luikwervel

Ook: windwervel, luikvasthouder, luikklem, raamluikbeslag, luiksluiting, luikvastzetter, luikbeslag.
Een luikwervel is een hulpmiddel om het luik in de open stand vast te houden, zodat de wind er geen vat op krijgt en het luik weer dichtslaat. Het woord wervel was in het Middelnederlands al een benaming voor "grendel, scharnier" en heeft dus niets te doen met een wervelende wind...
De luikwervel is meestal zo gevormd dat het luik eroverheen kan en dat met een eenvoudige handgreep de wervel omhoog wordt gezet en het luik tegenhoudt, op een aantal centimeters van de muur. De luikwervel wordt ingemetseld of met een schroef aan de muur bevestigd.
Het materiaal van de luikwervel is meestal smeedijzer en vaak in de vorm van een eenvoudig plaatje, een herderinnekopje (tête de bergère in het Frans) of kinderkopje. Luikwervels zijn meestal van smeedijzer, soms van staal of aluminium. Ze worden vaak zwart gecoat, zwart verzinkt of door de bewoner geverfd in de kleur van het luik. Oudere exemplaren kunnen van gietijzer zijn. Er zijn ook varianten in messing(kleur) en zwart kunststof.

Luikwervels komen vaak voor in oude binnensteden en bij boerderijen. Vooral in België en zuidelijker landen zie je ze veel, waarschijnlijk omdat daar vaker luiken worden toegepast dan in Nederland.

luikwervels in de vorm van een herderinnekopje; klik voor groter (hang- en sluitwerk winkel):

raamluiken in brussel (foto's joostdevree):

verschullende luikwervels:

smeedijzeren luikwervels, eenvoudig maar doeltreffend  (resp. smeedijzer op maat en hang- en sluitwerk winkel):

smeedijzeren luikwervel in sierlijke spiegel-s-vorm, om in te metselen, met een extra plaatje voor een stevige bevestiging aan de muur (hang- en sluitwerk winkel):

verschillende soorten luikbeslag, in aluminium en verzinkt staal; klik voor groter (tuinman luiken):

een automatische luikwervel (jobé luikbeslag):

een andere soort automatische luikwervel, kunststof (atp):

eens een andere vorm (360yardware):

gewoon een mooie foto (tombo's blog):

Documentatie
- Luikbeslag (van Jobé)

- Luikbeslag (van Weijntjes).

Verg. kikker (raamsluiter).


Eng. shutter catch, shutter holder, shutter stay