eps

home		discl. / ©, lid NVJ
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Toets een onderwerp in het zoekboxje, of klik op één van de letters A..Z hierboven.

eps

eps, airpop

Ook: Tempex, Styropor, PSE, Polyfoam, PS-hardschuim, in België Isomo; in de volksmond: piepschuim. EPS staat voor Expanded Polystyreen, het overbekende witte piepschuim, maar dan harder. De algemene benaming airpop refereert aan het feit dat polystyreen (EPS e.d.) voor het merendeel uit lucht bestaat (verg. de term popcorn).
Het materiaal bestaat uit dicht opeengepakte bolletjes schuim. Iedere kubieke meter EPS bevat ongeveer 10 miljoen bolletjes, ook wel parels genoemd. Elke parel telt 3.000 gesloten cellen die met lucht gevuld zijn. Concreet bestaat EPS qua volume slechts voor 2% uit polystyreen en voor 98% uit lucht.

Om het polystyreen te laten expanderen (zwellen) tot EPS, gebruikt men pentaan, dat vergelijkbaar is met aardgas. Pentaan is onschadelijk voor de volksgezondheid en ozonlaag. Het pentaan wordt met behulp van stoom verhit en zorgt ervoor dat de bolletjes expanderen tot de bekende EPS-parels. In het EPS-eindproduct is het niet meer aanwezig. Pentaan wordt door de producenten afgevangen en hergebruikt.

EPS wordt veel in de bouw gebruikt als isolatiemateriaal, wegfunderingen (verkleint de zettingen), stabiliteit, drijvende vlakken e.d. Aan EPS voor isolatie in de bouw wordt een stof toegevoegd, waardoor het eindproduct brandvertragend is.
Het gebruik van EPS-schuim blijft vaak verborgen: producten waarvan vaak aangenomen wordt massief steen, hout, polyester o.i.d. te zijn, zijn vaak geproduceerd uit schuim, gecoat en afgewerkt tot een natuurlijke uitstraling. Uit EPS worden ook 3D-ontwerpen gemaakt.

EPS en XPS als isolatiemateriaal
Toepassingen als isolatiemateriaal bijvoorbeeld als funderingsbekisting (verloren bekisting) en spouwisolatie. EPS wordt ook toegepast als ondervloer voor parkeerdekken e.d. en als vulling in de wegenbouw.

Voordelen EPS en XPS als isolatiemateriaal:
- goede thermische isolatie (vergelijkbaar met steenwol en glaswol; plaat 300 mm dik EPS heeft een R-waarde van ca. 7,5)
- goedkoop
- zeer licht in gewicht
- vrijwel waterdicht (neemt zeer weinig water op)
- niet hygroscopisch (houdt geen vocht vast)
- geluidsabsorberend (geluidsisolerend)
- geen voedingsbodem voor schimmels
- materiaal/verwerking: stevig tot hard
- vormvastheid goed
- drukvastheid redelijk goed (geen puntlasten)
- extra opties: minerale toplaag, gebitumeerde toplaag, gebitumeerde polyester toplaag
- recycling is mogelijk.

Nadelen EPS en XPS als isolatiemateriaal:
- brandbaar (tenzij de brandvertragende kwaliteit wordt toegepast)
- laat nauwelijks damp door (is niet dampopen)
- niet bestand tegen veel lijmsoorten.

Aanduidingen bij polystyreen EPS

In polystyreen type EPS nn-SE geeft aan:


nn	het getal geeft de druksterkte bij 10% vervorming aan; let op: *vervorming van korte duur* (vervorming van lange duur is ca. 1/3 van die van korte duur)
SE	SE staat voor het brandvertragend behandeld zijn

Bijvoorbeeld EPS 100-SE kan kortstondig een druksterkte van 100 kPa weerstaan (100 kPa = 0,1 Mpa = 0,1 N/mm2, komt overeen met ca. 1 kg/cm2).

