afstandhouder

Er zijn verschillende soorten afstandhouders:

• bij betonwapening (stekeindafstandhouder, wapeningsafstandhouder, dekkingsafstandhouder)

• afstandhouder als het kokerprofiel bij dubbelglas

• afstandhouder tussen laminaat of parket en muur

• afstandhouder als uitvulplaatje

• afstandhouder bij twee ruggelings geplaatste U-profielen

• afstandhouder tussen spouwmuren: zie bij spouwanker

• afstandhouder bij glasblokken, zie bij glazen bouwsteen

• afstandhouder tussen stoelrug en muur, zie bij stoelplank

• de wig is een speciaal soort "afstandhouder"

1. Bij betonwapening. Ook: stekeindafstandhouder, wapeningsafstandhouder, dekkingsafstandhouder. Een afstandhouder is een meestal betonnen of kunststof "blokje" dat ervoor zorgt dat de wapening in een betonconstructie de juiste betondekking krijgt door de wapening op een bepaalde afstand tot de bekisting te geven. Ook komen afstandhouders voor in de vorm van een staaf of strip of ring. 

Speciale varianten afstandhouder zijn:
- voor het uiteinde van de wapeningsstaaf (stekeind afstandhouder)
- voor de juiste afstand bij wandbekisting (het kimanker)
- afstandregels van vezelbeton, dus afstandhouders in de vorm van bijvoorbeeld een rechthoekige staaf.

Afstandhouders zijn verkrijgbaar in beton, vezelbeton, kunststof en staal.

Voor de keuze van de afstandhouder is het belangrijk o.m. te weten wat de vereiste betondekking is, om welk type wapening het gaat, wat de diameter en de ligging van de wapening is, de gewenste soort bevestiging (zonder draad, met staal of kunststofklemmen), de afwerking van de betonoppervlakte (met dank aan Max Frank).

Bij sommige leveranciers geeft de kleur van de kunststof afstandhouder aan welke afstand van toepassing is, wellicht met minder kans op vergissingen.

een enkelvoudige afstandhouder, tussen wapening en (bijna) bekisting, ho kempers (cement en beton):

enkelvoudige afstandhouders van vezelbeton en gietbeton (max frank):

afstandhouders tussen beton en ijzers, kunststof (envo-fix):

een serie met verschillende voorbeelden van lijnafstandhouders (afstandregels) van vezelbeton (max frank):

afstandhouder, funderingsrib (verschillende uitvoeringen; hakron)

speciale afstandhouders van vezelbeton, voor vele toepassingen (max frank):

eenvoudige afstandhouder van een soort schuimbeton; breedte ca. 8 cm (foto joostdevree)

afstandhouder van staal, tralieligger; de grijze dopjes zijn enkelvoudige afstandhouders van gietbeton (max frank):

ringvormige en langwerpige kunststof afstandhouders voor wapeningsstaal: (gerrijn): (max frank):

een kunststof "opstandje" van ca. 4 cm breed (foto joostdevree):

verschillende soorten afstandhouders voor wapeningsstaal (mavotrans):

afstandhouder voor stekeinden (gerrijn):

nog een type afstandhouder voor een stekeind:

stekeind afstandhouder "betonprop" bij een kimanker (hakron):

    
Zie Mavotrans onder wapeningsafstandhouders, en Hakron en Max Frank onder Afstandhouders, Cement en Beton, Stoter Beton afstandhouders.
Eng. bar spacer, spacer, rebar spacer

2. Bij dubbelglas. De afstandhouder is het kokerprofiel van bijvoorbeeld aluminium dat bij dubbelglas de ruiten van elkaar scheidt. Door de afstandhouder wordt een  spouw geschapen die een isolerende werking heeft. De luchtspouw is gevuld met lucht of met argon of  krypton voor een nog betere isolatie. Bij drievoudig glas zijn er uiteraard twee afstandhouders tussen de drie glasplaten.

