brandwerendheid, brandweerstand, brandweerstandsklasse

De brandweerstand R (van Resistance, soms van Reaction) is de tijd gedurende welke bouwelementen hun functie blijven vervullen in geval van brand, ofwel meestal: de tijd tot bezwijken van het bouwelement.

Met betrekking tot de brandwerendheid van constructies worden drie belangrijke criteria onderscheiden (R, E en I):
- moment van bezwijken (R)
- de scheidende functie (E)
- het isolatievermogen tijdens een brand (I).
Verder is er een aantal bijkomende prestaties (W, M, S, C, G) die onder meer te maken hebben met de vluchtroute en hoe snel "gevlucht" kan of moet worden. 
Een en ander is gevat in EN 13501 en NEN 6069.

Niet alle kenmerken zijn benodigd, afhankelijk van het bouwelement en bijvoorbeeld of het een dragend element is of niet. De weerstand of het gedrag wordt met de code aangegeven en het aantal minuten dat de weerstand aangeeft voor de betreffende eigenschap.

code en minuten	betekenis
R min	moment van bezwijken, weerstand tegen bezwijken bij brand; tijd tot bezwijken van bouwelement; R van Resistance loadbaring capacity, draagcapaciteit, stabiliteit, doorbuiging en snelheid van vervorming;  de R is uitsluitend van toepassing op dragende bouwelementen als kolommen, balken, draagmuren en -vloeren (voor een niet-dragende wand is R niet gegeven en wel bijvoorbeeld alleen E, W en I)
E min	vlamdichtheid; E van Exposure?; de term wordt ook integrity genoemd; "het vermogen van het bouwelement met een scheidende functie bij blootstelling aan vuur aan één zijde zonder branduitbreiding naar de niet-blootgestelde zijde (als gevolg van vlammen of de doorgang van hete gassen)"
I min	isolerend vermogen, thermische isolatie qua temperatuur; I van Insolation; "het vermogen van het bouwelement om blootstelling aan brand aan één zijde te weerstaan zonder branduitbreiding naar de niet-blootgestelde zijde (als gevolg van hitte-overdracht); thermische isolatie beperkt de hitte-overdracht waardoor zowel de niet-blootgestelde zijde als aangrenzende materialen gevrijwaard zijn van ontbranden"
en de bijkomende prestaties:
W min	thermische isolatie qua warmtestraling; W van Warmth radiation; er wordt gekeken naar de wantestraling op 1 meter afstand van het bouwelement; de W "verkleint de kans op brandvoortplanting als gevolg van een significante warmtestraling, hetzij door het element of van het niet-blootgestelde oppervlak naar aangrenzende materialen"
M	mechanische belasting; M van Mechanical action of Mechanical resistance; proef waarbij het bouwelement is onderworpen aan een impact-test kort na het behalen van gewenste R,E,I-waarden
S, Sx	rookdichtheid; S van Smoke leakage rate; bouwelement verkleint of vermijdt doorgang van gassen of rook; voorbeeldnotaties zijn Sa bij 20 graden C en  Sm bij zowel 20 als 200 graden C; bij brandkleppen: het rook lekdebiet moet kleiner zijn dan 200 Nm3/h.m2; bij tests hoort te staan bij welke druk (bijv. 10 Pa)
C	zelfsluitend; C van self Closing; deuren, rolluiken e.d. sluiten automatisch bij brand, zonder beschikbaar zijn van de hoofdstroomvoorziening
G min	roetweerstand; soot fire resistance; het vermogen van een schoorsteen o.d. om een roetbrand te weerstaan (weerstaan van een interne schoorsteenbrand); aspecten zijn rooklekkage en thermische isolatie; 30 minuten bij 1000 graden C en max. temperatuur buitenzijde schouw 100 graden C
K min	?; fire protection ability; het vermogen van wand- of plafondbekleding om het achterliggende materiaal te beschermen tegen ontvlammen, verkolen en andere schade voor een gespecifiëerde periode; betreft wanden, vloeren onderzijde daken e.d.

