsluiter (afleesbaar), hand afsluiter, overstort beveiliging, expansievat, vuilfilter, platenwisselaar, manometer en overstort, (automatische) ontluchter, openverdeler, beluchter, BT.. temperatuursensor .., overstort+ monometer + ontluchter, compressor |
 |
|
| symbolen warm water | |
 |
boiler |
 |
boiler met warmteaccumulatie (let: dit symbool heeft meer betekenissen) |
 |
boilervat (opwarming gebeurt elders door zonnecellen, warmtepomp o.d.) |
 |
boilervat (directe elektrische verwarming) |
 |
geiser, badgeiser |
 |
geiser, badgeiser met muurafvoer |
 |
geiser, drukgeiser met gasverwarming |
 |
tappunt water (warm water als WW of Warm erbij vermeld of als leiding in kleur rood is; koud water als KW of Koud of als leiding blauw is) |
| symbolen diverse | |
 |
afdichtingsmiddel (ook bij bijvoorbeeld dilatatievoeg) |
 |
(icoon voor) antistatische vloer (zie esd-vloer) |
 |
("bk"
staat voor bovenkant) hier: bovenkant vloer peil=0 ("ok" staat voor onderkant) |
 |
bovenkant vloer peil=0, zie hierboven |
 |
bovenkant vloer peil=0, zie hierboven |
 |
bovenkant vloer andere hoogte (1e verdieping bijv.), zie hierboven |
 |
bitumen of dpc-folie |
 |
filter |
 |
folie |
 |
garderobe |
 |
glas |
 |
ingang, entree |
 |
inlaatklep lucht |
 |
keerklep, terugslagklep |
 |
keerklep, terugslagklep |
 |
keerklep (terugslagklep) met onderbreker |
 |
klok |
 |
kunststof |
|
lijmnaad |
 |
luchtdichting |
 |
maaiveld |
 |
moederklok |
 |
Noord, aanduiding van het noorden (allerlei vormen mogelijk, alle met een N) |
 |
ontluchtingskraan |
 |
ontluchtingspijp |
 |
ontluchtingsventiel |
 |
pompput voor water |
 |
tapijt zo goed als antistatisch: "Tapijt waarbij de kans op elektronische schokken minimaal is." (verg. tapijt en vloerverwarming) |
 |
trillingsdempende plaat |
 |
trillingsdempende steun |
 |
veiligheidsklep, spuiklep, ontspanningsklep |
 |
verbinding, mofverbinding |
 |
verbinding, sokverbinding |
 |
videofoon |
 |
videofoon |
 |
viedofoon, intercom voor buiten (waterdicht) |
 |
videofoon, intercom (IC) |
 |
vlinderklep |
 |
water |
 |
waterbehandeling: verzachter met ionenwisselaar en permutatie |
Eng. symbols, icons, figures