Ook
(bij een dak):
dakelement. Een
sandwichelement is te beschouwen als een gevelvervanger of dakvervanger, d.w.z. het
dakbeschot (de
dakplanken of dakplaten) en eventueel zelfs de sporen of
gordingen zijn
vervangen door een sandwich van een isolatielaag en aan weerszijden
bedekt met dekplaten.
Sandwichpanelen passen in de systeembouw (bouwen
met standaard elementen, verg. systeemvloer).
een zeer vereenvoudigde dwarsdoorsnede van een dak van sandwichelementen:
Een
sandwichpaneel kan bijvoorbeeld bestaan uit twee spaanplaten met polystyreen, PUR,
PIR, minerale wol
of vlas (natuurproduct) als
isolerend vulmiddel. Sandwichelementen zijn
verkrijgbaar in verschillende versies. Afhankelijk van het soort dak
zijn er o.m. elementen voor een gordingdak, sporendak, plat dak of voor
het renoveren van een dak (op het bestaande dakbeschot). Er zijn
zelfdragende elementen en niet-zelfdragende. Afhankelijk van de
dakbedekking zijn er varianten voor pannen (soms voorzien van panlatten)
en speciale elementen voor bitumen bedekking. En
natuurlijk in verschillende R-waarden
(isolatiewaarden).
Er
bestaan sandwichelementen die op een dragende balkconstructie
bevestigd moeten worden of bij renovatie op het bestaande dakbeschot,
maar er zijn ook zelfdragende elementen, waarbij het dak zijn
stabiliteit verkrijgt door de veren tussen de elementen.
Sandwichelementen zijn per definitie dubbelschalige
dakelementen, ze hebben aan beide zijden van de isolatie een hard materiaal, bijvoorbeeld
OSB of multiplex.
Soms is één zijde van het dakelement voorzien van een hardere kunststof.
zelfdragend sandwichelement voor een hellend dak (met over de lange zijde
ingelijmde vurenhouten regels) en voor een plat dak (kingspan
unidek):
Bij het sandwichelement van Unilin is PUR als vulmiddel gebruikt. Unilin heeft ook een
multiplex-sandwich-plaat, dus met een houten zichtzijde.
De lengte van de elementen gaat tot 8000 mm, de breedte is meestal
1020 of 1200 mm, mede afhankelijk van het merk. Het gewicht van een
sandwichpaneel verschilt van de samenstelling (soort en dikte isolatie, soort en
dikte van het harde materiaal, alleen onderzijde harde materiaal of aan beide
zijden, hoeveelheid panlatten e.d.): er zijn al elementen van ca. 8 kg/m2, dus
een zeer gering gewicht.
Bekendste leveranciers van sandwichelementen zijn Isobouw,
Kingspan Unidek, Unilin
(overigens, Opstalan en
het Belgische Evopan zijn al in 2013 door Unilin overgenomen).
De term sandwichpaneel wordt soms meer gebruikt voor
isolatie-elementen voor muren en daken (foto
verderop).
Sandwichgevels
En ook worden steeds meer sandwichgevels toegepast. Sandwichgevels
komen we vooral tegen bij utiliteitsgebouwen (industriële gebouwen, kantoren
e.d.). Lange tijd hebben sandwichgevels een nogal saai uiterlijk gehad, maar
door de veelzijdigheid in materiaal, kleur, textuur en vorm zijn er meer
architectonisch interessante gevels mogelijk, wellicht zelfs in de
woningbouw. Zie verder bij sandwichgevel.
element op een
bestaand dakbeschot, bij renovatie
(kingspan unidek):
sandwichelement voor een sarkingdak;
klik voor groter
(unilin):
sandwichpaneel
voor een hellend dak of voor een wand (bij een wand zijn beide
zijden glad gelinieerd), in meer kleuren verkrijgbaar; klik voor groter (beplatingswinkel):
Hijsgereedschap Vooral bij de grotere panelen is het juiste hijsgereedschap belangrijk. Een
veel toegepaste methode is met een kraan en banden, met het risico van
losschieten bij onjuiste bevestiging. Een andere manier om panelen te hijsen is
met behulp van zuignappen, waarbij het vacuümsysteem dubbel uitgevoerd
kan zijn om extra veiligheid te garanderen (bij een eventueel te laag vacuüm
wordt men gewaarschuwd door een geluidssignaal). "Vacuüm hijsgereedschappen maken het mogelijk snel, veilig en beschadigingsvrij glas, gevel- en wandpanelen te monteren.
Om snel en economisch te kunnen bouwen wordt steeds meer gebruik gemaakt grote prefab bouw elementen die in
één keer geplaatst kunnen worden." Door de modulaire aanpak van het
hijsgereedschap van bijvoorbeeld Viavac
kunnen verschillende profileringen van bouwelementen worden gehesen, dus ook
golfplaten en dakpanprofielen en mogelijk andere, nieuwe bouwprofielen.
een voorbeeld van een sandwich gevelelement, een hybride sandwich
met beton, isolatiemateriaal en gelamineerd hout (metsawood):
een eenvoudiger voorbeeld van een gevel uit sandwichelementen; de bouwelementen kunnen gemakkelijk en veilig worden gehesen en bevestigd
m.b.v. sterke zuignappen (viavac):
Documentatie
Gezien de steeds betere isolatiewaarde en innovaties van enkelschalige
en dubbelschalige dakelementen verwijzen wij naar de sites: -
Isobouw