koekoek

Koekoek heeft meer betekenissen:

• kelderkoekoek, kelderlicht, kelderlichtschacht

• kleine dakkapel

• glazen dakkoepel of dakopzet

1. Ook: vossengat (vossegat), soms kelderkoekoek, kelderlicht, kelderlichtschacht. Een koekoek of vossengat is een tegen het maaiveld gelegen uitgebouwde bak aan de kelderwand die ervoor zorgt dat het licht in de kelder kan treden of, zonder glazen afsluiting, als ventilatiekanaal van de kruipkelder fungeert. 

Belangrijk is dat het hemelwater goed weg kan lopen en niet via het venster in de kelder kan komen, bijvoorbeeld door het aanbrengen van grind onder de koekoek (wanneer onderin de koekoek daartoe een opening is).
Een ander belangrijk aspect is dat het rooster van de koekoek inbraakveilig is, bijvoorbeeld met een ketting vastgezet.
Denk er bij de locatie van de muuropening aan dat de grondwaterspiegel lager is dan de opening in de keldermuur.

Een andere manier om natuurlijk licht in de kelder of het souterrain te brengen is het kelderlicht. 
Een forse koekoek, als "verlenging van de kelderbak over de volledige breedte van de kelder", wordt in Amsterdam wolfskuil genoemd.

Nadeel van een koekoek met rooster (meer voor luchttoetreding waarschijnlijk) is dat er bladeren e.d. in vallen. En bij een dergelijke koekoek in het (tegenwoordig) "openbare" trottoir wordt er op een toerische plek ook wel afval in geworpen. Een oplossing die toch licht doorlaat, is het overkappen met een venster-bak (zei foto verderop).

lichttoetreding in kelders; "door een zeer glad en wit oppervlak heeft de lichtschacht een zeer hoge reflectiecapaciteit en dat zorgt voor een optimale lichtinval" (tilmar bouwspecials):

doorsnede van bovenstaande koekoek (tilmar bouwspecials):

koekoek in aanbouw (project kelderbak; bnla architecten):

koekoek met een vensterbak en linksbovenaan op de foto met een houten luik (nog juist zichtbaar), beide wellicht om bladeren en afval te vermijden, nieuwegracht, utrecht; klik voor groter (foto joostdevree):

wanneer het bij een kruipruimte uitsluitend gaat om (extra) luchttoevoer, dan is ook een eenvoudige koekoek te overwegen; breng onder de koekoek bij voorkeur een bed aan van grind zodat het hemelwater in de grond kan zakken (tilmar bouwspecials):

Zie bijvoorbeeld Tilmar Bouwspecials en Techcomlight.

Het woord koekoek komt ca. 1600 voor als kockock (uitstekend venster, luik), als koekoek (een koker om een vallend licht in een winkel te hebben) ca. 1700 en het Nieuwnederlandse koekoek (kap op een schoorsteen, gek) ca. 1800. De overeenkomstige betekenis van "iets wat uitsteekt" is waarschijnlijk ontstaan door associatie met koeken (gluren, uitkijken). Gewestelijke vormen als koekuit of kijkuit ondersteunen dit (Instituut voor de Nederlandse taal). Bron Etymologiebank.

Verg. vensterluik.
Zie eventueel vele soorten vensters.

Eng. lightwell, dugout window

2. Een koekoek is een kleine dakkapel, vrij hoog in het dak aangebracht. Soms wordt een normale dakkapel ook minder terecht koekoek genoemd.

3. Een koekoek is een glazen dakkoepel of dakopzet voor lichtinval.

dakkoepel of dakopzet: