brug

1. Een brug is een beweegbare, een vaste of een drijvende verbinding voor het verkeer tussen twee punten, die door water of anderszins gescheiden zijn (Van Dale). 

Een brug moet aan een aantal eisen voldoen:
- de brug moet sterk zijn; de pijlers moeten de brug kunnen dragen en er moet verkeer overheen
- de brug moet stabiel zijn; ongelijke belasting moet opgevangen worden
- de brug mag niet gaan trillen, bijvoorbeeld bij sterke wind (denk aan de ramp met de Tacoma-brug)
- de brug moet tegen weersinvloeden bestand zijn; onderdelen zetten bijvoorbeeld uit bij warmte en krimpen bij kou
- de brug moet veilig zijn; hekken langs de randen, onderhoud op grote hoogte moet mogelijk zijn
- de ruimte onder de brug moet voldoende zijn voor doorvaart (over water) of doorgang (over land)
- de brug moet architectonisch interessant zijn, als "look-at-me" en "marketingtool"  (vaak is dit aspect belangrijker dan de functie van de brug zelf).

duivelsbrug,  matorelli, spanje

lianenbrug

kantelbrug:
brug van gevlochten takken/twijgen	brug, onderbroken

Beweegbare bruggen hebben een bewegend gedeelte om doorvaart mogelijk te maken, o.m.:
- basculebrug (soort ophaalbrug)

- draaibrug

- hefbrug 

- klepbrug (soort ophaalbrug)

- kantelbrug

- ophaalbrug, valbrug of wipbrug

- opvouwbare brug of vouwbrug

- rolbrug

- tafelbrug.

Vaste bruggen zijn hoog genoeg om doorvaart mogelijk te maken of hoeven daarin niet te voorzien, o.m.: 
- balkbrug

- boogbrug

- caissonbrug

- cantileverbrug (kraagliggerbrug, gerberliggerbrug)

- ezelsrugbrug

- hangbrug

- knuppelbrug

- kwakel 

- liggerbrug (soort balkbrug)

- lianenbrug

- takkenbrug

- tuibrug

- vakwerkbrug

- vlechtbrug.

Drijfbruggen zijn bruggen die op het water liggen, o.m.: 
- ijsbrug
- vlotbrug
- pontonbrug en bailey-brug.

Bij grotere overspanningen is een combinatie van een vaste en een beweegbare brug is ook mogelijk, bijvoorbeeld de Erasmusbrug in Rotterdam.
Door ruimtegebrek kunnen soms bruggen geschikt gemaakt zijn voor huisvesting, bijvoorbeeld de Ponte Vecchio in Florence.
De tuibrug over het dal van Millau in de Languedoc heeft met 343 m de hoogste pijlers.

de bebowude ponte vecchio, florence (firenze albergo):

tuibrug, hoogte 343 m, millau languedoc, frankrijk:

Bruggen dienen op een correcte manier het verkeer dat er gebruik van maakt, te ondersteunen. De draagkracht van bruggen verschilt per type brug, toegepast materiaal, overspanning e.d.

voornaamste lastenverdeling van verschillende typen bruggen; de last is donkergrijsbruin, de voornaamste reactiekrachten zijn in rood (trek of druk)  lastenverdeling balkbrug:

lastenverdeling boogbrug (met boog onder wegdek):

lastenverdeling boogbrug met trekband (met boog vooral boven wegdek):

lastenverdeling cantileverbrug:

lastenverdeling hangbrug:

lastenverdeling tuibrug:

lastenverdeling pontonbrug:

De beroemdste bruggen zijn wellicht:
- de Golden Gate Bridge, San Francisco
- de Clifton Suspension Bridge, Bristol
- Ponte Vecchio, Florence
- Pont du Gard, Romeins aquaduct, Nîmes
- Tower Bridge, Londen
- Rialto brug, Venetië.

golden gate,  san francisco	clifton supension bridge, bristol
ponte vecchio, florence
pont du gard, nîmes (romeins)	tower bridge, londen

rialto brug, venetië (flickr/llamnuds)

bruggen bij doelbeelden.nl  (toets brug in zoekbox)

Documentatie
- Veel foto's van (Amerikaanse) historische bruggen
- Meer bruggen (Duits) 
- Kijk ook eens op Overbruggen

Een smalle voetgangersbrug werd in de volksmond ook wel kippenbrug genoemd.

Met dank aan o.m. Bruggenstichting, het boek "Bruggen in Nederland" (2001) van Henk de Jong en Nico Muyen, Overbruggen van ingenieursbureau ipv Delft.

"Spanjaarden zien bruggen als groot en sterk, maar Duitsers ervaren bruggen eerder als mooi. Dat zou kunnen komen door het geslacht van het woord. In het Duits is die Brücke vrouwelijk, dus mooi, terwijl het Spaanse el fuente mannelijk is, dus sterk." (Uit Onze Taal 2012-9, over het boek "Door de bril van de taal; hoe woorden de wereld kleuren", een uitgave van Unieboek | Het Spectrum, vertaald door Felix de Haar.)

De term brug is waarschijnlijk afkomstig van het Protogermaanse brugj dat misschien een afleiding bij is van het Proto-indo-europese bhru (stam, balk). De ontronde vormen breg(ghe), zoals in de plaatsnaam Terbregge (Zuid-Holland), en brig(ghe) zijn Noordzee-Germaans en komen voor van Friesland tot West-Vlaanderen; Brug(ghe) is de zuidelijke variant; bron Etymologiebank.

Verg. viaduct, aquaduct, duiker/zinker.
Zie eventueel caissonmethode, hamerstuk, ijsbreker, kokerligger, koolstoflaminaat, landhoofd, paalschoen, pyloon, roloplegging, slijtlaag, spatkrachten, val, verstijvingsligger, voegovergang, vollewandligger.  

Eng. bridge

2. De benaming "brug" wordt ook voor andere overbruggingen gebruikt, zoals de brug of hefbrug in de autogarage en overdrachtelijk in bijvoorbeeld koudebrug.
Eng. bridge (maar  een autolift is car lift, hydraulic ramp)