In het algemeen
is gunstig voor dieren:
- ontsnippering
(tegengaan van versnippering van natuurgebieden)
- natuurlijke beschoeiing
(een lage of geleidelijk oplopende oever / waterkant)
- groengevels en
groendaken
- minder maaien (vooral de weilanden, ook veel beter voor de insecten) en als
het toch moet: ga eerst na of er nesten van dieren zijn en markeer die zodat
daar niet gemaaid wordt, maai alleen overdag (voor de egels, maar je kunt overdag ook
bijvoorbeeld beter zien of er een vogelnest in het gras is; stel de robot-maaier
in op alleen-overdag-maaien dan lopen de jonge egels ook meestal geen gevaar)
- grondwaterstand niet (extra) verlagen (een lage grondwaterstand zorgt
voor watertekort in droge tijden maar ook voor minder groei van (kruidrijk) gras
en polderboemen waardoor minder insecten aangetrokken worden wat bijvoorbeeld
ook slecht is voor de kuikens van weidevogels)
- bloeiende planten, struiken en bomen (voor de insecten vlinderstruiken,
vlinderbloemen, bijenbloemen e.d. en wat betreft
schuilplaats, bessen e.d. ook voor de vogels); bijen vertoeven graag bij
honingboom (Styphnolobium/Sophora), bijenboom (Tetradium), acacia (Robinia pseudoacacia),
els en hazelaar; er bestaan ook konijnbestendige planten als u in landelijk
gebied woont en geen konijnen in de tuin wilt hebben
- "natuurinclusief bouwen" is natuurlijk een vreselijke, trendy
term,
maar wanneer bij het bouwen van huizen e.d. gelet wordt op nestmogelijkheid,
veel groen en bloeiende planten is dat gunstig voor veel dieren, groot en klein,
én voor ons, mensen.
Hulpmiddelen waarmee specifieke dieren geholpen worden, zijn bijvoorbeeld (geen
duidelijke volgorde):
- de nestkast (vogelhuisje voor vogels,
maar ook nestkasten voor insecten, vleermuizen,
egels,
eekhoorns e.d.; hang de nestkasten voor vogels en vleermuizen niet op het zuiden tenzij er
voldoende schaduw is door overstekken o.d.)
- de neststeen (een stenen of betonnen
"nestkast" in of aan de muur; bij plaatsing in
de muur
bevindt de neststeen zich bij voorkeur grotendeels in het buitenspouwblad zodat er geen
isolatieprobleem is)
- de vogelvide (nestruimte onder de dakpannen)
- het floatland /
drijvend eilandje
- de zwaluwpan
/ vogelpan / mussenpan / uilenpan
- het uilenbord
- de eendentrap
/ faunatrap / reddingsbrug
- de vissentrap /
vistrap / vispassage (visvriendelijke pompinstallatie van Rodelta)
- de paddentrap
/ kikkertrap / amfibieëntrap (in trottoirkolk;
brochure
paddentrap)
- het insectenhotel /
bijenhotel / insectenmuur (bij nieuwbouw ook simpel in of aan te bouwen bij
schuren, daken e.d.)
- het ecoduct /
faunapassage (werkt ook tegen versnippering van natuurgebieden; faunapassages
zijn ook mogelijk in bijvoorbeeld duikers;
er zijn ook "droge duikers" uitsluitend voor dieren)
- het kuikendakje (als een opengeslagen boek met houten kaften en met de tekst
naar de grond, ter bescherming van eieren en vogels op het strand of in een
weiland)
- het baken of label (balise in het Frans) kan ervoor zorgen dat vogels niet meer tegen
een hoogspanningslijn e.d. vliegen
- het vluchthek (vluchtomheining) als een klein
gebiedje waar vogels en andere dieren naar toe kunnen vluchten als ze belaagd
worden door honden o.d.
- de wildtunnel (werkt ook tegen versnippering van natuurgebieden)
- het otterpad (hoewel een otter best wel een waterdier
is, gaat hij vaak en graag over het land; vooral in België en Frankrijk zijn er
veel loutreducs)
- het wildrooster
/ veerooster (houdt dieren in een bepaald gebied)
- de houtwal /
houtril / vlechtheg / takkenwal / snipperwand / houtsingel / stobbenwal
- natuurlijke erfscheidingen / schuttingen (heggen, struiken) of betongaas
met brede openingen (ook egels e.d. kunnen dan door de mazen)
- vogelmarkering / raamstickers / ruitmarkering (vaak een roofvogel); vooral
nodig bij grote glaspanelen, op
de onderste vier verdiepingen; "bij doorzichtig glas de stickers bevestigen
aan de binnenkant, bij donker of spiegelend glas aan de
buitenkant"
- vogelvriendelijk glas (vogels zien strepen in het glas, mensen niet)
- een vrij laag houten plateau o.d. voor schapen
in de wei (tegen zon, regen, hagel en sneeuw)
- een milieuvriendelijke, geweven mat waar oesters e.d. zich in kunnen nestelen,
o.m. een mat van biodegradable eco-system engineering elements (BESE),
bijvoorbeeld een mat van biomateriaal van aardappelmeel (resten bij de
verwerking van aardappels tot friet e.d.)
