| home |
discl. / ©, lid NVJ |
|
|
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z |
||
 |
|
 |
 |
IP-waarde, IP-code, IP-aanduiding
De
IP-waarde is meestal een tweecijferige code die voor een elektrisch apparaat de
mate aangeeft waarin het bescherming biedt:
- tegen indringen van voorwerpen en stof (1e cijfer; voorbeelden: grote, kleine
of spitse voorwerpen)
- tegen indringen van water (2e cijfer; voorbeelden: druppels, spatten, waterstraal,
damp)
- slagvastheid (3e cijfer; mechanische bescherming).
IP staat voor zowel International Protection als voor Ingress
Protection; ingress is Engels voor binnendringen.
Opmerking:
- soms wordt er een spatie ingevoegd na de letters IP, bijvoorbeeld IP 44 i.p.v.
IP44; het invoegen van een spatie is niet handig omdat heet "beeld"
van de IP-code verdwijnt
- een cijfer is niet altijd verplicht, bijvoorbeeld IPX7 is een veel voorkomende
code.
IP-code 1e cijfer
IP0x t/m IP6x geeft de mate van bescherming tegen indringen
van voorwerpen
(de 2e cijfercode kan een x zijn; een x betekent "geen
gegevens bekend" of "onbelangrijk"):
| 1e cijfer | bescherming tegen indringen van voorwerpen én bescherming van personen |
| IP0x | geen bescherming |
| IP1x | voorwerpen groter dan 50 mm (bijvoorbeeld toevallig contact met de achterkant van de hand) |
| IP2x | voorwerpen groter dan 12,5 mm (diameter vinger, aanrakingsveilig) |
| IP3x | voorwerpen groter dan 2,5 mm (aanraking met werktuig, gereedschap, kabels) |
| IP4x | voorwerpen groter dan 1 mm (aanraking met draad of fijn gereedschap) |
| IP5x | voorwerp geheel dicht (aanraking met draad, beschermt tegen stof, maar maar niet voor alle stof) |
| IP6x | voorwerp volkomen stofdicht (aanraking met een draad) |
IP-code 2e cijfer
IPx0 t/m IPx9K geeft de mate van bescherming tegen
indringen van water
(de 1e cijfercode kan een x zijn; een x betekent "geen
gegevens bekend" of "onbelangrijk"; IP-code 2e cijfer is ook bekend als JIS-code, bijvoorbeeld JIS6
houdt hetzelfde in als IPx6):
| IPx0 | geen bescherming |
| IPx1 | "druipwaterdicht" tegen
druppels loodrecht op voorwerp (drupdicht type 1) |
| IPx2 | druipwaterdicht (extra) tegen druppels
waarbij voorwerp 15% gekanteld (drupdicht type 2) |
| IPx3 | "regenwaterdicht" tegen
sproeiend water, onder hoek van max. 60 graden (10 liter/min) (helaas ook soms spatdicht genoemd) |
| IPx4 | "spatwaterdicht" ("plensdicht", regenwaterdicht vanuit elke hoek, uit alle richtingen, opspattend water; 10 liter/min) |
| IPx5 | "spuitwaterdicht" ("sproeidicht", lage druk waterstralen uit alle richtingen, douche; 12,5 liter/min) |
| IPx6 | beschermd tegen stortbuien, krachtige
waterstralen, tegen golven water, 100 liter/min onder elke hoek, waterdruk
100 kPa op 3 m afstand (helaas soms "waterbestendig" genoemd) |
| IPx6K | dito, maar met verhoogde waterdruk van 1000 kPa op 3 meter afstand |
| IPx7 | "waterdicht" ("dompeldicht", tegen onderdompelen, 30 minuten lang op 1 m diepte) |
| IPx8 | "drukwaterdicht" (specifieke omstandigheden moeten toegevoegd zijn, vaak: tegen langdurige onderdompeling) |
| IPx9 | vochtdicht, drukwaterdicht, tegen vochtigheidsgraad van meer dan 90% of besproeien onder hoge druk |
| IPx9K | dito, maar met verhoogde waterdruk 8-10 Mpa op 0,10-0,15 m afstand en temperatuur van 80 graden C |
Voorbeelden van IP-waarden bij lampen (bijvoorbeeld de vetgedrukte in de
badkamer):
IP21 drupwaterdichte lamp (drupdicht type 1, d.w.z. geen schade indien onderhevig aan vallende
druppels)
IP23 regenwaterdicht (vrijwel verticaal vallende regen)
IP44 spat- en plenswaterdichte lamp (voor buiten; voor de keuken; voor
badkamer maar niet in buurt van douche of
bad)
IP65 lamp is beschermd tegen waterstralen (mag ook boven de douchecabine)
IP67 stof- en waterdichte lamp (officieel: tijdelijk onder water, in bad; maar:
op diverse plaatsen wordt vermeld: "in zone 0 mag geen verlichting worden
geplaatst")
IP68 stof- en waterdichte lamp (officieel: permanent onder water, in zwembad;
maar: op diverse plaatsen wordt vermeld: "in zone 0 mag geen verlichting worden
geplaatst")
IPX7 dompeldicht (30 minutenop 1 m diepte)
IP69K is de hoogste mate van bescherming.
