steenslag, gebroken grind, kiezelslag

Steenslag is een granulaat van gebroken grind of gebroken natuursteen. Steenslag is daarom te beschouwen als fijnere breuksteen. (Soms wordt gebroken puin in bepaalde graderingen ook steenslag genoemd, maar dat behoort niet tot de steenslag die in de civiele techniek wordt toegepast.) 
Omdat steenslag gebroken steen is, is het hoekiger en ruwer dan fijn grind, heeft het een hogere haakweerstand en is daarom geschikt voor situaties waarbij de steenslagstenen aan ander materiaal moeten hechten of, in de juiste verdeling van korrelgroottes, waarbij een samenhangend, stabiel pakket gevormd moet worden.

De benaming van steenslag wordt vaak voorafgegaan door het materiaal waaruit het afkomstig is, bijvoorbeeld grindsteenslag (ook genoemd breekgrind, gebroken grind, kiezelslag), basaltsteenslag, porfiersteenslag, granietsteenslag. 
Steenslag van gebroken grind wordt ook kiezelslag genoemd. "Steenslag uit grind dient gezien de herkomst en de hoge slijtage binnen het productieproces apart beoordeeld te worden op de milieuhygiënische kwaliteit (vervuilingen)." 

Korrelgroottes, korrelgroepen, korrelgrootteverdeling
De algemene aanduiding voor korrelgroepen is d/D (of d-D), waarbij d de kleinste afmeting van de korrelgrootte is en D de grootste afmeting aangeeft. Voor steenslag is dat meestal d >= 2 mm en D <= 63 mm. 
Steenslag wordt meestal besteld in een bepaalde korrelgroep. Steenslag is meestal beschikbaar in de korrelgroepen 0-2, 1-3, 2-5, 4-8, 8-11, 11-16 en 16-22 mm en eventueel gemixt.

"Enkelvoudige korrelmaten: na het breekproces worden granulaten afgezeefd in enkelvoudige korrelmaten (korrelgroottes); de afmetingen van deze enkelvoudige korrelmaten verschillen van groeve tot groeve en worden bepaald door het beoogde gebruik; in ieder geval is de verhouding D/d groter dan 1,4.
Samengestelde korrelmaten: nadat de granulaten afgezeefd zijn tot enkelvoudige korrelmaten, kunnen ze, indien nodig, opnieuw samengevoegd worden tot samengestelde korrelmaten; dit heeft als groot voordeel dat de korrelopbouw (korrelgrootteverdeling) zeer nauwkeurig te bepalen is, en de spreiding hierop heel beperkt gehouden wordt."

Toepassingen
Toepassingen van steenslag zijn: 
- Als belangrijk bestanddeel van asfalt (asfaltbetonwegen), vooral voor de samenhang en de ruwheid van het wegdek. "Het grind dat in asfalt wordt gebruikt is machinaal gebroken en heeft hierdoor een hoekig oppervlak. Hierdoor is er, mits toegepast in de juiste korrelverdeling (gradering) een goede onderlinge samenhang en stevigheid van het wegdek te maken. Bovendien zorgt het gebroken materiaal onder meer voor een ruw oppervlak van de rijbaan, waardoor de kans op slippen wordt verminderd." Nadeel van losse steenslag is dat die nog wel eens putjes kan geven in de lak van auto's.
- Als funderingsmateriaal onder wegen. Door het hoekige karakter is de samenhang van dit funderingspakket bij een juiste korrelverdeling groter dan bij het gebruik van puin.
- Als ballastmateriaal bij spoorwegen, voor een stabiele en waterdoorlatende ondergrond. "In de Nederlandse railinfrastructuur wordt uitsluitend steenslag (gebroken natuursteen van basalt, gneis, graniet, porfier) toegepast als ballastmateriaal." Het ballastbed geeft stabiliteit, dempt de trillingen van trein en rails, zorgt voor een snelle afvoer van hemelwater en gaat enigszins de groei van onkruid tegen.
- Als stortsteen in de waterbouw. Naast groter breuksteen kan steenslag worden gebruikt om de samenhang te vergroten.
- Als filtermateriaal bij drainages. Bij wat grotere korrelgroottes blijft er ruimte tussen de gebroken stenen waardoor het water dieper de grond in kan treden (drainage).
- Als bodembedekker (deklaag, verharding) voor terrassen, parkeerplaatsen, opritten, tuinpaden e.d. (een eenvoudig soort sierbestrating). "Voor paden en terrassen is een laagdikte van 5 cm split, steenslag, grind o.d. voldoende met als ondergrond een worteldoek. Op een oprit of parkeerplaats is een dikte van 10 tot 12 cm gewenst.

BRL
Beoordelingsrichtlijn BRL 9324 heeft betrekking op steenslag.

Relatie met andere benamingen
De fijnste fractie steenslag heet brekerzand (uit grind of natuursteen) of brekerszand (uit puin).
De fijne fractie wordt ook wel grit of split genoemd (afhankelijk van de korrelgrootte). 
Grove steenslag wordt ook breuksteen of stortsteen genoemd.
Nederlandse steenslag is kiezelslag van Nederlands grind.
Moräne steenslag is uit Duitsland geïmporteerde steenslag van het grind van morene afzettingen.

steenslag gradering 15-40 mm; klik voor groter (grindwereld):

Documentatie
- Toepassingen steenslag (van Voestalpine/Railpro)

- Materiaaleigenschappen steenslag en kiezelslag (van Bodemrichtlijn / Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit)

- Infoblad gebroken grind en steenslag (van Smals Bouwgrondstoffen)

Met dank aan Voestalpine, Kiwa, SKG-IKOB, Holcim, De Vliert Sierbestrating, Grindwereld, Smals Bouwgrondstoffen.

Verg. breuksteen, grit, split, bsa-granulaat (granulaat niet van grind of, maar natuursteen van bouw- en sloopafval). 

Eng. crushed stone, crushed rock, (fijn) chippings