Aandachtspunten
- Mogelijke classificatieperiodes (minuten): 15, 20, 30, 45, 60, 120, 180, 240, 360. Bijvoorbeeld EI 30
- Als R van toepassing is (dragende constructies) en R faalt bij de test, dan falen automatisch E, I en W!
- Als E faalt bij de test, dan falen automatisch I en W.
- Notatievoorbeelden: 
. voor dragende en scheidende elementen REI min, RE min, R min
. voor scheidende en niet-dragende elementen EI min, E min
. ander voorbeelden REIW min-MCSIncslow, REIW min-MCSsn, REIW min-MCSef, REIW min-MCSr.
- Bijvoorbeeld bij een deur geldt: naast het aantal minuten kan er nog een andere eis gelden; bij de E-eis wordt puur gekeken of een deur of doek geen vlammen doorlaat in een periode gelijk aan het aantal minuten; "bij de W-uitvoering wordt gekeken naar de warmtestraling op een meter afstand van de deur; bij het I-criterium kijkt men naar de temperatuur van de oppervlakte van de deur". De EI-eis zou voor brandveilige deur gesteld moeten worden.
- De brandwerendheid staat los van de gevolgklasse.

In het Bouwbesluit is sprake van een brandwerendheid in minuten. Belangrijkste criterium is de mate waarin de uitbreiding van een brand wordt vermeden.
"Een brandproef simuleert hoe lang het duurt voordat het vuur van een ontwikkelde brand in een bepaalde ruimte door de constructie overslaat naar een naastgelegen ruimte. (Het Bouwbesluit stelt geen eisen aan de brandweerstand van dakelementen.)"

Brandwerendheid in het Bouwbesluit (art. 2.10):

woonfunctie	tijdsduur van de brandwerendheid met betrekking tot bezwijken in minuten
indien geen vloer van een verblijfsgebied hoger ligt dan 7 m boven het meetniveau	60 minuten
indien een vloer van een verblijfsgebied hoger ligt dan 7 m en geen vloer van een verblijfsgebied hoger ligt dan 13 m boven het meetniveau	90 minuten
indien een vloer van een verblijfsgebied hoger ligt dan 13 m boven het meetniveau	120 minuten

beeldend zijn de eisen weergegeven die aan een deur gesteld kunnen worden, resp. E, EW en EI; afbeeldingen verkleind (brandveilig.com):

de foto's hieronder tonen de vergroting van de brandwerendheid door hout en staal te voorzien van een brandwerende coating:

De tijdsduur van het bezwijken als bedoeld in artikel 2.10 van het Bouwbesluit wordt afhankelijk van het materiaal van de bouwconstructie bepaald, bijvoorbeeld volgens:
- NEN-EN 1992 (Eurocode 2: Ontwerp en berekening van betonconstructies bijvoorbeeld Deel 1-2: Algemene regels - Ontwerp en berekening van constructies bij brand)
- NEN-EN 1993 (Eurocode 3: Ontwerp en berekening van staalconstructies)
- NEN-EN 1994 (Eurocode 4: Ontwerp en berekening van staal-betonconstructies)
- NEN-EN 1995 (Eurocode 5: Ontwerp en berekening van houtconstructies)
- NEN-EN 1996 (Eurocode 6: Ontwerp en berekening van constructies van metselwerk)
- NEN-EN 1999 (Eurocode 9: Ontwerp en berekening van aluminiumconstructies)
- NEN 6069 ("Beproeving en klassering van de brandwerendheid van bouwdelen en bouwproducten").

Met dank aan Brandveilig, Rockwool, Isobouw. 

Voor brandwerende verf zie o.m. Multifire (van de foto's en schuimcoating hierboven) en Brandwerende Verfshop.

Zie ook Efectis (test en beoordeelt materialen, systemen en gebouwen met betrekking tot brandgedrag en brandwerendheid, o.m. meubilair, vloerbedekking, leidingen, doorvoerafdichtingen, actieve blussystemen, ventilatiesystemen voor vluchtroutes enz.), Brandveilig, Hout en Brand van Houtinfo, Brandveilig met Staal en Brandwerende Constructies.

Verg. WBDBO, gevolgklasse.

Eng. fire resistance; mate van brandwerendheid is fire grading, fire-resistance grading, fire rating (Am.); voorbeeld: a fire grading of 30 minutes is required


Voorgeschiedenis brandweerstand, van Rf naar REI
Van een bouwelement kon de brandwerendheid Rf gedefinieerd worden als de tijd die het bouwelement tijdens de genormaliseerde proef gelijktijdig voldoet aan de criteria thermische isolatie, vlamdichtheid en stabiliteit. Het getal, Rf=1 tot 6, gaf het aantal uren brandweerstand weer. Een andere R om de brandwerendheid te benoemen was per aantal minuten, de R werd in dit geval gegeven door 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180 en 240, bijvoorbeeld Rf 60 staat nu gelijk aan onder meer REI 60 (dragende en scheidende functie), R 60 (dragende functie), EI 60 (uitsluitend scheidende functie), E 60 (lifdeuren), EI 60 (deuren), dus afhankelijk van het bouwelement en de situatie.