cv-ketel, combiketel

De cv-ketel is de ketel van de centrale verwarming. Globale berekening van de capaciteit van de cv-ketel: (inhoud van de woning in m3) * 80 Watt/m3. Een woning van 300 m3 heeft dus een ketel nodig van ca. 300*80 = 24000 W (24 kW). Soms wordt 60 Watt/m3 gehanteerd omdat een aantal factoren een rol spelen (isolatie, tussenwoning e.d.). Zie capaciteit cv en radiator.

Die 80 Watt moet vermeerderd of verminderd worden bij:
- hoekwoningen en vrijstaande woningen met +20%
- dubbelglas met -10%
- geïsoleerde muren met -10%
- tussen twee woonlagen met -10%.

Er is een mogelijk verbod op de aanschaf van nieuwe cv-ketels vanaf 1-1-2026, maar dit verbod is waarschijnlijk vervallen (situatie juli 2024). 

Vrijwel alle nieuwe ketels zijn HR-ketels, d.w.z. Hoog Rendement, wat zuiniger stoken en productie van warm water mogelijk maakt. De HR-ketels zijn te verdelen in 3 klassen: HR100, HR104, HR107 die resp. een theoretisch minimaal rendement van 100, 104 en 107 hebben (het rendement is hoger dan 100% omdat via een warmtewisselaar de warmte van de afvoer van de rookgassen wordt gebruikt om koudere retourwater van de cv te verwarmen).
Een wat ouder type, de VR-ketel, d.w.z. Verbeterd Rendement, heeft een rendement van onder de 90%. Voordeel van een eenvoudige VR-ketel was dat die meestal minder vaak defect was (geen complexe software die toch niet echt 100% werkte).
De temperatuur van het cv-water dat naar de radiatoren gaat, behoeft voor goed geïsoleerde woningen niet zo hoog te zijn. Als het snel warm is in huis, dan kan de watertemperatuur vaak wel een tikje lager (bijvoorbeeld van 80 naar 60 graden).

Meestal wordt gebruik gemaakt van een gesloten toestel: de lucht die nodig is voor de verbranding wordt onttrokken uit de directe omgeving van het toestel maar niet uit de woonruimte ("pijpje naar boven"). 
Let bij een open cv-ketel op dat er voldoende verse lucht beschikbaar is; plaats nooit de open cv-ketel in een ruimte bij een slaapkamer indien die ruimte geen eigen aanvoer van verse lucht (van buiten) heeft.

Een combiketel is een cv-ketel die ook warm tapwater levert.

