gebruiksoppervlakte (wonen, woningen)

Ook: GO, GBO en soms, specifiek, GOOI. Bij de benoeming van ruimten in een gebouw wordt in het Bouwbesluit in algemene termen gesproken van bijvoorbeeld gebruiksoppervlakte, verblijfsruimte, verkeersruimte. Voordeel hiervan is dat een interne verbouwing op de benoeming geen invloed heeft, bijvoorbeeld als de woonkamer wordt uitgebreid met een slaapkamer. De omschrijving van de gebruiksoppervlakte is helaas niet geheel eenduidig en daarom alleen te benoemen zoals in de norm vermeld is.

Basis voor de meetinstructie van de gebruiksoppervlakte is artikel 1 van het Bouwbesluit, waarin verwezen wordt naar NEN 2580. Er zijn verschillen tussen de meetinstructie en NEN 2580: de meetinstructie kent gebruiksoppervlakte wonen en gebruiksoppervlakte overige inpandige ruimte (in de NEN niet) en een dragende binnenmuur wordt bij de meetinstructie ook tot de gebruiksoppervlakte gerekend (in de NEN niet).
In de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) wordt de totale inpandige gebruiksoppervlakte vastgelegd, dus de som van gebruiksoppervlakte wonen en overige inpandige ruimte. De oppervlakte in de BAG volgt NEN 2580.

gebruiksoppervlakte wonen (aangepast wat betreft meenemen "inpandige" dragende muur in de makelaardij); klik voor groter:

Doel van de meetinstructie is het uniformeren en vereenvoudigen van het meten van oppervlaktes woningen.

Bij aanbieding van een woning op de markt wordt de gebruiksoppervlakte gesplitst in een viertal soorten:
- gebruiksoppervlakte wonen (GO, GBO)
- gebruiksoppervlakte overige inpandige ruimte (GOOI)
- gebruiksoppervlakte externe bergruimte
- gebruiksoppervlakte gebouwgebonden buitenruimte.

De gebruiksoppervlakte van een ruimte of een groep van ruimten is de oppervlakte, gemeten op vloerniveau, binnen de buitenste of woningscheidende muren (dragende muren, vaak als begrenzing van de woning), die de desbetreffende ruimte of groep van ruimten omhullen, inclusief binnenwanden (zowel dragend als niet-dragend). Er wordt gemeten langs de muur. "Radiatoren, leidingen, kabelgoten, wandgoten, kozijnen, vensterbanken etc. kunnen bij meting worden genegeerd." 
Uitsluitend verwarmde gebieden tellen mee in de berekening van gebruiksoppervlakte wonen (al of niet indirect zoals bij een toilet; is het verwarmd zijn nog een eis?).

Bij de bepaling van de gebruiksoppervlakte wonen worden niet meegerekend: 
- de oppervlakte van de delen van vloeren, waarboven de nettohoogte kleiner is dan 1,50 m (met uitzondering van vloeren onder trappen, hellingbanen e.d., die tellen weer wel mee); denk hierbij aan de vloeren onder schuine daken
- de oppervlakte van ruimten die niet voor mensen toegankelijk zijn
- een trapgat of vide (het deel van de vide op de bovenverdieping althans), indien de oppervlakte groter is dan 4 m2
- een liftschacht (de "liftoppervlakte" telt dus nooit mee)
- een leidingschacht, inspringend bouwdeel of vrijstaande bouwconstructie (niet zijnde een trap, leidingschacht e.d., bijvoorbeeld een kolom) indien de horizontale doorsnede daarvan groter is dan 0,5 m2
- een nis met een oppervlakte kleiner dan 0,5 m2.

Let op! Sommige ruimten of delen van ruimten worden niet benoemd bij gebruiksoppervlakte wonen, maar bij gebruiksoppervlakte overige inpandige ruimte:
- het hoogste punt van de ruimte is tussen 1,5 meter en 2,0 meter hoog
- het hoogste punt is weliswaar boven de 2,0 meter, maar het aaneengesloten deel hoger dan 2,0 m is kleiner dan 4,0 m2 (alleen van toepassing wanneer er ook sprake is van een gedeelte van de ruimte met een hoogte van minder dan 2,0 m)
- de ruimte is bouwkundig slechts geschikt als bergruimte (bijvoorbeeld een fietsenstalling, een garage of een niet te belopen zolder)
- er is sprake van een bergzolder, d.w.z. een zolder die alleen toegankelijk is met een niet-vaste trap (bijvoorbeeld vlizo-trap) of een zolder met onvoldoende daglicht (raamoppervlakte kleiner dan 0,5 m2; tot 1-1-2016 gold een raamoppervlakte kleiner dan 1 m2 maar dat was te streng).

In twijfelgevallen tussen gebruiksoppervlakte wonen en overige inpandige ruimte is sprake van gebruiksoppervlakte wonen. Bijvoorbeeld "een gang, keuken, bijkeuken, pantry, vaste kast, trapkast, meterkast, wasmachine- of cv-ruimte binnen de woning, worden gerekend tot de gebruiksoppervlakte wonen.

