veranda

Ook, soms: waranda, warande, viranda. Een veranda is in Nederland een open "aanbouw" aan een woonhuis: een open maar overdekte galerij vóór of om een huis, ofwel een overdekte, naar voren en vaak opzij open aanbouw. De gesloten veranda wordt in Nederland meestal serre genoemd, terwijl in Vlaanderen de term veranda juist synoniem is aan serre.
Soms is de veranda aan de tuinzijde voorzien van een hekwerk, bijvoorbeeld als de tuin een stuk lager ligt of om een meer besloten gebied te hebben of gewoon omdat men dat mooi vindt.

Kenmerken van een veranda zijn dus (meestal althans; verg. loggia):
- een overdekte, open aanbouw aan een woonhuis (meestal ook opzij open)
- overdekte galerij vóór of om het huis (soms achter het huis)
- bevindt zich op de begane grond
- boven het meest uit de gevel stekende deel van de veranda bevindt zich géén geveldeel (dus: een veranda steekt uit het gevelvlak)
- vaak zijn er steunpalen, pilaren of kolommen aan het uiteinde van de veranda (die helpen mee de veranda te dragen).

De veranda is te beschouwen als een vaste zonwering. We vinden de veranda daarom meestal in warme streken, waar zij zitgelegenheid biedt met schaduw, koelte, rust en uitzicht. Daar ligt de veranda vaak wat hoger dan het maaiveld en kan ook een balustrade hebben (vaak een simpel hekwerkje). 
De veranda heeft in Nederland vaak een lichtdoorlatend "dak", zodat uit de directe zon gezeten kan worden en 's winters toch niet teveel licht door het dak wordt weggenomen. In zonrijker, warmer gebieden is het dak van de veranda vaak "dicht", juist om het felle zonlicht tegen te houden, terwijl het ook 's winters in deze gebieden geen probleem is als er iets minder lichtinval is.

veranda (tuinmaximaal):

veranda in twee delen (comatherm):

veranda, twee verdiepingen hoog (arch. wiegerinck; foto kdv architects)

grote veranda boven maaiveld, met planken vloer en met een "balustrade" (cgros841 wikipedia):

veranda (hoewel meer sprake lijkt van een loggia), musamman burj, india:

De term veranda is ontleend, met verzwakking van de onbeklemtoonde eerste lettergreep, aan Engels varanda, dat ontleend is aan Hindi varanda (overdekte, naar voren open aanbouw), waarschijnlijk een ontlening aan Portugees varanda (balustrade, balkon), verwant met Spaans baranda (balustrade), Catalaans barana (kleine balustrade) en Oudprovençaals baranda (barricade), teruggaand op vulgair Latijn *barra (afsluitbalk). Bron Etymologiebank.

Verg. aanbouw, balustrade, terras, loggia, erker, luifel, arcade, galerij, colonnade.

Eng. veranda, verandah, porch (Am.), piazza (Am.)