serre

Ook, in Vlaanderen: veranda. Een serre is tegenwoordig een voornamelijk uit glas bestaande uitbouw aan een woonhuis, die via deuren of een schuifpui in directe verbinding met de tuin staat. Doel van de serre is meestal de leefruimte te vergroten, maar hij kan ook bijdragen aan een energiezuinige woning.
Het ontvangen van veel licht is een belangrijk uitgangspunt.

Tegenwoordig vormt de serre meestal één geheel met het huis, veelal bij de woonkamer. Vroeger was de serre een aparte tuinkamer, vaak afgescheiden van de rest van het huis en daarmee een aanbouw in plaats van een uitbouw: de bestaande gevel werd niet weggebroken maar de serre was een extra kamer. Serres komen vooral vanaf de 19e eeuw voor; in de beginperiode waren serres vooral voor de planten bestemd: de niet-winterharde planten konden hier overwinteren, zoals bij een oranjerie. Belangrijkste kenmerk van de tuinkamer was dat er veel vensters waren met zicht op de tuin; dat werd soms gerealiseerd door een veelhoekige kamer.

De serre kan ook worden voorzien van borstweringen waardoor zij een meer integraal onderdeel van de woning wordt.
Het glas is gevat in ijzer, hout, aluminium of kunststof.
Bij tussenwoningen kan de serre het beste voorzien worden van (bakstenen) muren aan weerszijden als de serre zich over de volledige breedte van de woning uitstrekt.

Een kaswoning is een woning die geheel "omgeven" is door een serre waardoor in de winter minder gestookt hoeft te worden om het behaaglijk warm te hebben. In de zomer moeten in het serredeel ramen open kunnen om de hete lucht te laten ontsnappen. De kaswoning wordt ook wel serre-woning genoemd.
Soms is een atrium een beetje serre-achtig.

een serre geeft ruimte...; klik voor groter:

"Het glaswerk van een serre bestaat voor een groot gedeelte uit HR++ isolatieglas; in het dak wordt altijd HR++ veiligheidsglas toegepast."
Serres kunnen betrekkelijk energiezuinig zijn het door toepassen van dubbelglas en bv. thermisch onderbroken aluminium. De term "thermisch onderbroken" houdt in dat de aluminiumlaag van de profielen aan de buitenzijde van de serre niet in direct contact staat met de aluminiumlaag aan de binnenzijde; hierdoor ontstaat geen koudebrug zoals vroeger met de metalen raamkozijnen. Hout en kunststof zijn van "zichzelf" al redelijk isolerend. Voordeel van aluminium en kunststof profielen is dat deze minder onderhoudsgevoelig zijn dan de houten profielen.
Door het besparen van energie in de winter worden serre-woningen (kaswoningen) aangeraden.

De materiaalkeuze van de profielen (het niet-glazen materiaal) is zeer persoonlijk. Bij oudere huizen lijkt hout de voorkeur te hebben, maar kunststof en aluminium hebben, ook uit architectonisch oogpunt, hun plaats veroverd. De kleur van de profielen van de serre wordt meestal afgestemd op de omgeving (bestaande kozijnen).

Serres op de zuidzijde hebben eigenlijk altijd een vorm van zonwering nodig. Zonwering kan bij een serre zowel aan de binnen- als aan de buitenzijde worden aangebracht, maar die aan de buitenzijde geeft een betere wering van het zonlicht. Er zijn verschillende soorten binnen- en buitenzonwering zoals vouwgordijnen (binnen) en vlakhangende zonwering (binnen of buiten; buiten heet het vaak screen), terrasschermen (buiten) of rolluiken (buiten). Ook is het mogelijk de (dak)vensters van de serre te voorzien van zonwerende folie (maar dat geeft een iets donkerder ruit en dat is niet altijd gewenst). Serre-zonwering wordt ook wel veranda-zonwering genoemd.

Serres hebben verschillende dakvormen, bv. waaierdak, lessenaarsdak, zadeldak of een combinatie daarvan, afhankelijk van de situatie.

principe van lichttoetreding, zontoetreding en warmtedoorgang/behoud en ventilatierooster:

Een aantal aspecten van de serre en de uitbouw:
- denk bij zowel een serre als een uitbouw aan een goede blokkering van het vochttransport vanuit de fundering (geen kans op schimmel, geen vochtige muren waar het behang loslaat, minder energieverlies omdat het vocht verwarmd moet worden); de bouw van een serre of uitbouw vraagt goede detaillering en vakmanschap
- als dakvlak is matglas (aan de binnenzijde) eigenlijk het beste, uit oogpunt van privacy maar ook om het dakvlak niet te vaak schoon te hoeven maken (op het glazen dakvlak drogen natuurlijk veel regendruppels op)
- om het gewicht van het dakvlak op te vangen is een aparte binnenstijl gewenst (de schuifdeuren bijvoorbeeld bewegen ervóór)
- er zijn verschillende stijlen liggers mogelijk: klassiek (Victoriaans) met een kraal (een rondinkje), of modern rechthoekig
- de hemelwaterafvoer kan geïntegreerd worden in de stijlen
- voor ventilatie zijn verschillende soorten ventilatiesleuven mogelijk (ook in het dakvlak)
- gemakkelijk te bedienen schuifhorren tegen insecten
- voor binnengordijnen is een onopvallende gordijnkorf van hetzelfde materiaal en in dezelfde kleur als de profielen
- zonwering: het beste is buitenzonwering van glasvezeldoek (zeer goed zonwerend, luchtdoorlatend dus de warme lucht blijft niet tussen het glas en het doek)

Documentatie
- Omgevingsloket online (resultaat: wel of geen omgevingsvergunning nodig)
- Een interessante brochure over de uitbouw (Centrum Hout).

klik op de afbeeldingen voor groter

serre met klapdeuren:

serre met openslaande deuren:

serre met grote schuifdeuren:

serre met muur aan zijkant:

serre met muren en borstweringen:

serre met een waaierdak (comatherm):

een deel van een waaier:

een lichtstraat als dakvenster van een serre (methorstbouw weesp):

ramen met roeden:

detailfoto hemelwaterafvoer:

serre met woonkamer en keuken:

serre met borstweringen en vensterbanken:

serre met soort open haard (comatherm):

serre met lichtstraat (comatherm):

van serre tot aanbouw (comatherm):

kleur is één met de omgeving:

een aanbouw met roedenvensters en borstwering:

een uitbouw van de woonkamer met dakvensters en openslaande deuren:

zonwering aan binnenzijde, bijvoorbeeld tallinn (wonen):

ver uitschuifbare zonwering aan buitenzijde (folkers zonweringen):

zonweringen van schuivende textiel-panelen (comatherm):

serre zonwering aan buitenzijde:

"serre-woning" (kaswoning):

Het woord serre is ontleend aan het Nieuwfranse serre (plantenkas, broeibak), Middelfrans serre (het afsluiten, het afgeslotene), Oudfrans serre (afsluiting) van het werkwoord serrer (drukken, persen, sluiten, afsluiten), dat ontleend is aan het vulgair Latijnse serrare (afsluiten met een balk). Het Nederlands heeft het woord ontleend in de Franse betekenis "plantenkas", die het in het Vlaams nog altijd heeft. Alleen in het Nederlands is het woord daarna ook "glazen uitbouw aan een huis" gaan betekenen, in eerste instantie voornamelijk bedoeld voor planten, later meer als verblijfsruimte voor mensen. Bron Etymologiebank.

Verg. kaswoning, passiefhuis, oranjerie, atrium en eventueel daklicht (voor allerlei dakvenster-achtige termen).

Eng. conservatory (Brits), sun room, sun lounge, sun parlor (Am.), Florida room (Am.), patio room (Am.)