"Een ruimte is externe bergruimte wanneer er geen gedeelde muur is met (bijvoorbeeld) de woonfunctie én die ruimte is uitsluitend bereikbaar via de open lucht." De externe bergruimte heeft nooit een woonfunctie. Voorbeelden zijn schuren, garages e.d.

"Een ruimte is gebouwgebonden buitenruimte indien deze ruimte niet of slechts gedeeltelijk is omsloten door vaste wanden en daardoor geen vaste buitenomgrenzing heeft. Er is alleen sprake van gebouwgebonden buitenruimte voor zover het gedeelte naast, op tegen of aan het hoofdgebouw (de woning) is gelegen. Denk hierbij aan een balkon, carport, veranda of dakterras." Ook een carport waarvan de dakconstructie is verbonden aan de woning, behoort dus tot de gebouwgebonden buitenruimte. 
Bij het meten van de gebouwgebonden buitenruimte is onderscheid tussen een overdekte en een niet-overdekte ruimte: bij overdekt wordt de oppervlakte gemeten tot de verticale projectie van de overkapping en bij niet-overdekt wordt gemeten tot deopgaande scheidingsconstructie (hek, dakopstand, rand vloerconstructie e.d.).

Belangrijke opmerkingen:
- De vloeroppervlakte onder een trap of hellingbaan telt wonderlijk genoeg altijd mee (ongeacht de hoogte, maar alleen als de oppervlakte onder de trap niet groter is dan 4 m2).
- De oppervlakte van een dragende binnenwand telt niet mee in NEN 2580, maar gelukkig gemakshalve wel in de Meetinstructie Gebruiksoppervlakte van de makelaars (het is soms moeilijk onderscheid te maken in dragend en niet-dragend).
- Een onverwarmde berging, een garage, balkon en terras worden (meestal) niet meegerekend in de gebruiksoppervlakte wonen (maar in overige inpandige ruimte of in gebouwgebonden of externe buitenruimte).
- Een terras op de begane grond dat rust op een drager die geïntegreerd is in de bouwconstructie, behoort tot de gebouwgebonden buitenruimte van het appartement waar dit terras bij behoort (voorbeeld: een terras op een ondergrondse parkeerruimte; het terras wordt hier beschouwd als dakterras). Dit is een uitzondering op de algemene regel en NEN 2580.
- "Open brand- of vluchttrappen aan de buitenzijde van het gebouw moeten bij de bepaling van de bruto-vloeroppervlakte van gebouwgebonden buitenruimten niet worden meegerekend."
- In woongebouwen worden (meestal) de gemeenschappelijke ruimten niet meer meegerekend (officieel worden met NEN 2580 de gemeenschappelijke ruimten als toegangshal e.d. evenredig verdeeld over de woningen, hoewel deze ruimten bij woningen niet echt als voor bewoning te benutten gebruiksoppervlakte zijn te beschouwen); ook wordt bijvoorbeeld een carport uiteraard niet meegeteld in de berekening.
- Bij de afronding van de gebruiksoppervlakte wordt er (hooguit) gerekend met één plaats achter de komma (niet 82,25 m2 maar 82,3 m2).
- Bij de bepaling van de grenslijn moet een incidentele nis of uitsparing en een incidenteel inspringend bouwdeel worden genegeerd, indien het grondvlak daarvan kleiner is dan 0,5 m2, d.w.z. de berekening neemt een de ruimte inspringende nis (bijvoorbeeld een schacht) wel mee en een naar buiten uitspringende nis niet (mits kleiner dan 0,5 m2); zie de tekening boven.
- Een standaard woning heeft tussen de 100 à 130 m2 gebruiksoppervlakte; een flat ligt meestal tussen 80 à 100 m2.
- De gebruiksoppervlakte wordt per gebruiksfunctie benoemd, dus niet opgeteld voor alle gebruiksfuncties.
- Op een bouwaanvraag moeten verschillende oppervlakten worden vermeld, die volgens NEN 2580 bepaald moeten worden.
- Bij vergelijken van de gebruiksoppervlakte uit de meetinstructie met de oppervlakte in de BAG moet er rekening mee gehouden worden dat de BAG de onderverdeling in vier soorten gebruiksoppervlakte niet kent.

Documentatie
- Meetinstructie Gebruiksoppervlakte (wonen, woningen), voor Makelaars

- Uniforme Meetstaat Gebruiksoppervlakte (wonen, woningen), voor Makelaars

- Meetinstructie Bruto inhoud (woningen), voor Makelaars

- Lijst met veel gestelde vragen over gebruiksoppervlakte en bruto inhoud

- Aanduiding oppervlakten bvo, nvo, go, vvo, gno, fno, wo

Tekst goeddeels van  de Meetinstructie Gebruiksoppervlakte (wonen, woningen) voor Makelaars en het Verdiepingsdocument Geometrie en Oppervlakte van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (voorheen VROM). Met dank aan Object&Co.

Kijk ook eens op Kadastrale kaart (geen gebruikersoppervlakte maar kavelgroottes e.d.).

Zie pdf met oppervlakten bvo, nvo, go, vvo, gno, fno, wo.
Zie ook gebruiksfunctie, onbenoemde ruimte, verblijfsgebied, verblijfsruimte, verkeersruimte, woonoppervlakte, bvo, nvo.

Eng. usable area