Enkele veelvoorkomende problemen bij de centrale verwarming
- Het expansievat is vaak een zwak punt van cv-ketels; bij installatie wordt wel eens een te klein vat geplaatst waardoor na een paar jaar een nieuw vat moet worden geïnstalleerd.
- Het tikken van radiatoren is normaal (de radiatoren zetten uit door de warmte). Het tikken van leidingen kan bijvoorbeeld optreden als de bevestigingsbeugel te strak aan de leiding is bevestigd.
- Ontluchten. Een borrelend geluid ontstaat als er teveel lucht in de radiatoren en leidingen aanwezig is. Door de cv-leidingen te ontluchten wordt het borrelen verholpen. Vooral na het bijvullen kan het borrelen optreden omdat door het bijvullen vaak ook lucht wordt "bijgevuld".  De manier om te ontluchten is vooral het cv-water door alle radiatoren te laten lopen zodat alle lucht door het water kan worden meegenomen. Soms is er een vorm van automatische ontluchting; zet dan alle radiatorkranen "open" en laat de cv een tijdje branden zodat alle lucht automatisch uit de cv kan ontsnappen.
Lukt die automatische manier niet, voer dan de volgende acties uit van benedenverdieping naar boven: 
op elke radiatorkraan aangeven welke stand die normaliter staat (met een potloodstreepje o.d. of opschrijven) en daarna elke radiatorenkraan open zetten (dus: streepje / noteren, en dan helemaal open draaien), centrale thermostaat op hoge temperatuur zetten (zodat de cv aanslaat), even wachten tot alle radiatoren warm zijn (ca. 15 minuten wellicht), centrale thermostaat op lage temperatuur zetten, cv-ketel uitzetten, radiatorkranen dichtdraaien, ca. 15 minuten wachten, met het radiatorsleuteltje alle radiatoren en het drukvat ontluchten (tot er water uitkomt), als alle radiatoren ontlucht zijn draai dan alle radiatorkranen weer in de met dat potloodstreepje o.d. aangegeven stand, als laatste zet de centrale thermostaat weer op de gewenste stand.
- De cv weigert dienst: gas aan? stekker van elektriciteit erin en werkend? een fout op de display? Vaak is een "reset" van de cv-ketel voldoende om hem weer te laten werken; de reset-knop zit helaas niet altijd op een handige plaats of is moeilijk te vinden.
- Het duurt te lang voor het warm wordt in huis: 
. de cv-ketel heeft een te kleine capaciteit
. de druk is te laag (cv-water bijvullen)
. de temperatuur van het cv-water staat te laag ingesteld (stel de temperatuur eens op de hoogste stand in of 80-85 graden o.d.; eigenlijk alleen bij zeer strenge winter nodig maar als de kamertemperatuur niet hoog genoeg komt mogelijk aan te raden)
. de snelheid van de cv-pomp is te laag
. het modulerend of aan/uit-mechanisme van de cv-ketel is niet correct
. andere parameters van de cv-ketel staan verkeerd (bijvoorbeeld het vermogen kan "geknepen" worden)
. de verlaging van de cv-temperatuur in de nacht is vrij fors (bijvoorbeeld 14 graden) of duurt lang (langer dan 8 uur); het opwarmen duurt dan ook duidelijk langer (ruimtetemperatuur en watertemperatuur zijn sterk verlaagd; ook de muren en meubels moeten weer op temperatuur gebracht worden)
. er is lagetemperatuurverwarming (ltv) waardoor het langer duurt voordat een ruimte op de gewenste temperatuur is
. de radiator wordt niet warm omdat er lucht in zit (probeer met ontluchten van de radiator of de radiator wel warm wordt)
. de radiator wordt niet warm omdat er een blokkade is (ventielset is vervuild of grote luchtbel houdt water tegen; draai alle andere cv-radiatoren dicht en zet de thermostaat hoog; mogelijk wordt de blokkade verholpen; als dat niet helpt zit mogelijk de spindel vast)
. de radiator heeft een te kleine capaciteit (controleer de temperatuur van het retourwater van de radiator en van de cv-ketel; een hoge retourtemperatuur van de ketel houdt in dat het vermogen van de ketel in principe goed is; de ketel slaat vaak aan en uit als de gewenste temperatuur nog niet bereikt is; mogelijk kunnen de radiatoren ingeregeld worden zodat de radiatoren die teveel warmte afnemen wat geknepen worden)
. de radiator hangt te hoog (de radiator verwarmt niet direct de lager geplaatste objecten in de ruimte en de warmte blijft lange tijd bovenaan de ruimte "hangen")
. sommige radiatoren hebben schroefjes waarmee de hoeveelheid aan- en afvoer warm water ingesteld kan worden; wellicht staan die te strak ingesteld
. de radiator is verkeerd-om geïnstalleerd waardoor hij niet goed warm wordt (mogelijk kan het verdeelblok omgedraaid worden)
. de radiator kan incompatibel zijn met het cv-systeem waardoor het langer duurt voordat die radiator warm wordt
. bij radiatorbekleding kan de stroom van de warmte verminderen
. gordijnen of meubels vóór of boven de radiator houden de warmte van de radiator tegen (vooral bij kamerhoge gordijnen en vitrages blijft de warmte bovenaan hangen waardoor de luchtstroom van vloer, achter de radiator om naar het plafond, verstoord wordt en de ruimte dus minder goed verwarmd wordt
. de leidingen zijn te smal waardoor er per tijdseenheid te weinig warm water doorstroomt
. de leidingen in de kruipruimte, of andere niet-bewoonde koude ruimte, zijn niet geïsoleerd waardoor teveel warmte verloren gaat (ook liggen cv-leidingen wel eens in het water dat in de kruipruimte staat; eenvoudig isoleren helpt hier natuurlijk niet voldoende) 
. bij vloerverwarming kan het langere tijd duren voordat de ruimte verwarmd is (omdat de vloer ook koud is; nooit meer dan 3 graden aanhouden tussen "nachttemperatuur" en gewenste temperatuur)
. bij vloerverwarming is er een warmteblokkade door een groot kleed o.d.
. bij een automatische instelling van de cv kan de cv te laat aanslaan
. bij een combiketel kan het gebeuren dat langere tijd alle warmte nodig is om het tapwater te verwarmen en dus niet wordt gebruikt voor de verwarming van radiatoren
. de kamerthermostaat hangt op een verkeerde plaats (in de zon, dichtbij een radiator, in een hoekje; redenen waarom de thermostaat niet snel genoeg aanslaat)
. er is ook een wtw-installatie is (warmteterugwinning) waarvan de bypass niet goed werkt waardoor koude lucht de ruimte in komt
. er staan teveel ventilatieschuiven o.d. open waardoor teveel koude lucht de ruimte in komt
. de te verwarmen ruimte grenst aan een onverwarmde ruimte (bijvoorbeeld een garage) waardoor die muur lange tijd koud aanvoelt en moeilijk opwarmt
. bij een huis met steensmuren (geen spouwmuren) kan het langer duren voordat "de kou" uit de muren is.

CW-labels
De afbeeldingen verderop in deze pagina tonen de toepassingsklassen met cw-labels (cw staat voor comfort warmte) en de klassen van het rendement van cv-ketels.
Bedenk dat er één kraan minder benodigd is als u in de keuken een close-in boiler hebt van bijvoorbeeld 10 liter. Niet het meest zuinig wellicht, wel het snelst heet water in de keuken en misschien kan in dat geval met een minder dure cv-ketel worden volstaan.

Voor meer informatie over cv-ketels, radiatoren e.d., zie Verwarminginfo.

een andere benadering; productie warm water in liter per minuut waarbij het cijfertje rechtonderin het gaskeur-label de cw-versie aangeeft; het omhokte nummer is de cw-klasse (cw1, cw2, cw3, cw4, cw5, cw6); klik voor groter! (atho):

rendementklassen VR en HR van cv-ketels; klik voor groter (atho):

Bij een cv-ketel met het SV-label is de NOx-uitstoot zo laag mogelijk (SV staat voor Schonere Verbranding).

De cv maakt deel uit van wat wel eens met een Engelse term HVAC wordt genoemd (Heating, Ventilation and Air Condiditoning). 

Zie ook moduleren en eventueel verbruik elektra en gas in een woonhuis.
(De zogenoemde HRe-ketel wordt niet meer geleverd.)

Verg. warmtepomp.

Eng. central heating boiler