Isolatie
is elke
vorm van "afzondering", in de bouw in het bijzonder van warmte of
koude en
van geluid en andere trillingen. Isolatie werkt pas goed als er zeer goed op de detaillering
wordt gelet: een kier tussen isolatieplaten of dekens verlaagt het
energievoordeel van isolatie en kan condensatie
geven in de constructie. Isolatie behoort tot de basiselementen van een energiezuinige
woning.
Thermische isolatiematerialen (warmte-isolatie) hebben zeker niet altijd
óók goede geluidsisolerende eigenschappen. (Voor isolatie van geluid, zie vooral het artikel over geluidsisolatie
met een Excel-sheet over geluids- en warmte-isolerende materialen, en voor
warmte-isolatie eventueel de materialen genoemd bij de warmtegeleidingscoëfficiënt.)
Het dampdichte dampscherm moet aan de warme zijde van het
pakket komen omdat anders mogelijk condensatie in het
isolatiemateriaal kan optreden.
Voor de berekening van de warmteweerstand van een constructie van een
spouwmuur met isolatie en het temperatuurverloop, zie bij R-waarde.
Een interessante methode om te isoleren is die van Foamglas
(cellulair glas, schuimglas), met een hoge drukweerstand en ook voor isolatie van
bijvoorbeeld kelders omdat foamglas waterdicht is.
Een andere flexibele manier om bijvoorbeeld betonvloeren van de begane grond aan de
onderzijde te isoleren (en een stukje opgaand werk, eventueel het bovenste deel
van fundering) is het spuiten (spray-en) met polyurethaan
(pur). Let wel op dat er bij het spuiten van pur giftige stoffen vrijkomen. Als
er toch met pur gespoten moet worden, is het het beste als mens en dier een
tijdje niet in de woning vertoeft! Icynene
isolatieschuim is blijkbaar toegestaan als PUR spuiten verboden is.
Na-isolatie van spouwmuren is na aanvankelijke problemen wel verbeterd, bijvoorbeeld door
het toepassen van polystyreenparels. Zie
verder bij na-isolatie.
Isolatie van cv-leidingen die door onverwarmde ruimten gaan, kan
zeer nuttig zijn (zolder, achter knieschotten, bergruimte, kruipruimte,
garage, meterkast e.d.). Zie ook een voorbeeld bij infraroodfoto.
Een multi-foil-isolatie is een deken met verschillende lagen, zoals een warmteweerkaatsende laag,
waardoor soms de isolatielaag dunner kan worden.
Het multi-foil-isolatie-merk Airflex
moet theoretisch goed isoleren (Airflex 50 mm levert volgens de beschrijving een
Rc van 2,6 m2K/W, hoewel geen onafhankelijk rapport beschikbaar is).
Let op of de door de leverancier vermelde isolatiewaarden ook werkelijk gehaald
worden: het product Actis Triso Super 9+ heeft
volgens een TNO-rapport geen R-waarde van 5,6 maar van gemiddeld 1,7... (1,5 toegepast bij het dak
en 1,9 toegepast bij gevels; vonnis).
Drukvaste isolatie
Voor een aantal toepassingen is drukvaste
isolatie nodig: isolatiemateriaal dat de erop uitgeoefende druk
beter op kan vangen, bijvoorbeeld voor terrasdaken,
kelderwanden, zwaarbelaste vloeren en parkeerdaken.
Isolatie van kelderwanden en -vloeren wordt perimeter-isolatie
genoemd.
Vacuümisolatieplaat heeft de hoogste isolatiewaarde (VIP,
VIP-panel, VIP-paneel)
"Kingspan
Optim-R vacuüm isolatie is dé oplossing voor situaties waarbij de ruimte zeer beperkt is. Met een extreem dunne dikte en een isolatiewaarde die tot wel vijf keer beter is dan andere traditionele isolatiematerialen, levert OPTIM-R een
significante verbetering in thermische prestaties."
(Optim-R
documentatie 2020.)
Kingspan
Optim-R is een vacuümisolatieplaat met een λ-waarde van 0,007: een
dikte van 6 cm geeft al een R-waarde die bij een passiefhuis
hoort (R = d/λ = 0,06/0,007 = ca. 8,5 m2 K / W; bij vloerverwarming
bij een oude vloer geeft Optim-R met 2 cm dikte al een R-waarde van 2,85 m2 K /
W).
Zie eventueel verder bij VIP-paneel.
Perimeter-isolatie
"Perimeterisolatie betreft
alle isolatie aan
de buitenzijde van bouwdelen die in direct contact staan met de grond,
zoals bijvoorbeeld kelderwanden en keldervloeren."
