| home |
© / contact, lid NVJ |
|
 |
|
 |
 |
antislipwaarde (R-waarde, ABC-waarde, V-waarde, PVT-waarde)
De R-waarde of antislipwaarde is een anti-slip-codering van keramische
tegels, laminaat e.d. (voor het gemak spreken we hier steeds over
"tegel"). De R waarde wordt gegeven aan een tegel om zo duidelijk te maken welk
"grip-niveau" de tegel heeft. Hoe hoger de R-waarde, hoe meer grip de
tegel heeft en zal men dus minder snel uitglijden op de (natte) tegel. Vooral in
vochtige omgeving (water, vet) en onder een bepaalde helling glijdt men eerder uit op een tegel. Voor een badkamer of een
zwembad is dus een tegel met een hogere R-waarde vereist.
(Overigens, de term R-waarde wordt ook gebruikt voor de warmteweerstand
van een materiaal.)
(De PEI-waarde geeft de mate van
weerstand tegen slijtage.)
De waardes worden gebruikt van 8 tot 13 waarbij 8 de laagste waarde is. Een
tegel met een hogere R-waarde kan wel lastiger zijn schoon te maken.
Methode om de R-waarde te bepalen
De R-waarde wordt gevonden door de zogenoemde Schiefe Ebene
methode (schuine helling; de R van R-waarde staat voor het Duitse Rutsch
dat glijbaan betekent). "Bij de anti-sliptest (DIN 51130) lopen twee testpersonen om beurten over een te testen oppervlak dat
voortdurend met een zeepoplossing in water wordt bevloeid. De testpersonen zijn uitgerust met een
veiligheidsharnas. De testpersonen lopen op en neer over een oppervlak, waarbij de hellingshoek helt met een
snelheid van 1graden per seconde totdat de testpersoon zijn grip verliest. Elke testpersoon loopt vier keer tot hij/zij
grip verliest, waarna het gemiddelde van deze acht metingen wordt genoteerd. Dit gemiddelde is de uiteindelijke gemiddelde kritieke hellingshoek van het oppervlak dat wordt getest."
De waarde R11 lijkt in de tabel nogal gemiddeld, maar is toch goed voor gebieden
met een vrij hoog sliprisico.
| R-waarde | hellingshoek [graden] en wrijving | voorbeelden en toepassingen |
| R8 | <= 6º (vroeger 3º) | |
| R9 | > 6 en <= 10º (wrijving gering) |
droge ruimte (minimale standaard voor keramische tegels), slaapkamer, kleedkamer, entree (binnen), trap, kantine, eetruimte, kantoorruimte, ziekenhuis |
| R10 | > 10 en <= 19º (wrijving normaal) |
keuken, verswinkel (droge voedselverwerking), woonkamer, alle openbare gebouwen (bieb e.d.), toilet, praktijklokaal, garage, parkeergarage |
| R11 | > 19 en <= 27º (wrijving bovengemiddeld) |
keuken, balkon, terras, tegels
in de tuin, buitentrap, natte ruimte (douche, inloopdouche, badkamer),
entree (buiten, winkelingang), bakkerij, kaasmakerij, laboratorium, ruimte
voor medicinale baden, hydrotherapie, koelruimte verpakte waren, sauna, rand van zwembad? |
| R12 | > 27 en <= 35º (wrijving hoog) |
zeer natte productieruimte,
zwembad, spa / thermen / wellness / sauna, spoelruimte in
grootkeuken, snackbar (frituur), grillkeuken, fastfoodkeuken, koelruimte
onverpakte waren, zorginstelling? |
| R13 | > 35º (wrijving zeer hoog) |
zeer natte en vettige ruimte,
slagerij, slachthuis, vleesbewerking, vleesverwerking, visbewerking,
visverwerking, keuken snackbar, conservenfabriek (eventueel industriële tegels met noppen) |
| ABC-waarde Voor blootsvoets te betreden vloeren kan een lettercode als antislipwaarde gelden, maar deze letter kan ook aan de R-waarde zijn toegevoegd (cof is coefficient of friction): |
||
| A | >= 12 en <= 17º (cof 0.21-0.31) |
droge vloeren (van kleedkamer e.d.) |
| B | >= 18 en <= 24º (cof 0.32-0.42) |
natte vloeren (van douches e.d.) |
| C | >= 24º (cof > 0.42?) |
zwembaden (watertrappen, doorloopvoetbaden e.d.) |
V-waarde
In bijzondere gevallen kan een V zijn toegevoegd aan de R-waarde. De V staat
voor verdringingsruimte of volumeabsorptie, bijvoorbeeld R13 V8
geeft 8 cm3/dm2 aan. "De V-waarde (verdringingsruimte) bepaalt in hoeverre het
tegelprofiel vocht- en vuilverdringing toelaat. Deze waarde wordt uitgedrukt in cm³ vuil per dm² vloeroppervlak. Bij voldoende
verdringingsruimte zal het vuil in het profiel worden weggedrukt en bieden de toppen van het reliëf voldoende contact en weerstand
tegen uitglijden."