- de vensterbank
(kan de kat slapen, of zitten en naar buiten kijken zonder de vogels
te vangen)
- elke vorm van natuurlijk materiaal in de tuin waardoor insecten worden
aangetrokken en die zelf weer andere dieren aantrekken; plant bijvoorbeeld
vroegbloeiende planten als krokussen en laatbloeiers als asters
- voor insecten die we liever niet zien en eigenlijk meteen zouden willen
bestrijden, geldt het vijf-stappenplan: "voorkómen, blokkeren,
detecteren, beperken, bestrijden" (maak naden en kieren dicht met mortel,
muurvuller, kit, pur, tochtstrips
o.d. of gebruik fijn gaas, een bijenbekje
o.d.)
- bomen of palen waar de kat aan mag krabben (de andere bomen kunnen met een
boombeschermer beveiligd worden, een kunststof fijnmazig weefsel)
- wat losse takken waar de hond mee mag spelen en wat vermolmde takken of schors
waar de hond aan kan knagen
- een grote vijver als u vissen wilt houden (zeker bij een kleinere vijver een
ververs-pomp o.d. toepassen; bij gebruik van gaas tegen ongewenst visdiner voor
reiger of kat, hang dit gaas een paar cm boven het wateroppervlak, dan blijft de
vis er niet in steken, en neem een soort met openingen kleiner dan 4 cm, bij de
grotere openingen kan een reiger zijn snavel er toch door steken en een kat kan
blijven haken; span het net zo strak mogelijk aan als het een beetje flexibel
is)
- gemalen schelpen
(natuurlijk weidebeheer, voor vogels om meer kalk in te nemen; rond een plantenbed om
slakken te weren, slakken glijden blijkbaar niet zo prettig over de
schelpstukjes)
- koperen strip die slakken tegenhoudt (Escar-No)
- "vleermuisverjagers" (bat
deterrent systems)
- diervriendelijke muizenval (doorzichtig zodat je kunt
zien of er een muis in zit; wel betrekkelijk snel de muis ergens anders loslaten
want de kunststof kooi kan na een tijdje aangevreten worden; plaats bijvoorbeeld
wat pindakaas in de val om de muis te lokken)
- de rattenfuik om ratten te vangen en terug te plaatsen in de natuur
(rattenvangkooi)
- diervriendelijke mollenverjager (op voor ons
niet hoorbare geluid of trillingen)
- schrikdraad met fladderlinten (turbo fladry in de VS) om wolven bij vee weg te houden
- een elektrische geleideweg om vissen bij een waterkrachtcentrale, stuw
o.d. een veilige weg te laten nemen (project Life4Fish)
- angstige katten voorlezen zodat ze na een tijdje toch weer vertrouwen
krijgen in de mens; ook in het asiel voorlezen zodat ze later gewoon weer bij
mensen kunnen wonen
- specifieke korrels e.d. met een bepaalde geur tegen katten of honden in uw
tuin
- een stootvoegrooster
tegen
bijen, wepsen e.d. in de spouwmuur of een sleufrooster
/ afdichtingsnet tegen muizen, vleermuizen, ratten, marters, vogels e.d.
- een vogelnet om vogels te beletten het fruit van uw bomen te laten eten (let
er wel dat de vogels niet verstrikt kunnen raken in het net)
- wat betreft minder of anders maaien in de landbouw: een drone met een warmtecamera
kan een akker of veld scannen en binnen enkele minuten uitsluitsel geven of er jonge hertjes
o.d. in het (niet eens zo hoge) gras liggen; in België zijn in 2021 op die manier 204 hertjes
gered (Sauvons Bambi)
- mieren zijn tegen te gaan door: (a) strooi scherp fijn zand rond het huis (diatomeeënaarde, daar houden de mieren niet van) (b)
plant goudsbloem en afrikaantjes rond het huis (c) plaats op het mierennest een omgekeerde
bloempot met aarde en wat zand en als de mieren in de pot zitten, zet deze dan
bijvoorbeeld achterin de tuin (d) als dat allemaal niet lukt, pas in het uiterste
geval een mierenlokdoosje o.d. toe met gif (hou het weg bij water, vissen en
huisdieren).
- een luchtbellenscherm om zout water van zee en zoet water van de rivier te
scheiden heeft waarschijnlijk weinig invloed op vismigraties (het idee van een
luchtbellenscherm als barrière tussen zout en zoet water dateert al uit de
jaren 1960, afbeelding in Driemaandelijks Bericht der Deltawerken, feb '64, no.
