De
grenstoestand is een begrip
uit de mechanica bij het berekenen van bouwconstructies.
Bij
overschrijden van de uiterste grenstoestand (UGT) treden in
bouwconstructies blijvende vervormingen op, d.w.z. bij het opheffen van
de belastingen keert de constructie niet meer terug naar de
oorspronkelijke vorm en is breuk van het materiaal nabij. De uiterste
grenstoestand zorgt ervoor dat de constructie niet bezwijkt onder
extreme belastingen en dat de veiligheid van de constructie dus
behouden blijft. Belangrijke aspecten zijn de weerstand en de
stabiliteit van de constructie (sterkte en spanning).
Voor bijvoorbeeld vloeren wordt rekening gehouden met doorbuiging door
deze in de constructie al te compenseren met een opwaartse bolling (zeeg
of toog).
Een
andere grenstoestand is de gebruiksgrenstoestand of bruikbaarheidsgrenstoestand
(BGT):
wanneer bij de berekeningen rekening gehouden wordt met deze grens
zorgt die ervoor dat "normale" doorbuigingen e.d. beperkt
blijven en geen blijvende invloed hebben op de constructie.
In de gebruiksfase van een gebouw is een zeer geringe vervorming of scheefstand
mogelijk.
Verlies van draagvermogen
kan in vier gevallen optreden (met Eurocode):
- breuk in de constructie, bezwijken door vermoeiing van
constructie(onderdelen) (FAT, staat voor FATigue)
- extreme verplaatsingen van de constructie of constructiedelen,
verlies aan statisch evenwicht in de constructie; kantelen, opdrijven
(EQU, staat voor EQUilibrium)
- verlies van evenwicht van een constructie, intern bezwijken of
excessieve vervormingen constructie(onderdelen); buigen,
afschuiven, pons, knikken,
kippen (STR,
staat voor STRength?)
- het grondmechanisch bezwijken van de funderingen
door excessieve deformatie van de ondergrond (GEO, staat voor GEOlogy?).
Denk ook aan extra maatregelen voor het geval een zeer belangrijk
onderdeel het begeeft (zie tweede
draagweg).
grenstoestand duidelijk overschreden (wegdek op wegdek), waarschijnlijk
door een aardbeving:
grenstoestand, fundering:
knik in een damwand:
De term "overschrijden van de uiterste grenstoestand" is
meestal vervangen door de term "bezwijken".
Met
dank aan Piet Hoekman bouwkundig advies, Wikipedia
en o.m. Geonet.