Ook,
in Vlaanderen: veranda. Een
serre is tegenwoordig een voornamelijk uit glas
bestaande uitbouw aan een woonhuis, die via deuren
of een schuifpui in
directe verbinding met de tuin staat. Doel van de serre is meestal de
leefruimte te vergroten, maar hij kan ook bijdragen aan een energiezuinige
woning.
Het ontvangen van veel licht is een belangrijk uitgangspunt.
Tegenwoordig
vormt de serre meestal één geheel met het huis, veelal bij de
woonkamer. Vroeger was de serre een aparte tuinkamer, vaak afgescheiden van de rest
van het huis en daarmee een aanbouw
in plaats van een uitbouw: de bestaande gevel werd niet weggebroken maar de serre was een extra
kamer.
Serres komen vooral vanaf de 19e eeuw voor; in de beginperiode waren serres
vooral voor de planten bestemd: de niet-winterharde planten konden hier
overwinteren, zoals bij een oranjerie.
Belangrijkste kenmerk van de tuinkamer was dat er veel vensters waren met zicht
op de tuin; dat werd soms gerealiseerd door een veelhoekige kamer.
De serre kan ook worden voorzien van borstweringen
waardoor zij een meer integraal onderdeel van de woning wordt.
Het glas is gevat in
ijzer, hout, aluminium of
kunststof.
Bij tussenwoningen kan de serre het beste voorzien worden van (bakstenen)
muren aan weerszijden als de serre zich over de volledige breedte van de woning
uitstrekt.
"Het glaswerk van een serre bestaat voor een groot gedeelte uit HR++ isolatieglas;
in het dak wordt altijd HR++ veiligheidsglas toegepast."
Serres kunnen betrekkelijk energiezuinig zijn het door toepassen van
dubbelglas en bv. thermisch onderbroken aluminium. De term "thermisch
onderbroken" houdt in dat de aluminiumlaag van de profielen aan de
buitenzijde van de serre niet in direct contact staat met de aluminiumlaag aan
de binnenzijde; hierdoor ontstaat geen koudebrug
zoals vroeger met de metalen raamkozijnen. Hout en kunststof zijn van
"zichzelf" al redelijk isolerend. Voordeel van aluminium en kunststof
profielen is dat deze minder onderhoudsgevoelig zijn dan de houten profielen.
Door het besparen van energie in de winter worden serrewoningen
aangeraden (wat oneerbiedig kaswoningen
genoemd).
De materiaalkeuze van de profielen (het niet-glazen materiaal) is zeer persoonlijk. Bij oudere huizen lijkt hout de
voorkeur te hebben, maar kunststof en aluminium hebben, ook uit architectonisch
oogpunt, hun plaats veroverd.
De kleur van de profielen van de serre wordt meestal afgestemd op de
omgeving (bestaande kozijnen).
Serres op de zuidzijde hebben eigenlijk altijd een vorm van zonwering nodig.
Zonwering kan bij een serre zowel aan de binnen- als aan de buitenzijde worden
aangebracht, maar die aan de buitenzijde geeft een betere wering van het
zonlicht. Er zijn verschillende soorten binnen- en buitenzonwering zoals vouwgordijnen
(binnen) en vlakhangende zonwering (binnen of buiten; buiten heet het
vaak screen), terrasschermen
(buiten) of rolluiken (buiten). Ook is het mogelijk de (dak)vensters van de serre te voorzien van zonwerende
folie (maar dat geeft een iets donkerder ruit en dat is niet altijd
gewenst). Serre-zonwering wordt ook wel veranda-zonwering genoemd.
Serres hebben verschillende dakvormen,
bv. waaierdak, lessenaarsdak, zadeldak
of een combinatie daarvan, afhankelijk van de situatie.
Een aantal aspecten van de serre en de uitbouw:
- denk bij zowel een serre als een uitbouw aan een goede blokkering van het
vochttransport vanuit de fundering (geen kans op schimmel, geen vochtige muren
waar het behang loslaat, minder energieverlies omdat het vocht verwarmd moet
worden); de bouw van een serre of uitbouw vraagt goede detaillering en
vakmanschap
- als dakvlak is matglas (aan de binnenzijde) eigenlijk het beste, uit oogpunt
van privacy maar ook om het dakvlak niet te vaak schoon te hoeven maken (op het
glazen dakvlak drogen natuurlijk veel regendruppels op)
- om het gewicht van het dakvlak op te vangen is een aparte binnenstijl gewenst
(de schuifdeuren bijvoorbeeld bewegen ervóór)
- er zijn verschillende stijlen liggers mogelijk: klassiek (Victoriaans) met een
kraal (een rondinkje), of modern rechthoekig
- de hemelwaterafvoer kan geïntegreerd worden in de stijlen
- voor ventilatie zijn verschillende soorten ventilatiesleuven mogelijk (ook in
het dakvlak)
- gemakkelijk te bedienen schuifhorren tegen insecten
- voor binnengordijnen is een onopvallende gordijnkorf van hetzelfde materiaal
en in dezelfde kleur als de profielen
- zonwering: het beste is buitenzonwering van glasvezeldoek (zeer goed
zonwerend, luchtdoorlatend dus de warme lucht blijft niet tussen het glas en het
doek)
zonweringen van schuivende textiel-panelen (comatherm):
serre zonwering aan buitenzijde:
Het woord serre is ontleend aan het Nieuwfranse serre (plantenkas,
broeibak),
Middelfrans serre (het afsluiten, het afgeslotene), Oudfrans serre
(afsluiting) van het werkwoord serrer (drukken,
persen, sluiten, afsluiten), dat ontleend is aan het vulgair Latijnse serrare
(afsluiten met een balk). Het Nederlands heeft het woord ontleend in de Franse betekenis
"plantenkas", die het in het Vlaams nog altijd heeft. Alleen in het Nederlands is het woord daarna ook
"glazen uitbouw aan een huis" gaan betekenen, in eerste instantie voornamelijk bedoeld voor planten, later meer als verblijfsruimte voor mensen.
Bron Etymologiebank.