dubbele beglazing, dubbel glas, dubbelglas
Ook: isolatieglas. Dubbelglas wordt gevormd door dubbele ruiten die fabrieksmatig aan elkaar verbonden zijn en waarbij de ruimte tussen de ruiten bestaat uit droge lucht. 
Dubbelglas, HR (hoog rendement) glas en drievoudig glas (triple, met drie glasplaten) zijn vormen van dubbele beglazing.
Drievoudig glas wordt steeds meer toegepast om tot een passiefhuis of BENG te komen en wordt ook vaak gevat onder de generieke term "dubbelglas".
Dubbelglas met twee ruiten heeft één afstandhouder (scheiding tussen de glasplaten), drievoudig glas heeft twee afstandhouders.

Enkele positieve eigenschappen van dubbelglas, HR-glas en vooral Triple (drievoudig glas):
- minder warmteverlies, ook bij grotere raamoppervlakken (betere warmte-isolatie)
- meer comfort: geen koudezone aan het raam, grotere leefruimte, radiatoren niet noodzakelijk onder het raam, condensvorming beperkt zich tot een minimum 
- minder stookkosten: minder gebruik van brandstoffen
- meer geluidsisolatie: vaak is wat extra geluidwering van buiten gewenst
- werkt inbraakwerend (door het lawaai dat dubbelglas maakt bij breken)
- drievoudig glas isoleert meestal aanzienlijk beter dan HR++ en heeft daardoor iets betere waarden in de bepaling van BENG (1, 2 en 3; energiebehoefte is iets geringer en fossiel energiegebruik is mogelijk iets lager)
- kosten dubbelglas HR++ zijn vaak ca. 130 euro/m2 incl. btw en plaatsen (valt best wel mee eigenlijk; kosten van ventilatierooster ca. 100 euro/meter; kosten schilderwerk extra, dus als er toch geschilderd moet worden wellicht ook dubbelglas vervangen; situatie 2021)
- kosten drievoudig glas ca. 180 euro/m2 incl. btw en plaatsen (situatie 2021).

vereenvoudigde vergelijking van isolatiewaarden van verschillende soorten glas (enkel, dubbel en triple glas); klik voor groter! (evm):

hr+(+) glas, doel van de coating aan spouwzijde binnenglas (positie 3): warmte binnen houden (onderhoudnl.nl); de posities van coating e.d. bij dubbelglas is als volgt: positie 1 is buitenzijde buitenste glasvlak (buitenruit), positie 2 is binnenzijde buitenruit, positie 3 is buitenzijde binnenruit, positie 4 is binnenzijde binnenruit:

Voordeel van vooral drievoudig glas (triple), specifiek bij nieuwbouw, zijn:
- isoleert zeer goed; U-waarde = 0,8 W/m2.K is normaal, maar zelfs 0,5 kan ook, dus minder energiebehoefte bij de BENG-eisen
- minder energiekosten (in combinatie met isolatie van muren e.d. is eventueel een negatieve energierekening mogelijk)
- verhoogt het comfort.

