Organisch Bouwen

Organisch bouwen heeft meer betekenissen:

• Organisch bouwen als architectuur

• Organisch bouwen als manier waarop iets gebouwd wordt (als een groeiend wezen)

1. Organisch bouwen als architectuur (vooral 1980-heden; eigenlijk 1912-heden)
Organisch Bouwen is een vrije vorm van bouwen, voorbij de rechte hoeken. Deze architectuurversie (bouwstijl) is afkomstig van het denken van Rudolf Steiner: "Om een overgang te maken van symmetrie en herhaling naar dat wat ademt in de vormen van organisch leven". Organische architectuur is een vorm van expressionisme. 
Kenmerken zijn vooral:
- de organische vormen (natuurlijke krommingen, de gebogen lijn, ronde vormen, de vijfhoek, de zeshoek, geen rechte hoeken, hoge schuine gewelven/plafonds)
- het gebruik van natuurlijke materialen (baksteen).

Belangrijke architecten van het Organisch Bouwen zijn (de voorbeelden staan op deze pagina): 
- Alberts & Van Huut (Isala Ziekenhuis Zwolle 2013, Gasunie 1994, ING-bank Amsterdam 1987 en de transformatie naar stadswoningen 2016)
- Hundertwasser (Wohnen unterm Regenturm 1994)
- Gaudí (o.a. Sagrada Familia vanaf 1912)
- Rudolf Steiner (Goetheanum, 1924-1928)
- Javier Senosiain (Casa Orgánica, 1985).

Sommige architecten hebben slechts een enkel of een paar organische gebouwen ontworpen:
- Erich Mendelshohn (Einsteinturm 1921)
- Le Corbusier (Chapelle Notre-Dame 1955).

De omgeving van de Sagrada Familia in Google Maps, niet heel duidelijk misschien maar er blijkt wel uit dat er nog steeds volop gebouwd wordt.
"Met de door ons gebouwde omgeving staan wij voortdurend in contact. Kubusachtige ruimten en doorzichtige rechthoekige vormen bepalen in sterke mate onze rationele ontwikkeling. Lossere vrijere vormen, organische vormen genoemd, doen ons vriendelijker en harmonischer aan. Zij beďnvloeden vooral onze intuďtieve ontwikkeling. Het is de taal van de architect om vanuit zijn verantwoordelijkheid een gebouwde omgeving te maken, die een positieve invloed op de mens heeft. Bouwmeesters hebben door de eeuwen heen vormen toegepast die de mensen begeleidden in de ontwikkeling passend bij de heersende cultuur. Wij hebben nu te maken met een cultuur waarin krachten van het intellectueel en logisch denken in stijgende mate de overhand hebben. Wij zijn op een punt gekomen waar de hoek van negentig graden lijkt te worden gebruikt; alsof er geen andere mogelijkheden zijn. Ruimten werken op ons in: wanneer we ons binnen in een ruimte bevinden, maar ook als we de ruimte buiten ervaren. Soms helpen ruimten om in beweging te komen, soms werken ze verstarrend. Als we er een tijdlang in verblijven, is het niet denkbeeldig dat we even star worden als de ruimte om ons heen. De vorm van een gebouw kan dusdanig zijn dat een mens het gevoel krijgt te verdrinken of overmand te worden. Bouwen vanuit het inzicht van de menselijke maat is rustgevend en spoort aan tot creativiteit."

Veel voorbeelden van Organisch bouwen.

"de apenrots", gasunie, groningen, arch. alberts en van huut (1994):

entree isala ziekenhuis, zwolle, arch. alberts & van huut international architects i.s.m. aan de amstel architecten (2013); voor andere foto's zie voorbeelden van organisch bouwen; klik voor groter:

Veel voorbeelden van Organisch bouwen.

Een enkele keer wordt gesproken over "vloeibare" architectuur vanwege de organische morfologie.
 
Zie ook organische groei, biologisch bouwen, green architecture, tolek, blob-architectuur.

Een organisch/biologisch/natuurlijk architect/bouwer is bijvoorbeeld Tablinum Tijmes.

Hoewel de naam biologisch aandoet, is Living Building een heel andere soort architectuur.

Eng. organisch gevormd is organically shaped

2. Organisch bouwen is een manier van bouwen, zoals een orgaan (een levend wezen) groeit: grillig, onverwacht, dan weer snel en dan weer langzaam.
Let op: 
Organisch bouwen in deze betekenis wordt soms ervaren als een bijna oneindig proces. Hou er dus bij organische projecten rekening mee dat er soms betrekkelijk ongepland wordt gewerkt, dat alles langer kan duren dan bij een (toch al vaak langdurig) traditioneel bouwproces. Eis in ieder geval een planning, desnoods zonder vaste datums, maar altijd wel met een einddatum van het gehele bouwproces. Vooral de niet recente projecten organisch bouwen stonden onder invloed van de organische groei. (Zie voor tips en valkuilen met bij een bouwproject bij het artikeltje over de aannemer.)