oppervlaktewater, aquathermie, thermische energie uit oppervlaktewater (TEO, warmte of koelte halen uit oppervlaktewater)

Oppervlaktewater is open water, dat wil zeggen water van rivieren, kanalen, meren, zeeën, oceanen, maar ook beken, sloten, plassen, vijvers, singels e.d.. Het gaat dus zowel om natuurlijke waters als gegraven waters die zich aan de oppervlakte van de aarde bevinden. (Zie eventueel watergangen.)
Niet alles is oppervlaktewater: geen grondwater, niet bevroren water, niet water dat onder een berg stroomt e.d. 

Soms gaat het om de kwaliteit van oppervlaktewater, bijvoorbeeld als gevolg van verontreinigingen door een chemische fabriek die loost op de rivier of juist door de goede kwaliteit van het water waardoor meer en gevoeliger vissen het beter doen. Ook de temperatuur speelt een rol bij de kwaliteit van het oppervlaktewater, bijvoorbeeld als het water als koelwater wordt gebruikt bij een fabriek of elektriciteitscentrale.
Soms gaat het om de waterstand van het oppervlaktewater, bijvoorbeeld als er overstromingen dreigen of juist als door hitte of teveel watergebruik stroomopwaarts een rivier dreigt droog te vallen.

TEO: Oppervlaktewater als bron van energie (warmte / koude; aquathermie)

Hier  gaat het ook om de temperatuur die het oppervlaktewater heeft en waar gebruik van gemaakt kan worden als bron van energie.
Thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) is de warmte en koude die aan het oppervlaktewater onttrokken wordt. Net als thermische energie uit afvalwater (TEA, riothermie) en uit drinkwater (TED) is het een vorm van aquathermie.

de drie methoden aquathermie; teo is energie uit oppervlaktewater, ted is uit drinkwater en tea is uit afvalwater (warmingup):

Oppervlaktewater is, mits in grote hoeveelheid beschikbaar, te gebruiken als een vorm van "groene energie".

Voor een groter aquathermie-project Oppervlaktewater zijn meestal minimaal 50 woningen nodig (door de gecompliceerdheid van de installatie, installatie van het totaal aan netwerk in de buurt en woning individueel en door het beheer van het gehele netwerk). De woningen mogen niet te ver uiteen staan i.v.m. de aanlegkosten en eventueel het warmteverlies.

Op kleine schaal is geen echt warmtenet nodig, bijvoorbeeld wanneer bij een particuliere woning, kantoor, zwembad, zorginstelling o.d. het oppervlaktewater aangrenzend is.

Methode aquathermie oppervlaktewater
In de zomer is oppervlaktewater meestal kouder dan de omgeving en in de winter is het meestal warmer. 
Door het oppervlaktewater aan te zuigen, te filteren en door een collectieve of individuele warmtepomp te leiden wordt de betrekkelijk lage temperatuur van het water verhoogd naar wat gewenst is (of er wordt koelte aan dat water onttrokken).
Het water dat door het verwarmings / koeltecircuit van het gebouw is gestroomd, wordt een aantal graden lager weer aan het oppervlaktewater afgestaan. Die teruggave gebeurt wel op een andere locatie van de waterpartij om het "gebruikte" water niet het lokale water af te koelen of op te warmen, dus om een zo groot mogelijk nut van het daar aanwezige oppervlaktewater te behouden.

Voordelen aquathermie oppervlaktewater 
- altijd beschikbaar (mits het een groot water is uiteraard en niet droog valt; Nederland kent veel waterpartijen; de warmte die in het water is opgeslagen wordt elk warm seizoen weer aangevuld; zonnepanelen en windmolens zijn afhankelijk van zon en wind en daarmee zeker niet altijd beschikbaar)
- beperkte ruimte (althans, op het land; zonnepanelen en vooral windmolens e.d. nemen veel ruimte in)
- kan in de zomer gunstig zijn voor de temperatuur van het oppervlaktewater, omdat die temperatuur verlaagd wordt wanneer we de warmte van het water gebruiken om de warme bron van de warmte- en koudeopslag (wko) op peil te brengen (evenzo in de winter voor de koude bron van de wko)
- door stroming enigszins positief op de waterkwaliteit (wanneer water uit een diepe plas wordt gezogen kan dit koudere water mogelijk voor een lichte temperatuurdaling zorgen van het water bovenin de plas, mits niet teveel opgewarmd door de koelactie).

Nadelen aquathermie oppervlaktewater
- er moet een groot open water in de buurt zijn (singels e.d. alleen als die met elkaar verbonden zijn)
- het water moet niet al te klein zijn omdat een te lage temperatuur van het water in de winter niet gunstig is voor de warmteafgifte en een te hoge temperatuur in de zomer slecht is voor plant en dier
- leidingen van en naar de rivier zullen soms door de dijk moeten, waarvoor het Waterschap toestemming moet geven
- wanneer teveel gebouwen/woningen van dezelfde, meer of minder afgesloten waterpartij gebruik maken, neem de efficiëntie uiteraard af
- de capaciteit van de warmtebron is afhankelijk van de omvang en stroomsnelheid van water (van rivier o.d.)
- door de relatief lage temperatuur van het opgepompte water is een warmtepomp nodig om de temperatuur te verhogen
- de apparatuur om water aan te zuigen en de warmtepomp vragen elektriciteit (dus bij voorkeur combineren met pv-panelen)
- door de vrij lage temperatuur is verwarming vrijwel uitsluitend geschikt voor zeer goed geïsoleerde gebouwen met lage temperatuur verwarming (ltv), bijvoorbeeld woningen met energielabel A of B
- voor warm tapwater is een aparte boiler nodig
- alleen oppervlaktewater met een temperatuur boven nul graden C kan worden gebruikt (tegenwoordig is dat wel vrijwel permanent)
- medewerking is nodig van de Gemeente (leidingen in de openbare ruimte), Waterschap of Rijkswaterstaat (warmtebron oppervlaktewater), een expolitant (liever niet de bestaande warmtenet-exploitanten omdat die puur op winst zijn ingesteld en daardoor veel te duur zijn; de Wet collectieve warmte moet ooit (vanaf 1-1-2026?) die problematiek vermijden); voor een puur individueel aquathermie-project(je) zal e.e.a. gemakkelijker uitvoerbaar zijn 
- om de levering van warmte en koude werkelijk echt onafhankelijk te maken van het seizoen en om aquathermie ook voor de natuur gunstig te laten verlopen, wordt meestal gebruik gemaakt van warmte- en koudeopslag (wko) in de bodem; dit maakt het geheel complexer, minder geschikt voor kleine projecten en aanschaf/installatie zijn aanzienlijk duurder
- (tijdelijke) inname van grote hoeveelheden, toch nog wel wat warmer water van een bevroren waterplas kan theoretisch (tijdelijk) voor lucht onder het ijs zorgen, wat gevaarlijk kan zijn bij betreden.

Aquathermie in zijn eenvoudigste vorm, dus zonder tussenopslag in een wko-systeem) is te beschouwen als een grote, open, natuurlijke variant van warmte- en koude-opslag (wko).

oppervlaktewater aquathermie in combinatie met een watervoeredn pakket (in zomer en in winter):

plan voor aquathermie van energiedamwand nederland met speciale q-sheat-damwanden (i.s.m. crux):

Eng. surface water(s)