27, p.355/356).
In de winter zijn soms extra maatregelen nodig: - geef toch aan eenden e.d. wat eten (brood, zaad o.d.; dat eenden dik
worden van brood is misschien waar, maar in een strenge winter zullen ze zeker
niet vet worden)
- laat (een deel van de) afgevallen bladeren en plantafval als stengels en
bloemhoofden liggen, voor insecten en daarmee ook voor vogels
- "vlinders overwinteren als ei, rups of pop (soms als vlinder) in de
plantengroei dus knip afgestorven plantenstengels pas in het late voorjaar
weg"
- padden houden een winterslaap in een houtstapel of een berg afval van takken
- kikkers zitten onderin het water van een vijver; als u kikkers in de vijver
heeft, is misschien beluchting van uw vijver nodig als het streng vriest
- vissen hebben water nodig; zorg dat een deel van uw vijver-met-vissen 80-120
cm diep is
- houd de hond aangelijnd in gebieden waar zij de andere dieren als herten op
kunnen jagen (geldt inderdaad niet alleen voor de winter, maar in de koude tijd
sparen reeën energie om warm te blijven en om voedsel te kunnen zoeken).
Overigens:
- synthetisch vlees is echt vlees maar dan gekweekt (er is wel iets van
het dier nodig, maar dat kan blijkbaar met een injectiespuit uit de bil van het
dier genomen worden)
- tsja, plant-aardig is dier-vriendelijk.
Kijk ook eens op:
- Ranox natuuraannemer
voor een veelheid aan bouw-gerelateerde hulpmiddelen voor dieren
- Bouw
Natuurinclusief voor klimaatbuffers, biodiversiteit e.d. (stappenplannen
voor gemeenten e.d.).
Kritische noot
- koeien op een ponton, een floating farm als zogenaamd groene boerderij,
is bouwkundig en planologisch wellicht interessant, maar verder waanzin, zeker als er ook nog koeien in het water vallen; dat een Rotterdamse
wethouder dit doorgedrukt heeft en dat de Rijksoverheid, Albron, Vitam en Picnic
hieraan meewerken, is wonderlijk én zorgelijk
- kleine vissenkommen, konijnenhokken e.d. zijn slecht voor het dier; hoe
zou u het vinden als u continu in een gevangenis leeft?
- dat "inclusief"-gedoe is natuurlijk een vorm van
dwingelandij en overdreven media-aandacht, maar dieren
kunnen niet voor zichzelf opkomen.
eendentrap
/ faunatrap (reddingsbrug
/ eendentrapje / universele faunatrap), van
twee zijden te benaderen, hout met "treden"; let er op dat de
trap ver in het water reikt, juist bij laag water moet de reddingsbrug
bereikbaar zijn (hipgroen):
eendentrap én mensenladder, water leidse rijn, de meern
(foto joostdevree):
natuurlijke erfscheidingen / schuttingen (heggen, struiken) of betongaas
met brede maas (kunnen egels e.d. door) (foto joostdevree):
kuikendakje en vluchthek (vluchtomheining) ter bescherming van eieren en vogels op het strand of in een
weiland (foto wendy janse, vogelbescherming.nl)
baken (label) zorgt er vermoedelijk voor dat vogels niet meer tegen een
hoogspanningskabel o.d. vliegen:
vrij laag houten plateau voor schapen in
de wei, tegen zon, regen, hagel, sneeuw (foto toont een plateautje op een
eilandje in de semoisvallei in belgië):
koperen anti-slakkenband
"escar-no" om slakken te weren en daarmee planten te beschermen;
slakken verdragen geen koper en kruipen er liever niet over (biologische
bestrijding):
diervriendelijke muizenval; er zijn
meer types muizenvallen (groot en klein, al vanaf ca. 6 euro); doorzichtig
zodat je kunt zien of er een muis in zit; de muis / muizen een eindje van
uw huis o.d. terugplaatsen in de natuur; niet te lang wachten om de dieren
weer los te laten (kabelshop):
vensterbank
(kan de kat slapen, of zitten en naar buiten kijken zonder de vogels
te vangen):
ontsnippering
(tegengaan van versnippering van natuurgebieden, op de kaart wat ooit de
knelpunten waren en eronder een voorbeeld hoe de versnippering tegen te
gaan met een ecoduct, als er geen andere oplossing is) (mirt
overzicht):
minder maaien (vooral de weilanden, ook beter voor de insecten) (berg
en dal):
bloeiende planten, struiken en bomen (voor de insecten en wat betreft
schuilplaats, bessen e.d. ook voor de vogels; er zijn bijvoorbeeld
speciale bloemenmixen voor bijen) (happy
seeds):