Ook:
gebouwfunctie. Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
bedoelt met gebruiksfunctie gedeelten van 1 of meer bouwwerken die
dezelfde
gebruiksbestemming hebben en die samen een gebruikseenheid vormen.
Het onderscheid naar functie is belangrijk omdat hieraan allerlei voorschriften gekoppeld zijn zoals aantal vereiste toiletten, brandwerendheid, verkeerslawaai (geluidswering), daglichtoppervlakte (ramen), lift verplicht e.d.
Er zijn in het Bbl 12
gebruiksfuncties onderscheiden, soms zijn er onderverdelingen per
gebruiksfunctie, de subgebruiksfuncties, omdat er
specifieke eisen gesteld worden; bijvoorbeeld "woonfunctie
woonwagen" is een subgebruiksfunctie.
Een gebouw kan 1 of meer gebruiksfuncties hebben. "Een vrijstaande woning heeft meestal 1 gebruiksfunctie: de woonfunctie. Maar in andere gebouwen kan bijvoorbeeld een onderwijsfunctie en een sportfunctie zijn
ondergebracht. En in een kantoorgebouw zijn vaak, naast 1 of meer
kantoorfuncties, ook bijeenkomstfuncties (vergaderzalen en bedrijfsrestaurant)
aanwezig."
De onderstaande tabel geeft de 12 gebruiksfuncties.
Let op:
afhankelijk van onderwerp / invalshoek /
paragraaf in het Bbl is de onderverdeling per functie verschillend; soms is er
bijv. 2a, 2b en 2c waarbij 2c "overige / andere" is, maar vaak is er alleen 12a
en 12b waarbij 12b "overige" is.
Er worden twaalf functies onderscheiden (de onderverdelingen 1a, 1b
e.d. kunnen van inhoud verschillen!):
gebruiksfunctie
betekenis en extra informatie
1. woonfunctie:
woonfunctie of woongebouw; een woongebouw bevat twee of meer
woonfuncties die zijn aangewezen op een gemeenschappelijke verkeersruimte;
"een woonfunctie heeft een vloeroppervlakte van ten minste 10 m2 aan niet-gemeenschappelijk
verblijfsgebied"
1a. in een woongebouw
1b. voor zorg
1c. voor zorg met een g.o. > 500 m2 (of: > 1000 m2)
1d. voor kamergewijze verhuur
1e. woonwagen
1f. drijvend bouwwerk na 2018 gerealiseerde ligplaats (woonboot)
1g. drijvend bouwwerk andere ligplaats (woonboot)
1g. andere woonfunctie ( overig)
"g.o.":
g.o. is gebruiksoppervlakte
"woonwagen":
woonfunctie op een perceel bestemd voor het plaatsen
van een woonwagen
(een woonboot, in de Bbl een "drijvend bouwwerk"
genoemd, is geen
woonwagen) "andere woonfunctie":
dit is de meest voorkomende woonfunctie
bijeenkomstfunctie:
het samenkomen van personen voor kunst, cultuur, godsdienst, communicatie, kinderopvang,
het verstrekken van consumpties voor het gebruik ter plaatse, ontspanning of het aanschouwen van sport
(verg. sportfunctie) bijeenkomstfunctie voor kinderopvang:
bijeenkomstfunctie voor het bedrijfsmatig opvangen, verzorgen, opvoeden en begeleiden van kinderen die het basisonderwijs nog niet hebben beëindigd, met uitzondering van gastouderopvang als bedoeld in artikel 1.1, eerste lid, van de Wet kinderopvang;
2a. voor kinderopvang
2b. voor kinderopvang voor kinderen jonger dan 4 jaar
2c. voor kinderopvang met bedgebied
2d. voor kinderen jonger dan 12 jaar
2e. voor personen met fysieke of geestelijke beperking
2f. andere kinderopvang
2g. voor alcoholgebruik
2h. voor het aanschouwen van sport (of: sport, voor film, voor muziek of
voor theater)
2i. andere bijeenkomst-
functie
3. celfunctie:
3a. cel (verblijfsgebied van
celeenheid)
een dwangverblijf van mensen
(personen)
3b. cellengebouw
een gebouw of gedeelte van een gebouw, waarin twee of meer celfuncties liggen, die
zijn aangewezen op een of meer gemeenschappelijke verkeersroutes
4. gezondheidszorg-
functie:
gebruiksfunctie voor medisch onderzoek, verpleging, verzorging of behandeling
4a. met bedgebied (klinisch)
4b. andere gezondheidszorg-
functie (niet-klinisch)
" met
bedgebied":
het gebouw(deel) is bestemd voor het verblijf van patiënten
of bewoners die als gevolg van hun lichamelijke of geestelijke gesteldheid
permanent of tijdelijk aan bed zijn gebonden
5. industrie
gebruiksfunctie voor het bedrijfsmatig bewerken of opslaan van materialen
of goederen, of voor bedrijfsmatige agrarische doeleinden
(opmerking: in het Bbl staat "(...) opslaan van materialen en
goederen (...)", situatie 23 juli 2025)
5a. lichte industriefunctie
5b. lichte industriefunctie voor het houden van dieren
5c. andere lichte industriefunctie
5d. andere industriefunctie
"lichte
industriefunctie":
industriefunctie waarin activiteiten plaatsvinden, waarbij het verblijven
van personen een ondergeschikte rol speelt; "lichte industriefunctie voor het houden van
dieren":
lichte industriefunctie waarin dieren als bedoeld in bijlage II bij het Besluit houders van
dieren, bedrijfsmatig worden gehouden
6. kantoorfunctie
gebruiksfunctie voor administratie
7. logiesfunctie:
gebruiksfunctie voor het bieden van recreatief verblijf of tijdelijk onderdak aan personen
(zoals bijvoorbeeld een vakantiehuisje)
7a. in een logiesgebouw
7b. in een logiesgebouw met 24-uurs bewaking
7c, in een logiesgebouw zonder 24-uurs bewaking (art. 6.19)
7d. andere logiesfunctie
"in een
logiesgebouw":
in een gebouw of een gedeelte van een gebouw, waarin twee of meer logiesfuncties liggen, die zijn aangewezen op een of meer gemeenschappelijke verkeersroutes
gebruiksfunctie voor het verhandelen van materialen, goederen of diensten
11. overige gebruiksfunctie
gebruiksfunctie die niet één van de bovengenoemde gebruiksfuncties is,
waarbij het verblijven van mensen een ondergeschikte rol speelt
(bijvoorbeeld een garage, een niet-drijvende steiger)
11a. voor het personenvervoer
11b. voor het stallen van motorvoertuigen
11c. andere overige gebruiksfunctie
12. bouwwerk geen gebouw zijnde
bouwwerk of gedeelte daarvan, voor zover dat geen gebouw of onderdeel daarvan
is (bijvoorbeeld erfafscheiding, tuinmuur)
12a. tunnel of tunnelvormig
bouwwerk voor verkeer
12b. wegtunnel met een tunnellengte > 250 m
12c. andere tunnel of tunnelvormig bouwwerk voor verkeer
12d. voor langzaam verkeer
12e. ander bouwwerk geen gebouw zijnde
Soms deelt een gebruiksfunctie ruimtes of voorzieningen met andere gebruiksfuncties.
Een gemeenschappelijke ruimte is een ruimte in een gebouw die ten dienste staat van twee of meer
gebruiksfuncties. Deze ruimten worden geacht deel uit te maken van ieder van de
gebruiksfuncties, hoewel die voor de gebruiksoppervlakte
van een woning meestal niet worden meegerekend. Zo is het gezamenlijke trappenhuis van een woning boven
een winkel een gemeenschappelijke ruimte bij twee verschillende gebruiksfuncties, namelijk
"wonen" en "winkel".
"Als er meerdere gebruiksfuncties zijn in een gebouw, worden deze vaak als nevengebruiksfuncties
gezien. Denk aan een kantine (bijeenkomstfunctie) in een kantoor.
De hoofdregel is dat nevengebruiksfuncties moeten voldoen aan de eisen van de eigen gebruiksfunctie. Als er
'gewoon' 2 gebruiksfuncties naast elkaar bestaan, is er geen sprake van nevengebruiksfuncties. Bijvoorbeeld een kantoorgebouw met daaronder winkels en restaurants die niets met elkaar te maken hebben.
Uiteindelijk stelt de initiatiefnemer de indeling vast en afhankelijk van de (neven)gebruiksfunctie(s), gelden er verschillende regels uit het Bbl."
Naast subgebruiksfuncties zijn er soms sub-subgebruiksfuncties, zoals
woonfunctie > woonfunctie voor zorg > groepszorgwoning voor zorg op
afspraak.
Andere begrippen in dit kader
- Een gebruiksgebied
een "vrij indeelbaar gedeelte van een gebruiksfunctie waar voor de gebruiksfunctie kenmerkende activiteiten plaatsvinden, dat bestaat uit een of meer op dezelfde bouwlaag gelegen ruimten gelegen in een
brandcompartimentdie niet door een dragende
scheidingsconstructie van elkaar zijn gescheiden en die geen toiletruimte, badruimte, technische ruimte of verkeersruimte zijn, tenzij die ruimte zelf een functieruimte is".
- De gebruiksoppervlakte is de gebruiksoppervlakte als bedoeld in NEN 2580.
Eng. space category (volgens NEN-EN-ISO 520000); designated use, functional use, functional purpose, the use to
which a building is put, function;
hoofdgebruiksfunctie is building category (volgens NEN-EN-ISO 520000)