Vocht Vocht en isolatiemateriaal gaat vaak niet goed samen. Isolatiemateriaal dat
vochtig is, isoleert slechter. Sommige isolatiematerialen zetten uit
wanneer ze overmatig vochtig worden (bijvoorbeeld poreuze materialen en die met
houtvezels of cellulosevlokken), waardoor koudebruggen ontstaan en
eventueel hout in de gevel te vochtig kan worden. Vocht kan gelijmde materialen
(platen) laten delamineren; pas
eventueel WBP-plaatmateriaal toe (Water
Boiled Proof). Houtachtig plaatmateriaal moet eigenlijk altijd geventileerd
worden en eventueel van dilataties
worden voorzien (moet kunnen uitzetten). Bescherm muurvoeten en kolomvoeten
tegen optrekkend vocht.
Natuurlijke materialen Voordelen van natuurlijke materialen als isolatie:
- vaak geen huid- en oog-irritatie
- past in een biobased instelling.
Nadeel is vaak dat het natuurlijke materiaal snel vocht kan opnemen. Gebruik het
daarom in een dampopen omgeving.
Trillingen Ook trillingen kunnen in gebouwen overlast geven en kunnen voor een groot
deel "geïsoleerd" worden. "Trillingen van verkeer (treinen,
vrachtwagens e.d.) blijken met eenvoudige platen EPS (piepschuim) in de grond,
tegen de fundering, namelijk tot 80 procent van de hinderlijke trillingen door verkeer
(vrachtwagens, bussen, trams, treinen e.d.) of bouwactiviteiten tegen te houden. Dat
concludeerde Ingenieursbureau Gemeentewerken Rotterdam op basis van laboratorium- en
praktijkonderzoek (Bouwwereld)."
isolatie icynene spuitschuim watergedragen, toegestaan wanneer pur verboden
is; keuze uit open en gesloten celstructuur (open-cel icynene lite
is dampopen); bijvoorbeeld voor zolders, muren, vloeren; brochure
(icynene):
textiel: métisse,
thermische en akoestische isolatieplaat gemaakt van niet meer herdraagbare
kleding (textiel, o.m. spijkerbroeken), ook op rol
verkrijgbaar (dubomat,
zie foto onder)
en eco-coustic cotton bestaat voor 85% uit gerecyclede textiel (katoen) vezels aangevuld met
polyestervezels (akoestiekwinkel):
hennepblok (kalkhennepblok; 80% hennep, 11% hydraulische
kalk, 9% luchtkalk) als isolatiemateriaal, ook geluidsisolerend;
klik voor documentatie (isohemp):
youtube-filmpje over het verwerken van hardschuim spouwmuurisolatie;
klik op de afbeelding voor het filmpje (kingspan):
voorbeeld van een spouwmuur bij een raamkozijn:
nadeel van dik isolatiemateriaal en daardoor (in dit geval althans!) een
te kleine luchtspouw;
het isolatiemateriaal kan vochtig worden als het buitenspouwblad
verzadigd is van water bij langdurige regenval, de isolatiewaarde is dan
geringer en het binnenspouwblad
kan ook vochtig worden (wat uiteraard altijd vermeden moet worden);
isolatie in plaatvorm (met eventueel nog een hogere isolatiewaarde
zoals bijvoorbeeld pir) zou hier beter
op zijn plaats zijn geweest:
isolatie en vocht; pannendak, dampdoorlatende folie, spouw met luchtvocht,
isolatiemateriaal, dampremmende folie; klik voor groter (mg
meuwissen gerritsen):
isolatie hellend dak met prefab isolatiepakket, eventueel met zonnepanelen,
bijvoorbeeld isobouw slimfix reno bij een renovatie;
klik voor een detailopname van een slimfix reno systeem (isobouw):
isolatie van een plat dak met houten balken, warm
dak; klik
voor groter:
isolatie van een plat dak met houten balken, koud dak; klik voor
groter:
isolatie kruipruimte met schelpen:
isolatie van warme en koude leidingen met bijvoorbeeld rockwool
teclit:
Het woord isolatie (isoleren) is ontleend aan het Franse isoler
(afzonderen), uit het Italiaans isolato (vrijstaand, letterlijk
(geconstrueerd) als een eilandje) afgeleid van isola (eiland), dat ontwikkeld
is uit het Latijnse insula (eiland); bron Etymologiebank.
Eng. (van elektriciteit, geluid, thermisch) insulation, insolation
material; isolatie aanbrengen is to fit insulation, to insulate;
(van verontreinigde bodem) isolation