ijsbreker

Een ijsbreker of stroombreker is in de waterbouwkunde een vorm van pijlerbescherming: een meestal V-vormige toevoeging aan een brugpijler om die pijler te beschermen tegen de verwoestende kracht van de ijsschotsen die de rivier kan meevoeren (drijfijs) en tegen opstuwend snelstromend water. De onderzijde van de pijler krijgt hierdoor een bootvorm. De V-vorm naar de stroomrichting toe breekt grotere ijsschotsen in kleinere delen en gaat het kruien ervan tegen (kruien is opstapelen van brokken drijfijs), terwijl de andere zijde van de pijler (stroomafwaarts) afgerond is om zo min mogelijk turbulentie te veroorzaken.

Deze wigvormige, bijlvormige ijsbreker komt uiteraard vaak voor bij bruggen over snelstromend water. De "bijl" eindigt aan de bovenzijde waar geen ijs meer verwacht wordt, dus waar de hoogste waterstand is. De scherpe V-vorm en een wat hogere ijsbreker hebben het voordeel dat minder snel takken e.d. op de uitloop van de pijler blijven liggen en de stroom van het water niet op die manier wordt gedwarsboomd.

De ijsbreker bevindt zich aan de kant waar de rivierstroom vandaan komt (waterstroom is van bron naar monding van een rivier), maar aan de andere zijde van de brug zal de afgeronde vorm van de pijler zijn nut bewijzen door de zuigende werking van het water op de pijler zelf te verminderen en het ophopen van takken e.d. aan die zijde tegengaan.

klik op de afbeeldingen voor groter ijsbrekers bij de pont neuf, parijs (sanchez, pixabay):

ijsbrekers bij de pont royal, parijs (l'art nouveau):

andere zijde van de ijsbreker-pijler; niet driehoekig, maar halfrond om turbulentie van het rivierwater aan die zijde van de brug tegen te gaan, maastricht (nederland monumentenland):

ijsbrekers, hoger dan het dek van de brug, maar dat kan ook uit overwegingen van verdediging zijn (hier: een versterkte brug) of architectonisch (pont valentre, cahors, 14e eeuw, foto nero b, tripadvisor):

bebouwde ijsbrekers bij de ponte vecchio, florence (firenze albergo):

Verg. landhoofd.

Eng. cutwater, starling, breakwater, icebreaker