vensterluik

Een vensterluik is een draaibaar schot of paneel waarmee een venster aan de buitenzijde of de binnenzijde meestal geheel, soms gedeeltelijk, kan worden bedekt. Het materiaal van een vensterluik is meestal hout, maar kan ook van metaal zijn (aluminium, staal).
Luiken werden tot voor kort vooral aangetroffen bij boerderijen en oude panden. Sinds de herontdekking dat vensterluiken als buitenzonwering de zonnestralen goed uit de woning houden, passen architecten vensterluiken toe omdat die in diverse uitvoeringen duidelijk de hedendaagse architectuur kunnen ondersteunen (zie de eerste foto's van Isoluik). Als toch een zekere mate van zonlicht gewenst is, kunnen worden louvreluiken toegepast (luiken met boven elkaar geplaatste latjes).

Luiken kunnen aan de binnenzijde en aan de buitenzijde van een venster worden gebruikt (in Nederland meestal aan de buitenzijde, maar omdat bij ons meestal de ramen naar buiten open gaan, worden luiken steeds vaker aan de binnenzijde geplaatst). Bij zonwering is het voordeel van plaatsing aan de buitenzijde dat de warmte van de zon vooral buiten het gebouw blijft. Een luik dat louter als zonwering wordt gebruikt, kan ook in "louvre" worden uitgevoerd waardoor toch licht naar binnen komt.
Plaatsing aan de binnenzijde maakt onderhoud van de luiken gemakkelijker wanneer het om een hoger gebouw gaat.

Voordeel van een luik (doel van een luik) is dat het gebruikt kan worden:
- als zonwering (vooral bij luik aan buitenzijde)
- als wering tegen wind, sneeuw, koude e.d. (isolatie; vooral in de koude 16e/17e eeuw)
- tegen inbraak (inbraakbeveiliging; denk tegenwoordig aan vakantiehuizen of tweede huizen die langere tijd leeg staan)
- voor het uitstallen van goederen (luik scharnierend aan onderzijde raam; en tegen regen en zon bij luik scharnierend aan bovenzijde)
- tegen inkijk (denk ook aan een kloostervenster)
- beschermt het raamkozijn enigszins tegen regen en zon.

Nadelen van een luik:
- gesloten luiken maken een huis donker van binnen (vandaar dat er vooral vroeger wel eens kleine opening was in de luiken was, rond of in de vorm van een ster, maantje of hart, als versiering of als symbool van de kamer achter de luiken, én veelal om overdag toch enig licht in de ruimte te brengen als de luiken gesloten zijn; louvredeuren laten ook aardig wat licht door)
- voor luiken aan de buitenzijde geldt: het raam moet naar binnen openen zodat je het raam open kunt laten voor ventilatie en je niet naar buiten hoeft om de luiken te sluiten (van binnenuit te sluiten)
- voor luiken aan de binnenzijde geldt bij een geringe diepte van de dagkant van het venster: het raam moet naar buiten openen, anders kun je het raam bij een geopend luik moeilijker open hebben
- onderhoud van luiken op hogere verdiepingen is moeilijker.

Luiken worden, in geopende stand, vaak vastgezet met een zogenoemde luikwervel.
Vensterluiken worden soms toegepast aan de binnenzijde van het venster in plaats va aan de buitenzijde. 
Soms scharniert het vensterluik aan de bovenzijde of de onderzijde in plaats van bij of aan de verticale raamstijl.
Vensterluiken zijn ook verkrijgbaar in een vouwende of schuivende uitvoering.
Horizontaal draaiende luiken van pakhuizen e.d. worden ook slag of slagluik genoemd.

vouwende louvre vensterluiken, loenen aan de vecht (isoluik):

schuivende vensterpanelen, amsterdam ijburg; klik voor groter (isoluik):

vouwend vensterluik, project in venlo (isoluik):

vensterluik, paneelluik (isoluik):

het oude stadhuis van woerden met een bijna pandbrede serie luiken die lijken op kloostervensters (album wijnand):

vensterluiken (louvreluiken) waar meer lichtinval mogelijk is (isoluik):

vensterluiken aan de binnenzijde (foto geerten kalter):

vensterluiken, vouwblinden, aan de binnenzijde (ambachtelijk timmeratelier john van schijndel):

vensterluiken aan de bovenzijde scharnierend, maastricht (foto joostdevree):

een ander voorbeeld van vensterluiken die naar boven klappen (gedeeltelijk zijn ook luiken te zien die naar opzij klappen):

vensterluik met scharnieren aan de onderzijde; het draaiende deel wordt ook wel slag of klep genoemd (archeon; foto joostdevree):

toepassing van verschillende soorten luiken; naar beneden klappende luiken om producten uit te stallen (als de luiken horizontaal staan); luiken naar boven klappend tegen zon en regen (bovenlichten.net):

vensterluiken aan de binnenzijde (souterrain van het winterpaleis van koningin emma; nu eschermuseum, den haag; foto joostdevree):

wonderlijk uitklapbaar vensterluik (luikraam) met twee ovale raamopeningen voorzien van glas en aan de buitenzijde een rooster; de tweede foto toont het luik gezien vanuit de tuin (foto's uit pdf overcingel, stadspaleis van assen, bouwhistorische opname, van jim klingers van jim klingers bouwhistorie & restauratie en hans ladrak van battjes & ladrak; foto's hans ladrak):

Zie ook opgeklampt.
Verg. schothouder, verweerluik, hijsluik, koekoek, persienne, val, vensterkorf.

Eng. window shutter