Ook:
omgevingsklasse (België). Met
milieuklasse wordt de omgeving bedoeld waaraan de betonconstructie,
of een onderdeel daarvan, tijdens het gebruik wordt blootgesteld.
De beschrijving van de
verschillende milieus is gebaseerd op het risico van:
-
aantasting van de betonwapening
- aantasting van het beton door vorstzouten en dooizouten
- aantasting van het beton door chemische aantasting van het beton
zelf.
Er kunnen meerdere milieuklassen van toepassing zijn. Hoe daarmee om te gaan is
afhankelijk van de situatie.
De indeling van de milieuklassen is geheel gewijzigd. Onderstaand de
in totaal 18 milieuklassen van de NEN-EN 206-1 en de 8 oude
milieuklassen. De nieuwe milieuklassen zijn helaas niet rechtstreeks te koppelen aan de oude
milieuklassen.
(Let op: bij de gevoeligheid voor aantasting van metalen, vooral staal, wordt gesproken over
corrosiebelastingsklasse of corrosieklasse.)
Via
het stappenplan zijn op een eenvoudige manier de verschillende
milieuklassen van bouwdelen te bepalen: per bouwdeel moet eerst de
situering worden bepaald (klik op de afbeelding rechtsboven).
In een andere vorm gepresenteerd zijn de milieuklassen bepaald door,
waarbij de aantasting bijvoorbeeld afhankelijk van de vochtigheid (droog, vochtig, nat of
wisselend
nat/droog), wat wordt uitgedrukt met het toegevoegde cijfer 1 t/m. 4:
aan-
tastings-
mecha-
nisme
(hoofd-
klasse)
klasse
omgeving en
voorbeelden
geen aantasting
X0
geen risico op corrosie of aantasting (0, nul,vanwege
Zero risk)
X0
voor beton zonder wapening of ingesloten
metalen, behalve bij vorst, dooi of chemische aantasting
aantasting
wapening
XC
corrosie ingeleid door carbonatatie (Carbonat-
ation)
XC1
droog of blijvend nat:
- beton binnen gebouwen met een lage luchtvochtigheid
- beton blijvend onder water
XC2
nat, zelden droog:
- beton langdurig in contact met water
- veel funderingen
XC3
matige vochtigheid:
- beton binnen gebouwen met een matige of hoge luchtvochtigheid
- beton buiten beschut tegen regen
XC4
wisselend nat en droog:
- betonoppervlakken die niet vallen onder milieuklasse XC2
- buiten onbeschut
XD
corrosie ingeleid door chloriden anders dan afkomstig uit
zeewater (dooizouten, De-icing salts)
XD1
matige vochtigheid:
- beton-
oppervlakken blootgesteld aan chloriden uit de lucht
(kust: XS1)
wisselend nat en droog:
- brugdelen blootgesteld aan chloride-
houdend spatwater
- beton-
verhardingen
- parkeerdekken in parkeergarages
aantasting
wapening en beton
XS
corrosie ingeleid door chloriden
(zeewater, Seawater)
XS1
zouthoudende lucht:
beton-
constructies bij of aan de kust
XS2
blijvend onder zeewater:
delen van constructies in zee
XS3
getijde-, spat- en stuifzone:
delen van constructies in zee
aantasting
beton
XF
aantasting door vorst/dooi-
wisseling met of zonder dooizouten (Frost)
(zie ook vorst-dooi-bestandheid)
XF1
niet-volledig verzadigd met water,
zonder
dooizouten:
- verticale beton-
oppervlakken blootgesteld aan regen en vorst
XF2
niet-volledig verzadigd met water,
met
dooizouten:
- verticale beton-
oppervlakken
- wegconstructies blootgesteld aan vorst en verstoven dooizouten
(spatzone bij wegen)
XF3
verzadigd met water, zonder
dooizouten:
- horizontale beton-
oppervlakken blootgesteld aan regen en
vorst
XF4
verzadigd met water, met dooizouten:
- horizontale beton-
oppervlakken blootgesteld aan regen en vorst
met dooizouten
- spatzone van constructies in zee blootgesteld aan vorst
XA
chemische aantasting (Aggressive)
XA1
zwak agressieve omgeving:
- bedrijfsvloeren in de zuivelindustrie
XA2
matig agressieve omgeving:
- beton (elementen) in de glastuinbouw
- calamiteiten-
bakken in de chemische industrie
- vloeistofdicht beton
XA3
sterk agressieve omgeving:
- riolerings-
systemen
Voor
het bepalen van de milieuklassen voor een constructie geldt dus:
- elk bouwdeel dient afzonderlijk beschouwd te worden
- alle zijdes van een bouwdeel dienen afzonderlijk beschouwd te worden
- er bestaan meer aantastingsmechanismes per bouwdeel
- er bestaan meer milieuklassen per bouwdeel.