Nadelen van dubbelgas/HR-glas/drievoudig glas (triple) kunnen zijn, vooral bij bestaande bouw:
- vooral bij oudere bouw: de condensatie die normaliter op het enkele glas zou plaatsvinden, vindt na het vervangen van de enkele beglazing door dubbelglas elders plaats, bijvoorbeeld bij een minder goed geïsoleerd kozijn, een ongeïsoleerde buitenmuur of in koude hoeken (er ontstaan door het dubbelglas nieuwe koudebruggen); vooral bij drievoudig glas kan dit het geval zijn (ook muren en kozijn moeten bij drievoudig glas zeer goede isolatiewaarden hebben); in dit geval is ook ventilatie zeer belangrijk
- bij een hoge isolatiewaarde (lage U-waarde) is de kans op condens aan de buitenzijde groter; sommige coatings aan de buitenzijde kunnen dit voorkomen of het effect verminderen, maar een coating aan de buitenzijde maakt het glas moeilijker schoon te maken
- vooral drievoudig glas is vrij zwaar en dik (36-62 mm) waardoor de profielen/kozijnen zwaarder uitgevoerd moeten worden; daar moet zowel in de ontwerpfase als bij de uitvoering rekening mee worden gehouden (vooral bij deuren en schuifdeuren)
- drievoudig glas ("triple glass" of "triple glas") kan door drukverschillen in de spouwen doorbuigen en breken, zeker bij (vrijwel) horizontale toepassing (lichtstraat e.d.)
- sommige soorten dubbelglas en drievoudig glas hebben een coating aan de binnenzijde (positie 4 bij dubbelglas, dus anders dan bij de afbeelding hierboven waarde coating op positie 3 zit, en positie 6 bij triple glas); omdat die coating aan de gebruikerszijde zit, kan zij door het gebruik beschadigen (glazenwassen e.d.)
- vooral bij drievoudig glas en HR++ is de kans op thermische breuk groter; een thermische breuk kan in het glas ontstaan wanneer de glaspartij ongelijk wordt beschenen / beschaduwd of ongelijk wordt verwarmd, bijvoorbeeld:
. door gedeeltelijke schaduw van zonwering, overstek of dakgoot
. de ruit staat te dicht bij een (hete) radiator of vloerconvector of open haard of ventilator
. een gordijn hangt te dicht bij de ruit (plaatselijke hitte-opbouw, zorg voor ruimte tussen glas en gordijn)
. de ruit is beplakt met raamfolie, stickers, tape, isolatiemateriaal (geldt zowel aan binnen- als aan buitenzijde)
. de ruit zit geklemd in het kader zonder goede isolator (geeft teveel spanning tussen kozijn en ruit)
. er staat iets tegen de ruit aan;
dus: voorkom dat de ruit voor een deel warm of koel wordt en zorg ervoor dat de ruit voldoende kan krimpen en uitzetten (gehard glas vermindert wel de kans op een thermische breuk)
- let op: aannemers plaatsen in buitendeuren nog wel eens dubbelglas met een slechtere isolatiewaarde dan HR++ omdat anders de deur "te zwaar" zou worden (te dik); zelfs bij nieuwe deuren gebeurt dit; bij oude deuren kan dit i.v.m. het gewicht noodzakelijk lijken, maar de sponning kan ook weggezaagd worden en van nieuwe glaslatten worden voorzien
- door het gewicht en de omvang kan vervangen van dubbelglas op grote hoogte problemen geven
- drievoudig glas is, zeker met gelaagd glas of andere extra's, duurder dan HR++ glas
- dubbelglas kan ook letterlijk enigszins isolerend werken, overdreven gesteld: je ziet de monden van de mensen buiten bewegen, maar je hoort niets; drievoudig glas heeft over het algemeen een betere geluidsisolatie dan dubbelgas.

Opmerkingen
- Om geluidstechnische redenen is bij dubbelglas het aanbrengen van verschillende dikten van de ruiten gewenst.
- Het verschil tussen dubbelglas en hoogrendementsglas is nauwelijks zichtbaar. Beide soorten bestaan uit twee glasbladen met daartussen een spouw die hermetisch is afgesloten van de buitenwereld. Waar de spouw bij gewone dubbele beglazing gevuld is met droge lucht, is die bij hoogrendementsglas (HR++) gevuld met een edelgas, zoals argon. Edelgas isoleert warmte beter dan gewone lucht.
De beter isolerende beglazingen worden HR+ en HR++ genoemd. Bij deze HR-glassoorten is een coating in de vorm van een flinterdun metaallaagje op de spouwzijde van de binnenruit aangebracht voor betere thermische isolatie: de coating laat de zonnewarmte door naar binnen maar kaatst de warmtestraling die naar buiten gaat, terug. Een dikkere coating heeft een beter isolerend effect (maar zal het glas ook meer kleuren en dus mogelijk hinderlijk zijn bij een woning). 
- De isolatiewaarde van o.m. dubbelglas wordt uitgedrukt in de U-waarde (de warmtedoorgangscoëfficiënt): hoe kleiner de U-waarde, hoe beter de isolatie. De gemiddelde U-waarde van ramen, deuren en kozijnen mag volgens een ministeriële regeling in een nieuwbouw woning maximaal 1,65 W/m2K zijn, terwijl de toegestane U-waarde van elke afzonderlijk raam, deur of kozijn volgens NEN 1068 en het Bouwbesluit maximaal 2,2 W/m2K mag zijn. (Voor een drijvend bouwwerk, bijvoorbeeld een woonboot, gelden minder strenge waarden.)
- Bij glas, raam en kozijn wordt vrijwel altijd de U-waarde gebruikt; voor een beter begrip is ook de R-waarde in de tabel hieronder vermeld.
- Bij ramen en deuren zijn gebruikelijke U-notaties Ufr, Ug of Ugl en Uw. De combinatie van Uglas, Uraam en Ukozijn wordt gegeven door de zogenoemde Uw-waarde:
Ufr = U-waarde van het kozijn (frame)
Ug of Ugl is U-waarde van het glas (de beglazing)
Uw = Uwindow = U(frame-en-glas).
- Bij de berekening van de Rc van een bouwdeel (de c van Rc staat voor constructie) spelen ook de Rsi en Rse (interne en externe overgangsweerstanden) een rol; vandaar dat de U-waarde van bijvoorbeeld enkel glas met dikte 4 mm en lambda van 0,8 niet 1/(0,004/0,8) = 200 is, maar 1/((0,004/0,8)+0,13+0,04) = ca. 5,7 (zie eventueel bij R-waarde notaties).
- Op dubbelglas wordt meestal (slechts) 10 jaar garantie verstrekt. 

