ballastlaag, ballastbed

Een ballastlaag is meestal een laag grind of tegels als gewicht om bij een plat dak het dakbedekkingpakket op zijn plaats te houden en om de dakbedekking tegen UV-straling te beschermen (door UV-straling veroudert de bitumen dakbedekking sneller). Tegels worden ook wel gebruikt als looppad ter bescherming van de dakbedekking (plaats die tegels altijd op tegeldragers) en aan de randen van het dak om te vermijden dat het grind bij een zware storm van het dak rolt; op 25 januari 1992 gebeurde dat in West-Nederland bij een storm met orkaankracht.

Ballastlagen dienen in het kader van de windbelasting berekend te worden, d.w.z. er moet een juiste hoeveelheid ballast aan grind of tegels aanwezig zijn. De algemene regel is dat de ballastlaag minimaal 60 kg/m2 moet zijn. Bij een te kleine hoeveelheid ballast wordt de dakbedekking door de wind van de ondergrond getrokken. Nadeel van de toepassing van tegels is dat deze niet op het dak te "blazen" zijn zoals grind en dat het weer extra massa is op het dak.

Een ballastlaag is één van de drie meest voorkomende mogelijkheden om de dakbedekking van platte daken te beschermen tegen stormschade (opwaaien van de dakbedekking). De andere twee methoden zijn verkleven en mechanisch bevestigen van de dakbedekking.

Grind als ballastlaag op platte daken wordt steeds minder toegepast omdat de gemodificeerde bitumen en kunststof dakbedekkingen stevig aan de ondergrond bevestigd kunnen worden. Deze materialen hechten beter aan de ondergrond en het dak heeft geen grind meer nodig als ballastlaag indien ze mechanisch worden bevestigd of aan de ondergrond worden gelijmd (verkleefd); wel blijft vaak een voorziening tegen bladeren noodzakelijk. Voorbeelden van gemodificeerd bitumen zijn ECB, APP en SBS; een voorbeeld van een kunststof is EPDM.
Voordelen van gemodificeerd bitumen en kunststof ten opzichte van een ballastlaag:
- er is geen ballastlaag nodig dus het dak wordt lager in gewicht (en daarmee kan ook de dakconstructie eenvoudiger en dus goedkoper zijn)
- ze kunnen mechanisch bevestigd of gelijmd worden aan de ondergrond
- ze hebben een levensduur 40 tot 50 jaar (leveranciersopgave)
- snelle plaatsing is mogelijk
- kunststof dakbedekking kan 100% gerecycled worden (als het niet aan de ondergrond gelijmd is want dan wordt het uiteraard lastiger).

In bepaalde gevallen kan wellicht een groendak ook als ballastlaag op een dak worden beschouwd; de toplaag van zo'n groendak mag uiteraard niet volledig drogen en wegwaaien (winderosie door wegwaaien van deeltjes toplaag en substraat)...

Ook bij spoorwegen wordt een ballastlaag toegepast. Hier spreekt men van een ballastbed of bedding: het ballastbed geeft stabiliteit, dempt de trillingen van trein en rails, zorgt voor een snelle afvoer van regenwater en gaat enigszins de groei van onkruid tegen.

Zie ook lekkagedetectiesysteem. Voor grind zuigen en blazen en recycling van (dak)grind, zie o.m. P. van der Kooij Groep.

Eng. ballast layer