Voor
het samenstellen van betonmortel geldt:
- bestekschrijver en constructeur houden zich (bij voorkeur) niet bezig met
de betonsamenstelling
- er is niet slechts één milieuklasse maatgevend
- de constructeur is verantwoordelijk voor het vaststellen van het aantastingsmechanisme
- belangrijke taak bestekschrijver (aantastingsmechanisme per bouwdeel
e.d): de bestekschrijver noemt alle van toepassing zijnde milieuklassen
per bouwdeel in de projectspecificatie
klik op de afbeeldingen voor groter:
- de aannemer bestelt volgens opgave projectspecificatie
- de betonmortelcentrale bepaalt (veelal) de betontechnologisch maatgevende klasse
- de betonmortelindustrie helpt bestekschrijver, constructeur, aannemer en toezichthouder
- het stappenplan per bouwdeel is een goed hulpmiddel (afbeelding
geheel rechtsboven); let op: houd de kolom aan, dus kijk in stap 2
onder de in stap 1 gevonden kolom, bv. wisselend nat en droog voor de
laatste kolom).
Ook bijvoorbeeld de betondekking staat in relatie tot de milieuklasse.
tabel met milieuklasse (rijen in de tabel) en betondekking (kolommen in de
tabel) bij verschilende sterkteklasses, uitgaande van 50 jaar
ontwerplevensduur en bescherming tegen corrosie van het betonstaal; ook
o.m. de watercementfactor wordt gegeven (volgens
eurocode 2); klik voor groter!
en op een andere manier voorgesteld; klik voor groter:
Oude
milieuklassen Tot
2005 waren er andere milieuklassen, waar nog soms aan gerefereerd
wordt. Bij
betonspecie is de milieuklasse, en daarmee de watercementfactor
van de specie, bepalend voor de omgeving waarin het beton gebruikt
wordt.
klasse
milieuklasse
watercementfactor
1
droog
milieu
w.c.f.
0,65
2
vochtig
milieu (2A zonder vorst, 2B met vorst)
w.c.f.
0,55
3
vochtig
milieu met vorst en dooizouten (3 sterke blootstelling, 3S
matige blootstelling)
w.c.f.
0,45 of 0,55
4
zeewater
milieu (4A zonder vorst, 4B met vorst)
w.c.f.
0,45 of 0,55
5A
licht
agressief milieu
w.c.f.
0,55
5B
matig
agressief milieu
w.c.f.
0,50
5C
sterk
agressief milieu
w.c.f.
0,45
5D
sterk agressief
milieu sulfaataantasting
w.c.f.
0,45
"Milieuklasse" metselwerk (toepassingsklasse metselwerk) Toepassingsklassen MX1, MX2.1 en MX2.2 komen in Nederland en België niet
voor; er is altijd kans op vorst en dooi. Gevelmetselwerk wordt bij ons normaliter ingedeeld in klasse MX3.2.
toepassingsklasse
omstandigheden metselwerk *)
voeghardheids klasse
MX1
droog milieu
VH15
MX2
blootgesteld aan vocht of water
VH25
MX2.1
blootgesteld aan vocht maar niet aan vorst/dooiwisselingen
MX2.2
blootgesteld aan veel water, maar niet aan vorst/dooiwisselingen
MX3
blootgesteld aan vocht en vorst/dooiwisselingen
MX3.1
blootgesteld aan vocht en vorst/dooiwisselingen
VH35
MX3.2
blootgesteld aan veel water en vorst/dooiwisselingen
VH35 (vert. vlakken), VH45 (hor. vlakken)
MX4
blootgesteld aan met zout verzadigde lucht, zeewater of dooizouten (kustgebied)
Het onderdeel milieu in milieuklasse is ontleend aan het Franse milieu
(kringen en omstandigheden waarin iemand verkeert, leefomgeving, eerder al:
fysieke omstandigheden, veel eerder al: plaats in het midden). Het Franse milieu is gevormd uit
mi- (middel-, midden-) en lieu (plaats); hierin is mi- ontwikkeld uit
het Latijnse medium (middel, midden) en lieu uit het Oudfranse leu,
loc dat van het Latijnse locus (plaats) afkomstig is. Bron Etymologiebank.
Met
dank aan Mebin beton,
Befu betonmortelfabriek, Jan
de Goede BAM Woningbouw, Stabu,
Betonhuis, CUR,
Betonvereniging en Stichting
Kwaliteitsdienst Beton Noord-Nederland.