retentie

1.Retentie is het vasthouden van water in een gebied en dient één of meer van de doelen:
- verdroging en piekafvoeren tegengaan (doel is hier d.m.v. retentie het grondwaterpeil te stabiliseren; denk aan watertekort door lange periode met droogte of juist na veel hevige regenval)  
- wateroverlast beperken (in het gebied zelf, langs de rivier of meer benedenstrooms).

Normaliter werd een retentiebekken aangelegd om overstromingen van uiterwaarden tegen te gaan door het overtollige water van polders en rivieren in het bekken op te slaan. Maar retentiebekkens worden ook gebruikt om het water vast te houden voor toekomstig gebruik.

Vaak wordt een nieuw retentiegebied gecombineerd met natuurontwikkeling, d.w.z. dat landbouwgrond wordt omgevormd tot een gebied voor waterberging en natuur.

Waterbeheer is nu nog vaak gericht op het zo snel mogelijk afvoeren van het water, maar moet eigenlijk meer gericht zijn op het vasthouden van grote hoeveelheden water om tekorten in droge periodes te voorkomen.

Bij het bufferen van water in wat grotere plassen spelen afspraken met boeren helaas een grote rol: 
- boeren willen graag op 1 april met zwaar materieel hun land op, en dat land moet dan wel droog zijn
- in het voorjaar wordt veel water afgevoerd om het boerenland droog te maken
- in voorjaar en in de zomer komen we water tekort...
"In de ruilverkavelingen en landinrichtingen van 2e helft 20e eeuw is Nederland hierop ingericht. Blijkt niet eenvoudig terug te draaien."
Eenvoudig bufferen van het onttrokken water en hemelwater in retentiebekkens is een optie, mits:
- het retentiebekken ver van boerenland ligt zodat de grondwaterstand zo hoog mogelijk kan blijven
- het retentiebekken in de buurt van boerenland een bodem heeft van een ondoordringbaar materiaal (desnoods een soort folieconstructie) zodat het geen of nauwelijks invloed heeft op de door de boeren geëiste lage grondwaterstand in de lente.

Voor het bufferen van hemelwater (ofwel opslaan van regenwater) zijn verschillende mogelijkheden:
- retentiegebieden (retentiebekkens, meestal wat grotere gebieden die onder water mogen lopen; in het Vlaams met een mooie term wachtbekkens genoemd)
- droge bergingen (gebieden die alleen in noodgevallen onder water mogen lopen, bijvoorbeeld speciaal aangewezen polders)
- wadi's (retentiegebieden in het klein; vaak liggen ze droog)
- bergbezinkbassins (en andere manieren om hemelwater in kunstmatige bakken in de grond tijdelijk vast te houden)
- rivieren, kanalen, singels, sloten, (berg)boezems, meren e.d. (bijvoorbeeld het grote IJsselmeer, of boezems als voorlopige berging van polderwater; soms als overloop van het riool; uiteraard moet vermeden worden dat een vuilwater-riool overloopt, bijvoorbeeld door toepassen van bergbezinbassins; sloten vangen het overtollige water van de weiden en de greppels op; boezems vangen het overtollige water van sloten op)
- groendaken (vooral in steden kunnen groendaken niet alleen voor waterberging zorgen maar op zeer warme dagen ook de buitentemperatuur iets verlagen, zeker als er ruimere begroeiing mogelijk is met bomen en struiken; de mate van buffering is afhankelijk van soort en dikte van het substraat, de drainagelaag, de soort en omvang van de beplanting)
- tuinen (met veel grond; laat eventueel een overloop van de regenpijp in de tuin uitkomen) 
- waterbuffer- of infiltratiebekkens met Argexkorrels (de korrels houden het water vast en vertragen de afvoer) 
- grote ribbelbuizen (wikkelbuizen; stalen spiraalgegolfde buizen worden steeds vaker gebruikt bij o.m. een waterloop onder een weg door en als opslag voor hemelwater; redelijk eenvoudig aan te leggen, grote buffer en goedkoop; foto en zie bij duiker)
- infiltratiekratten (foto)
- regentonnen en regenwaterputten (zie bij hemelwaterafvoer voor de voor- en nadelen van particulier (her)gebruik van regenwater)
- grindkoffers  
- bufferklinkers (bufferblokken; straatstenen met bergingscapaciteit voor hemelwater)
- in de Griekse en Romeinse tijd: het impluvium (een iets verlaagd waterbassin) met een cistern (een ondergronds waterreservoir).

Om wateroverlast te voorkomen is het van belang het water vertraagd af te voeren. In sommige gemeenten zijn bedrijven en zelfs particulieren verplicht iets te doen aan waterbuffering; dat kan eventueel door groendaken.
Een stuw kan zorgen voor het tijdelijk of voor langere tijd vasthouden van water in een watergebied.
Een overlaat is "een gedeelte van een waterkering, opzettelijk lager gemaakt om bij hoog water te kunnen overstromen".

klik op de meeste afbeeldingen voor groter specifiek retentiegebied nabij rekken (foto waterschap rijn en ijssel):

retentiegebied baasdam (landgoed baasdam):

ondergelopen weiland bij de elsbeek als retentiegebied (foto karel hanhart eelerwaoude):

een knijpstuw om ervoor te zorgen dat alleen bij hoge waterstand het retentiegebied gebruikt wordt (foto karel hanhart eelerwoude):

grote ribbelbuizen als opslag van regenwater, o.m. de rona spiraalgegolfde buis van altena infra; bijvoorbeeld een buis met 2,5 m diameter en lengte 20 m kan bijna 100 m3 bergen (bijna 100.000 liter); handig voor onder parkeerplaatsen e.d.:

infiltratiekratten voor berging regenwater (rainproof):

De term retentie is afkomstig van het Latijnse retentio (tegenhouden, vasthouden).

Met dank aan Waterschap Rijn en IJssel, Landgoed Baasdam en Karel Hanhart Eelerwoude.

Verg. noodafvoer, waterkering, spaarbekken van een spaarbekkencentrale (een andere manier van "water vasthouden"), waterkelder.

Eng. retention; retentiegebied is retention area; renetiebekken is retention basin

2. Retentierecht is het recht dat een schuldeiser heeft een goed of voorwerp van een ander tijdelijk achter te houden totdat de schuld door de eigenaar van het goed of voorwerp is voldaan. Kortom, een bedrijf kan de goederen van een klant achterhouden tot de nota betaald is.

Er zijn wel wat haken en ogen bij het retentierecht, zie het artikel "Wat is nog de waarde van het retentierecht?".

Eng. recht van retentie uitoefenen op is to exercise the right of retention in respect of