een andere lijst met u-waarde, coating, vulling, spouwbreedte en hr-waarde; klik voor groter:

kozijnen: een lijstje met de U-waarden van kozijnen, vaak sterk afhankelijk van fabrikaat (in W/m2.K): hout 0,8-2,3 kunststof 1,0-2,2 aluminium met koudebrug onderbrekingen 1,0-2,5 passiefkozijn =< 0,8

de ouderdom van het isolatieglas is te herleiden uit de datumopdruk die vaak gedrukt staat in de afstandhouder (vaak niet zo eenvoudig als bij dit wat oudere exemplaar):

dubbelglas hr++ met 5 en 4 mm glasdikte, spouw van 15 mm, low-e-coating en argon als gas geeft hier een u-waarde van 1,1 (zeer mooi, 2022, mosa glas; foto joostdevree):

Coderingen en andere kenmerken in dubbelglas
Coderingen in dubbelglas zijn niet verplicht als de leverancier geen KOMO-keur levert! Eis in een opdrachtverstrekking dus altijd dat de juiste codering in de metalen rand van de spouw komt te staan; dan is er meer zekerheid dat het ook het gevraagde en betaalde glas is.
Via de glascodering in de rand is een en ander na te gaan:
- soort isolatie (bijvoorbeeld HR++)
- soort gas in de glasspouw (AR voor argon, KR voor krypton)
- de productiemaand van het dubbelglas.
De rand van het dubbelglas is luchtdicht. Er zijn vaak twee kleine gaatjes in het kokerprofiel (het metaal van de rand van het dubbelglas). Deze gaatjes zijn nodig omdat in de rand van het dubbelglas een droogmiddel is aangebracht (korrels). Eventuele waterdamp (voorstadium van condensatie) in de spouw wordt door de korrels opgenomen.
Sinds juli 2008 is de betekenis van HR/HR+/HR++ alleen nog maar afhankelijk is van de werkelijke isolatiewaarde (en niet van de spouwbreedte en eventueel gebruik van het Argon/Krypton en een coating). Eigenlijk is dat voor de klant duidelijker, het gaat immers om de mate waarin geïsoleerd wordt. De classificatie is als volgt (hoe kleiner de U-waarde, hoe beter isolerend):

Er kan worden nagegaan of er sprake is van coating: "Pak een aansteker of gebruik de ledlamp van uw smartphone. Houd de vlam (binnenshuis) of de lamp op ongeveer 5 cm van het glas.
U ziet nu in de weerspiegeling van de ruit 4 vlammetjes. De tweede of derde vlam heeft een iets afwijkende kleur. Is de kleur, van binnen in uw woning gezien,
van het tweede vlammetje anders dan de rest dan zit de coating op de spouwzijde van het glas aan de binnenzijde van het huis. Bij HR++ glas is het aan te raden de coating daar te plaatsen, dus zo dicht mogelijk bij de te weerkaatsen straling (verwarming). Bij zonwerend glas is de optimale positie zo dicht mogelijk bij de zon dus op de spouwzijde van het buitenglas." (Met dank aan Glaspunt.)

Extra opties bij dubbelglas
Naast extra zonwering door de coating kunnen de volgende opties aan dubbelglas worden toegevoegd:

Bedenk bij "dubbelglas" dat niet alleen het glas belangrijk is voor de thermische isolatie, maar dat ook de warmteweerstand van het kozijn een rol speelt:
- hout heeft een R-waarde van ca. 0,4
- kunststof ca. 0,5-1,0 (afhankelijk van de leverancier)
- uitsluitend aluminium of staal slechts ca. 0,17
- aluminium met koude-onderbreking ("thermisch onderbroken") ca. 0,37-0,56 (afhankelijk van de leverancier)
- zogenoemd "superisolerend profiel" ca. 1,25.

Leveranciers en offertes
Leveranciers van dubbelglas zijn o.m. Renotherm, Mosa Glas, Glaspunt, Glaskoning en uiteraard via NBD.
Via o.m. Dubbelglaskennis of Verbouwkosten kunnen gratis offertes aangevraagd worden. 

Subsidie
Af en toe wordt er door de overheid weer, onder voorwaarden, subsidie verstrekt.