Doel van de afstandhouder is ook een warme rand ("warm edge") te vormen, zodat ook via de afstandhouder in de rand van het dubbelglas geen koudebrug ontstaat. 
Afstandhouders zijn er in verschillende soorten:
- standaard afstandhouders zijn van aluminium
- warm edge afstandhouders hebben een grotere isolerende werking waarbij een reductie op de U-waarde van het raam van 0,1-0,2 W/(m2.K) mogelijk is; bij drievoudig glas waarschijnlijk 0,2-0,4 W/(m2.K).
Voordeel van het kunststof deel is dat het gemakkelijker in meer kleuren toepasbaar is. Vooral bij oudere gebouwen is een donkere of juist witte kleur beter dan aluminium.

Over het algemeen heeft de warm edge als voordelen:
- de thermische geleidbaarheid van het totaal is erg laag (duurzamer, nauwelijks koudebrug, minder energiekosten)
- de oppervlaktetemperatuur van het glas in de randverbinding is slechts iets lager dan in het midden van de ruit (minder koude-uitstraling, comfortverhogend, waarschijnlijk minder kans op schimmel in randen en hoeken, waarschijnlijk minder kans op "knappen" van het glas)
- minder condensatie aan de rand van het isolatieglas
- er kunnen speciale vormen van ramen worden gerealiseerd
- meer kleuren mogelijk (esthetischer, denk ook aan monumenten, stalen ramen e.d.).

Ook het kozijn speelt een steeds belangrijker rol bij de thermische isolatie van een muuropening.

afstandhouder bij dubbelglas, aluminium (glasdiscount):

warm edge; (gekleurde) afstandhouder met deel kunststof belegd in plaats van uitsluitend aluminium:

warm edge afstandhouder; klik voor een scherpe afbeelding met meer kleuren (scheuten):

kleuren van afstandhouders (gkt-gruppe):

Documentatie

- Afstandhouders bij dubbelglas en bij Wiener Sprossen (van GKT-Gruppe)

Met dank aan o.m. GKT-Gruppe en Fensterhandel.

3. Tussen laminaat of parket en muur. Ook bij het leggen van bijvoorbeeld parket- of laminaatvloeren worden bij de plint of wand afstandhouders toegepast zodat er in ieder geval een vrije ruimte blijft ter dikte van de gebruikte afstandhouder ter plaatse. Deze afstandhouders zijn vaak vaak wigvormig om meer afstanden mogelijk te maken en geribbeld zodat ze niet zo snel wegschieten bij het aankloppen van de vloerdelen. 
De ruimte tussen vloerdeel en plint of wand wordt zwelnaad genoemd omdat de vloerdelen dan ruimte hebben om te kunnen zwellen bij een veranderde luchtvochtigheid en eventueel om snoeren langs de muur te leiden zonder dat deze snoeren zichtbaar zijn.

afstandhouders (gamma bouwmarkt):

4. Afstandhouder als uitvulplaatje. Ook, soms: wigje, opvulstukje. Uitvulplaatjes zijn verkrijgbaar in verschillende diktes. Deze afstandhouders zijn wigvormig waarbij de grootste dikte als maat staat aangegeven. Je merkt dus al snel of het uitvulplaatje te dik of te dun is.  
Diktes bijvoorbeeld 1, 2, 3, 4, 5, 7, 10 mm. 
De kleur geeft meestal de dikte aan.

uitvulplaatje om een paar mm achter het hout te overbruggen (npi bouwproducten):

assortimentsdoos uitvulplaatjes; klik voor groter (toolstation):

5. Afstandhouder bij een samenstel van twee ruggelings geplaatste UNP-profielen (U-profielen) om één "dik" I-profiel te maken, bijvoorbeeld om een dikke bakstenen gevel te dragen.

één dik i-profiel uit twee unp-profielen, zonder afstandhouders (zie eventueel bij puibalk):

één extra dik i-profiel uit twee unp-profielen, met afstandhouders: