substraat

1. Substraat is bij schooperen (thermisch spuiten) e.d. het materiaal dat bespoten wordt (de ondergrond die gecoat wordt).

substraat bij thermisch spuiten:

substraat bij polyurethaan spuiten (insul foam services, protective coating systems):

De term substraat (onderlaag) is ontleend aan het modern Latijnse substratum, eigenlijk het verleden deelwoord van substernere (iets onder iets uitspreiden), van sub (onder) en sternere (op de grond uitspreiden); bron Etymologiebank.
Overigens, bij beide betekenissen van substraat ligt in het Nederlands de klemtoon op "straat", wellicht om te vermijden dat het om een gebeuren onder de straat gaat.

Eng. substrate

2. Substraat wordt toegepast bij bijvoorbeeld tuinaanleg of teelt als ondergrond waarin plantenwortels goed verankeren. Substraten bestaan in verschillende soorten, afhankelijk van de gewenste eigenschappen. Niet alleen plantaardige (organische) materialen kunnen als substraat dienen. Ook bijvoorbeeld argex-korrels, lavakorrels (groendak), perliet-korrels of steenwol worden toegepast in substraten (de steenwol is anders behandeld dan de steenwol die als isolatiemateriaal in de bouw wordt toegepast waardoor deze steenwol juist wel water opneemt). 
Bij fysisch onderzoek van een substraat wordt de hoeveelheid vocht in het substraat (%), de bulkdichtheid (gewicht/kubieke meter), de inkrimping en de poriëngrootte bepaald; verder worden o.m. de volumefractie lucht (%) en de volumefractie water (%) van de organische stof bepaald. (Volumefractie X wil zeggen het volumepercentage van X in het betreffende materiaal.)
Het substraat  in de vorm van een platte houder voor planten wordt een plug genoemd.  

organisch substraat in de vorm van een plug, van quickplug growing systems, voor o.m. stekken, weefselkweek:

substraat voor planten (tuincentrum soontiëns):

Voor organische substraten, zie bijvoorbeeld Quick Plug Growing Systems.

Zie RHP, het kenniscentrum op het gebied van substraten en bodemverbeterende materialen.
Zie ook groendak.

Eng. substrate