Monumentenglas (restauratieglas, enkelglas, dubbelglas, vacuümglas)
Voor monumenten bestaat er zowel isolerend enkelglas als dubbelglas met of zonder spouw. Isolerend enkelglas is verkrijgbaar in de soorten ambachtelijk (sterk vertekenend), klassiek (licht vertekenend) en modern (strak glas) en in verschillende diktes; U-waarde vanaf 3,1 W/m2K, dus zeer matig isolerend. Dubbelglas zonder spouw bestaat uit twee glasplaten met een folie als tussenlaag en heeft een U-waarde van 3,7 dus ook zeer matig isolerend. Dubbelglas met spouw is verkrijgbaar met in kleur aangepaste metalen rand en lagere, betere U-waardes.
Monumentenglas kan mogelijk in de sponning worden geplaatst met een speciale mastiek die op stopverf lijkt: Monustop, de stopverf-vervanger van Den Braven. ("De lijnolie in de echte ouderwetse stopverf tast de randafdichting van isolatieglas aan.")
Er zijn verschillende soorten dubbelglas die vrijwel vlak is en bij monumenten kunnen worden toegepast: klassiek glas met een lichte vertekening, ambachtelijk glas met vertekening, reliëf en verkleuring. 
Monumenten-dubbelglas is dus bijvoorbeeld verkrijgbaar in:
- historisch (ambachtelijke glas met vertekening, reliëf en verkleuring; huizen vóór 1920)
- klassiek (klassiek glas met een lichte vertekening; huizen gebouwd tussen 1920 en 1960)
- modern (vrijwel vlak glas; huizen ná 1960). 
Bedenk wel dat sterk isolerend glas bij een slecht geïsoleerd gebouw voor problemen kan zorgen (mogelijk condensatie op kozijnen, muren e.d. in plaats van op de glasruiten; extreme kierdichting houdt vochtige lucht binnenshuis wat ongezond kan zijn). Bij slecht geïsoleerde gebouwen is vaak isolerend "enkel glas" met een U-waarde van 1,5-3,0 W/m2K een sterke vooruitgang in warmte-isolatie, omdat normaal enkel glas een U-waarde van 5 à 6 W/m2K heeft.
Naast dubbelglas bestaat er ook vacuümglas: 
- dun (6-12 mm dik)
- sterk isolerend (Fineo 8 beglazing heeft een U-waarde van 0,7 W/m2K bij dikte van 7,7 mm; BENGglas heeft een U van 0,4 bij dikte van 8,3 mm; gegevens van de leveranciers)
- past meestal in bestaande sponningen (zeer geschikt voor monumenten waar dik dubbelglas of drievoudig glas misstaat)
- verkrijgbaar in glas met vertekening
- zeer duur (ca. 350 euro/m2?)
- ventiel vaak zichtbaar (dunnere versies alleen?)
- niet in al te grote formaten 
- korte garantieperfiode van soms maar 5 jaar (Fineo en BENGglas geven 15 jaar garantie)
- weinig is nog ervaring met vacuümglas, zeker wat betreft levensduur
- zijn de micro- afstandhouders toch misschien zichtbaar?
Zie Van Ruysdael, Stolker (Monuglas), Lamberts en voor vacuümglas Fineo en BENGglas.

Wiener Sprossen
Bij Wiener Sprossen wordt tussen de ruiten van het dubbelglas een aluminium of kunststof vakverdeling gemaakt en op deze vakverdeling worden aan de buitenkant glaslatten verlijmd (meestal hout of kunststof). Hierdoor heeft het geheel een traditioneel uiterlijk, zeker als de kleur van alle afstandhouders eenzelfde donkere of juist lichte kleur heeft (in ieder geval geen aluminium-kleur). De vlakverdeling kan gemaakt worden met dezelfde soort afstandhouders tussen de glasplaten, maar ook met kunststof afstandhouders.

Drievoudig glas ("driedubbel" glas)
Uit het tabelletje met HR+ e.d. blijkt duidelijk hoe gunstig de isolatie is met drievoudig glas, dus met twee spouwen.
De variant met float glas 4 mm en 12 mm spouwen (4-12-4-12-4) heeft bij een vulling met Krypton en zowel buiten- als binnenruit aan de spouwzijde voorzien van coating een U-waarde van 0,5 W/m2K. 
De kosten zijn uiteraard ook hoger dan die van HR++ dubbelglas. Drievoudig glas kost gemiddeld ca. 100 euro/m2 en HR++ toch ook ca. 50 euro/m2, dus relatief kleine bedragen t.o.v. andere kosten van nieuwbouw of verbouwing.

Documentatie
- Folder over dubbelglas (wat oudere folder)

- Drievoudig glas en bijpassende kozijnen: ervaringen en aandachtspunten

Zie eventueel, vooral voor monumenten of anderszins ramen die moeilijk van dubbelglas zijn te voorzien: voorzetraam.
Zie ook isolatie.

Eng. double glazing, insulating glass