R12/V4 kan bijvoorbeeld voorkomen bij tegels in een fastfoodkeuken en R13/V10 in
een slachthuis.
| V-code | minimale waarde |
| V4 | 4 dm3/dm2 |
| V6 | 6 dm3/dm2 |
| V8 | 8 dm3/dm2 |
| V10 | 10 dm3/dm2 |
PTV-waarde (pendelwaarde PTV)
PTV-waarde via de pendeltest
Er is ook een pendeltest, dus zonder menselijke proefpersonen, waarmee de
antislipwaarde kan worden bepaald. De zogenoemde PTV-waarde die uit die test
komt, geeft het sliprisico (de term PTV is afkomstig van Pendulum Test Value). Hoe hoger de PTV-waarde, hoe meer grip de tegel heeft.
"Bij Europese standaard EN 13036-4 wordt een rubberen glijder door middel van een veermechanisme
bevestigd aan het uiteinde van een pendelarm, die vanuit een hoek van 90º wordt losgelaten. Deze
methode meet het verlies aan energie dat optreedt als de glijder over het te testen oppervlak gesleept en
afgeremd wordt, wat het doorzwaaien van de pendel beïnvloedt. Dit maximale doorzwaaien wordt afgelezen
op een schaal. Hoe minder het doorzwaaien, hoe hoger de score en hoe kleiner het risico op uitglijden. De
test wordt in minimaal twee richtingen uitgevoerd, in elke richting acht keer, waarbij steeds het gemiddelde
van de laatste vijf metingen wordt genoteerd."
De PTV-waarde kan worden verfijnd door tijdens de test de glijder (slider)
aan te passen,
bijvoorbeeld glijder 96 of 55.
| grenswaarde | klasse / risico | wrijving |
| PTV 0-24 | hoog sliprisico | laag |
| PTV 25-36 | gemiddeld sliprisico | normaal |
| PTV >36 of PTV 36-64 |
laag sliprisico | bovengemiddeld |
In Engeland worden blijkbaar ook andere waarden gehanteerd:
PRV 0-18 zeer laag (hoog sliprisico)
PTV 18-25 gemiddeld (gemiddeld sliprisico)
PTV 25-36 goed (aag sliprisico)
PTV>36 uitstekend (zeer laag sliprisico; "slip-resistant")
test om r-waarde en abc-waarde als antislipwaarden te bepalen (tripa print & sign):  |
pendeltest om ptv-waarde te bepalen (tripa print & sign):  |
risico van uitglijden en ptv-waarde; klik voor groter (uk slip resistance group):  |
In Engeland wordt ook gesproken over Slip Resistance Value (SRV).
Met dank aan o.m. Tripa Print
& Sign, Mosa tegels,
Tegel
Uitverkoop, Van den Bossche
tegels.
Eng. R-rating, PTV, soms: SRV