impluvium

Het impluvium is een iets verlaagd waterbassin in een atrium in een Grieks of Romeins huis (domus). De open ruimte boven het impluvium heet compluvium. Regenwater viel in het impluvium door (de opening van) het compluvium en via de schuine daken aan de rand van het atrium.

Het doel van het impluvium was tweeledig:
- het water in het impluvium koelde de ruimte in het warme Italiaanse klimaat (o.m. mozaļektegels en kleine beelden verfraaiden het geheel)
- het opgevangen water werd voor huishoudelijke toepassingen gebruikt, zoals wassen, schoonmaken, voor de planten in de tuin (hortus) e.d., waarschijnlijk niet als drinkwater.

Het impluvium kon van een afvoer zijn voorzien, voor het geval het impluvium dreigde te overstromen; de afvoer leidde meestal naar de straat. Vanuit het impluvium kon het water eventueel naar een ondergrondse opslagplaats (een cisterne) afgevoerd worden, zodat het redelijk schoon bleef en er niet veel verdampte.

Het impluvium is vaak van marmer gemaakt, soms in mozaļek, en meestal ca. 30 cm diep. Voordeel van marmer is dat het gemakkelijk is schoon te houden.

klik op de afbeeldingen voor groter locatie van het impluvium in een romeins huis; maquette in st. romain-en-gal, vienne, frankrijk, vervaardigd door patrice berger i.v.m. de restauratie door anne le bot en brigitte sagnier (j.f. bradu):

impluvium, pompeļ, let op de geringe diepte (usenko, tripadvisor, ancient pompeii):

impluvium met opus reticulatum en een beeldje van een dansende faun (vroma, a virtual community for teaching and learning classics):

impluvium en ingang van de cisterne, pompeļ (huis ix 3,13; atrium kamer 70; expeditio pompeiana universitatis helsingiensis):

De term impluvium is Latijn en afkomstig van impluere (op, in iets regenen), van in (naar … toe) en pluere (regenen); verg. het woord paraplu, van het Franse parer (afweren) en pluie (regen); bron Etymologiebank.
De term compluvium is Latijn en afkomstig van com ("een voorvoegsel om aan te geven dat het genoemde in samenwerking met het tweede deel gebeurt", dus met pluvium) en pluere (regenen); aangehaalde tekst van Van Dale. 
De term cistern is afkomstig van het Latijnse cisterna (ondergronds waterreservoir, regenbak), van cista (kist, koffer) van het Griekse kiste (doos, borst); bron Online Etymology Dictionary en Wolters' Latijn-Nederlands woordenboek.
Het meervoud van impluvium is impluvia.

Verg. cisterne, waterkelder, retentie.

Eng. impluvium