Wat betreft armaturen is sprake van klassen (wat hierbuiten valt
is klassenloos):
- klasse I: geaard armatuur 230V
- klasse II: dubbel geïsoleerd armatuur 230V
- klasse III: extra lage veiligheidsspanning.
Voor de verlichting van o.m. badkamers is een zone-indeling gemaakt:
- zone 0 (de nul in rode ovaal in de afbeelding hieronder): hier mag geen verlichting worden geplaatst; dus niet in
of bij bad, douchebak e.d. (hoewel ook
vaak gesteld wordt dat IP68 toegestaan is, mits in combinatie met 12V en trafo
buiten de zonering)
- zone 1: minimaal IP65 klasse III (extra lage veiligheidsspanning); ruimte boven bad, boven douchebak (lage spanning, bijv.
12V; tot 225 cm boven de bodem van bad of douche), boven de douchecabine zelf is
IP44 toegestaan maar wordt IP65 klasse III aanbevolen
- zone 2: minimaal IP44 klasse I, II of III; tot 60 cm verwijderd van zone 1;
rond de wastafel, rondom het
bad (let op: erboven is zone 1), direct boven de douchecabine (let op: boven de
douchecabine zelf wordt IP65 klasse III aanbevolen)
- zone 3: minimaal IP21 klasse I, II of III; vanaf 60 cm verwijderd van bad, douche e.d. (door
mogelijke condensvorming en eventueel spatten toch een specifieke eis van
minimaal IP21).
IP-code 3e cijfer
IPxx0 t/m IPxx9 geeft de mate van bescherming tegen mechanische
krachten (mechanische schokken, slagvastheid)
(de 1e en/of 2e cijfercode kan een x zijn; een x betekent "geen gegevens bekend" of
"onbelangrijk"; IP-code 3e cijfer werd ook wel de IK-code genoemd):
| 3e cijfer | stootenergie in Joule |
| IPxx0 | geen bescherming tegen mechanische kracht |
| IPxx1 | 0,225 |
| IPxx2 | 0,375 |
| IPxx3 | 0,500 |
| IPxx4 | 0,7? |
| IPxx5 | 2,000 |
| IPxx6 | 5? |
| IPxx7 | 6,000 |
| IPxx8 | ? |
| IPxx9 | 10,000 |
Extra letters
Na de IP-code kan een extra letter geplaatst zijn om aanvullende informatie te
verstrekken:
| extra letter(s) | betekenis |
| A | beschermt tegen aanraking met de rug van de hand (diameter 50 mm) |
| B | beschermt tegen aanraking met een vinger (diameter 12 mm, lengte 80 mm) |
| C | beschermt tegen aanraking met gereedschap (diameter 2,5 mm, lengte 100 mm) |
| D | beschermt tegen aanraking met een draad (diameter 1 mm, lengte 100 mm) |
| F | oliebestendig (F van Fuel?) |
| H | hoogspanningsapparaat (H van High voltage) |
| K | verhoogde waterdruk van 1000 kPa op 3 meter
afstand; beschermt tegen gerichte met hoge temperatuur en drukwaterstralen, specifiek voor reinigingstoestellen die vaak gereinigd moeten worden (betonmixers e.d.), voedselverwerkingsmachines en autowassystemen (let op: een wat vreemde eend in de bijt; tests met "K" behoren tot ISO 20653 en niet tot IEC-60529) |
| M | apparaat beweegt tijdens de vochttest (M van Motion) |
| S | apparaat beweegt niet tijdens de vochttest (S van Stationary of Standing still) |
| W | weercondities (W van Weather) bijvoorbeeld IP55W betekent beperkte bescherming tegen stof, lagedruk waterstralen uit elke richting en tegen vochtig en nat weer |
Enkele voorbeelden
zone en ip-waarde van het lichtarmatuur dat op die plaats toegestaan is; klik voor groter (gamma):  |
zone, ip-waarde en klasse; hier zijn de minimale ip-waarden vermeld per zone; let op: een hoger getal (tiental) betekent een betere afscherming (gamma):  |
klasse-aanduiding en erbij behorende iconen (gamma):  |
enkele ip-waarden; klik voor groter! (lamp en licht):  |
In de loop van de tijd zijn er meer codes aan toegevoegd (bijvoorbeeld
beschermingsgraad tegen mechanische krachten), maar in de bouwwereld
zijn de genoemde coderingen het meest gebruikt.
De IP-codering is vermeld in IEC-60529 Beschermingsgraden van omhulsels.
Voor meer informatie:
- Zo kiest u de juiste
badkamerverlichting (van Gamma,
uit 2013 maar waarschijnlijk nog goed bruikbaar)
Eng. IP-code, IP-value