ecologische architectuur, ecologisch bouwen

Ecologische architectuur is een manier van bouwen waarbij gedurende het hele proces van winning, bouwen, gebruik en sloop de ecologische effecten voorop staan: de materialen, de winning daarvan, het energiegebruik, hergebruik of terug in de natuurlijke kringloop brengen (afbreekbaar), mogen geen negatieve gevolgen voor het milieu te hebben. Wat uit het oog verloren, maar ecologisch bouwen zou een positieve invloed kunnen hebben op het leven van dier en plant in de omgeving van gebouwen. 

In het verlengde hiervan liggen algemene begrippen als duurzaamheid, energiezuinigheid en materiaalkringloop: gunstige situering van gebouwen ten opzichte van de zon, gebruik van zonnepanelen, hout, leem, baksteen, grijs water, groendaken, zonneboilers, warmtepompen e.d.

Ontdek hoe je ecologisch kunt bouwen

Architectonisch zijn vorm en uiterlijk soms wezenlijk verschillend van de traditionele bouw: compacte vormen, natuurlijke vormen, half verdiept, serres als warmtebuffers.
Er heerst nog regelmatig een zekere spanning tussen ecologie en het ontwerp van (niet-ecologische) architecten, maar ook het ontwerpen staat onder invloed van maatschappelijke denkbeelden. Steeds meer architecten zien de goede kanten van ecologisch bouwen.

Een aardig groen beeld is de in een heuvel verdiepte woning, maar hier zal een groot deel van de woning het zonder direct zonlicht moeten stellen; deze oude invulling van "ecologisch" is om verschillende redenen juist niet gewenst (zonlicht is gratis warmte, donkere ruimten trekken ongedierte aan en zijn minder goed voor de geest, hoge kosten om de muren te isoleren van de heuvel enz.). Van buiten hoef je niet per se te zien dat een gebouw ecologisch is, het gaat immers om de bestanddelen. 

De foto hierboven toont een ecologische woning in de wijk De Buitenkans in Almere. De opdrachtgever wilde geen uiterlijk van een blokhut maar een eigentijdse woning met strakke lijnen. Er zijn een groot aantal ecologische onderdelen in verwerkt, waaronder: houtbouw (houtskeletbouw), isolatie met houtvezel (een houtafvalproduct), zonnepanelen op het dak (jammer van die schuin geplaatste panelen maar wel energiebesparend), veel glas (natuurlijke opwarming van het huis), de lijm is ecologisch, groendak (sedum), geen gebruik van PUR (bij afdichtingen e.d.) en forse dakoverstekken beschermen de gevel en zorgen ervoor dat 's zomers de zon niet naar binnen schijnt en 's winters juist wel. 

plaats van ecologisch bouwen in de ladder van traditioneel naar biologisch; klik voor groter! (orga architect):

Let op: biologisch, ecologisch en vooral organisch bouwen worden toch nog wel eens ervaren als een vrij langdurig proces, waardoor alles veel langer duurt dan bij een (toch al vaak langdurig) traditioneel bouwproces. Eis in ieder geval een planning en altijd met een einddatum van het gehele bouwproces; zie voor tips bij het artikeltje over de aannemer.

Ecologie is de wetenschap van wisselwerking tussen organisme en omgeving. De term ecologisch is een internationaal begrip uit het Duitse Ökologie (ecologie), gevormd door de Duitse bioloog Ernst Heinrich Haeckel uit het Griekse oikos (woning) en het voor wetenschapsnamen gebruikelijke achtervoegsel -logie. Bron Etymologiebank.

Een ecologische bouwmarkt, voor zowel groothandel als consumenten, is bijvoorbeeld:

- Dubomat ecologische bouwmaterialen  

- Eco Bouwmaterialen 

- Eco-logisch bouwmarkt  

- Ecomat (België)

- Ekoplus Bouwstoffen 

- Groene Bouwmaterialen 

Met dank aan Orga Architect.

Zie ook cradle to cradle, energiezuinige woning, FSC.

Verg. biologisch bouwen, organisch bouwen, duurzaam bouwen, vernacular architecture, ambachtelijk-tradioneel bouwen, traditioneel bouwen, bois cordé. 

Eng. ecological architecture, ecological building