EPS-T is een specifieke aanduiding voor EPS als isolatiemateriaal voor contactgeluid.

Tabel met EPS-type en een aantal waarden (overigens, EPS-typen zijn er van EPS 30 t/m EPS 500;
de treksterkte is in waarde ongeveer gelijk aan de buigsterkte):


EPS-type	*druksterkte bij 10% vervorming,* korte duur (σ_ε=10%) [kPa]	druksterkte bij 2% vervorming, lange duur (σ_ε=2%) [kPa]	buigsterkte (σ_b) [kPa]
EPS 60-SE	60	18	100
EPS 100-SE	100	30	150
EPS 150-SE	150	45	200
EPS 200-SE	200	60	250
EPS 250-SE	250	75	350


EPS-type	elasticiteits- modulus (E_t) [kPa]	afschuifsterkte (t) [kPa]	warmte- geleidings- coëfficiënt [W/(m.K)]
EPS 60-SE	60	100	<= 0,038
EPS 100-SE	100	150	<= 0,036
EPS 150-SE	150	200	<= 0,035
EPS 200-SE	200	250	<= 0,034
EPS 250-SE	250	350	<= 0,034


EPS-type	waterdamp- diffusie- weerstands- getal (m)
EPS 60-SE	20
EPS 100-SE	30
EPS 150-SE	40
EPS 200-SE	60
EPS 250-SE	90
EPS 300-SE	120

Vocht (water) heeft invloed op de warmteweerstand van polystyreen.
Vóór NTA 8800 (1-1-2024) was bij de eisen die gesteld werden aan de minimale Rc-waarden van de constructie gebouwschil voor EPS een correctiefactor noodzakelijk; deze correctiefactor op de warmteweerstand van EPS wordt vanaf 1-1-2024 bij die bepaling dus niet meer gehanteerd.
Voor de invloed van vocht op EPS kan specifiek gesteld worden:

EPS-type	water- opname, gedraineerd (normale bouw- condities, droog) *[% v/v]*	water- opname, niet gedraineerd (op of onder water, nat) *[% v/v]*	in NTA 8800 niet meer aanwezige correctie- factor op R-waarde van EPS
EPS 60	2,5	5,0	1,22
EPS 100	2,0	4,0	1,18
EPS 150	1,75	3,5	1,15
EPS 200	1,5	3,0	1,13
EPS 250	1,0	2,0	1,08
EPS 300	0,5	1,0	1,04

wateropname als functie van tijd, na aantal dagen
neemt vochtgehalte van eps niet meer toe:

Vóór 2007 werd een andere notatie gehanteerd, waarbij het getal de soortelijke massa aangaf in kg/m3:


EPS-type (*druksterkte bij 10% vervorming,* korte duur, *kPa)*	vroegere benaming (soortelijke massa, kg/m3)
EPS 60-SE	EPS 15 SE
EPS 100-SE	EPS 20 SE
EPS 150-SE	EPS 25 SE
EPS 200-SE	EPS 30 SE
EPS 250-SE	EPS 35 SE

"XPS is minder vochtgevoelig dan EPS en behoudt zijn isolatiewaarde." XPS heeft een dichtere cellenstructuur en is iets harder en duurder dan EPS.

Documentatie
- IsoBouw EPS, Algemene toepassing (van Isobouw)

- EPS Basisinformatie (van Stybenex)

- Hygrische eigenschappen van EPS (van Kemisol)

Omdat er zoveel benamingen zijn voor EPS is in Europees verband gekozen voor een nieuwe naam voor EPS: airpop®. Waarom dat "Registered" zou moeten zijn, is onduidelijk. Wel is duidelijk dat polystyreen en EPS een wat negatieve klank hadden gekregen (brandgevaarlijk, als het niet gerecycled wordt slecht voor het milieu e.d.) en dat daarom een andere naam wellicht te prefereren is.

Zie ook CPS, XPS en Stybenex.

Eng. expanded polystyrene