weidevogels

Weidevogels krijgen het steeds moeilijker in Nederland, net als veel andere dieren (en mensen).

Wat zijn weidevogels?
Weidevogels zijn o.m. grutto, kievit, tureluur, scholekster, kemphaan, veldleeuwerik. Daarnaast zijn er veel andere soorten vogels die een weide-achtige natuur waarderen, zeker als hun eigen leefomgeving beperkt is.  

De ideale habitat
De gedroomde leefomgeving van weidevogels is een weide om in rust eieren te broeden, kuikens op te laten groeien, te voeden, te beschermen (beschutting, schaduw), zichzelf te voeden. Dit vraagt om weilanden met de kenmerken:
- betrekkelijk vochtig (vooral in de lente; natte greppels in het land, bij voorkeur ook een plasdras)
- allerlei grassen
- kruidenrijk
- bloeiende planten (een bloemenzee van boterbloemen, koekoeksbloemen, grote ratelaars, zwanenbloemen enz.; gunstig voor insecten die weer voedsel zijn voor de kuikens; gunstig voor vlinders, bijen en sprinkhanen)
- struiken (beschutting)
- wat bomen (schaduw, droge plek).

Niet elk levend wezen kan zijn ideale leefomgeving hebben, maar weidevogels kunnen dat wel op veel meer plaatsen dan nu.
Een biologisch melkveebedrijf kan hier goed mee leven. 
Geregeld komt er grond op de markt die geschikt is als traditionele weide voor grassen, kruiden e.d. maar ook vogels en veel andere dieren. Voor aankoop zijn vaak subsidies beschikbaar van de centrale of lokale overheid en anders is er het Rijke Weide Vogelfonds; eventueel lan Vogebescherming u meer informatie verstrekken.

Wat is er fout aan veel van de huidige weilanden?
- De weidelandschappen zijn groot, maar het zijn zeer kale, vrij droge grasvlakten (vooral bestemd voor veevoer; koeien staan niet vaak meer buiten en varkens helemaal nooit). "De laatste decennia zijn vele duizenden hectaren optimaal grasland voor weidevogels omgezet in monotoon raaigras en maisakkers. Van het bloem- en kruidenrijke grasland dat we midden vorige eeuw hadden, is nog een fractie over." (Vogebescherming)
- De ruilverkaveling heeft als een orkaan het natuurlijke, voor veel dieren noodzakelijke landschap vernietigd van kleine boomgroepen, struiken, heggen en houtwallen, greppels en slootjes. 
- Met het verdwijnen van het gemengde bedrijf  (kleinschalige akkerbouw en veeteelt) verdween veel voedsel en broedmogelijkheid voor allerlei soorten dieren.
- Er worden veel pesticiden (vaak insecticiden), meststoffen en herbiciden (onkruidverdelgers) gebruikt met directe en indirecte gevolgen voor weidevogels en andere dieren: mislukte voortplanting, sterfte, minder voedsel, minder onkruid, minder biodiversiteit (dan toch maar die woke-term). Meststoffen verhogen de groei van veredelde cultuurgewassen boven die van wilde planten waardoor er minder planten voor de dieren. 
- De waterstand is te laag (de grond is te droog omdat de weilanden het materieel van de boeren moeten kunnen dragen).
- Er wordt te vroeg gemaaid (boeren willen het gras hebben als veevoer; vroeg maaien vernietigt eieren en jonge vogels).
- Er is te weinig rust voor broedende vogels (broedseizoen duurt een kleine maand).
- Er is te weinig rust voor de jonge vogels (blijven een maand in de buurt van het nest).
- Het gewas is vaak eentonig raaigras: kale, bloemenarme weidelanden waardoor de jonge vogels eerder slachtoffer zijn van roofvogels, als ze de maaimachines hebben overleefd (veel verschillende bloeiende kruiden en onkruiden, struiken en wat bomen, geven bescherming en bieden voedsel).
- Op de raaigras-weiden staan geen bloemen voor bijen en andere insecten, er is geen variatie in "planten" voor alle andere dieren dan de op stal staande koeien (die alleen maar raaigras krijgen).
- De kale weilanden hebben geen schaduwplekken wat slecht is voor dieren (juist voor vee) en vegetatie (denk maar aan de koeien en schapen die sterven in de tropische hitte of uitzonderlijke koude, omdat de boer uit geldzucht en desinteresse geen schaduwplaats en beschutting wil.
- Recreatie verstoort het leefgebied van veel dieren.
- Stadsuitbreiding verkleint de echte weidegebieden. Daaraan valt niet te ontkomen, de mens moet zelf ook wonen en werken in dit dichtstbevolkte landje van de wereld. Zoveel land direct of indirect bestemmen voor overproductieve landbouw en veeteelt is belachelijk.
- Voor akkervogels is het vervangen van zomergranen door wintergranen en maïs een groot nadeel: de graanstoppels boden na de oogst, door de onkruiden die ertussen groeiden, veel voedsel voor zaadetende vogels en andere dieren. Het zomergraan dat gemorst werd, verschafte dieren in de winter veel voedsel.

Oplossingen
-  Een groot deel van de gigantische oppervlaktes die nu voor de overproductie van vlees en groente en fruit gebruikt worden, kunnen we bestemmen voor natuur en woningbouw. Natuurlijk levert de overproductie ook inkomsten voor de Staat, maar veel daarvan vloeit via omvangrijke subsidies weer terug naar de boeren.
- Ook door de onmenselijke overproductie van de intensieve veeteeltbedrijven (koe, varken, kip e.d.) wordt natuur en woningbouw in grote gebieden onmogelijk gemaakt.
- Het gros van de weilanden die nu kaal en droog zijn, bestemmen we voor woningbouw en natuur.
- De mogelijkheid voor boeren om een deel van hun land een meer natuurvriendelijk karakter te geven, is bijna volledig mislukt. Ondanks de forse subsidies zijn er slechts een paar biologische boeren die een stuk van hun land hiervoor bestemmen. Overigens, de verstrekking van die specifieke subsidie is waanzinnig verfijnd opgesteld door een heel leger aan dure ambtenaren en inhuur, zie landschapselementen (ook daar is de nutteloze klembord-brigade al tientallen jaren bezig).
- Het weideland moet wat natter zijn, dus grondwaterstand iets verhogen (beter voor de vegetatie, weidevogels en vele andere planten en dieren).
- Het weideland moet beplant zijn met veel verschillende grassoorten, kruiden, onkruiden en andere planten, struiken en wat bomen: een goed leefgebied voor weidevogels én veel andere diersoorten (voedsel, nestgelegenheid, broedgelegenheid, bescherming, beschutting, schaduw, biodiversiteit).
- Op weilanden insecticiden e.d. zoveel mogelijk vermijden, dus biologisch werken.
- Recreatie uitsluitend buiten het broedseizoen toestaan (als het gebied per se óók bestemd moet worden voor recreatie).
- Geen wolven toelaten (afschieten; laten we eens stoppen met dat softe gemeut; de wolf was niet voor niets uitgestorven in Nederland).

Situatie september 2024.

Voor wie meer informatie wil over dingen die over het algemeen gunstig zijn voor dieren, zie dieren-hulpmiddelen.
Voor wie zich zorgen maakt over stikstof, zie stikstofcrisis en onmiddellijke oplossingen (het stikstof-namaak-probleem).