kleef, kleefpaal

De heipaal wordt normaliter zeer diep in de vaste zandlaag ingedreven, zodat de wrijving langs de paalschacht en/of de puntweerstand voor de draagkracht zorgen.
Bij omlaag gerichte belasting vormen dus de belasting en de puntweerstand van de paal tezamen het draagvermogen.

Een heipaal die zijn draagvermogen geheel ontleent aan de (positieve) kleef heet kleefpaal (zie ook bij paalfundering). 
Toch kan het draagvermogen van een kleefpaal sterk verminderen of ontoereikend worden:
- inklinken van de grond waarin de kleefpaal staat, vermindert het draagvermogen (bijvoorbeeld door verlaging van de grondwaterstand, of door het opbrengen van een zandpakket waardoor het water uit de grond geperst wordt)
- roeren van de grond of trillen van de bodem in de nabijheid van de paal (de kleefkracht vermindert in dit geval) vermindert het draagvermogen
- door een verbouwing of door toepassen van zwaardere bouwelementen of huisraad wordt het draagvermogen overschreden; ook kan het draagvermogen kleiner worden wanneer het gewicht dat op de palen rust anders verdeeld wordt.

Een heipaal die een eind tot in de draagkrachtige laag (vaste zandlaag) reikt, dankt zijn draagvermogen aan de puntweerstand aan de voet en wordt stuitpaal genoemd. Onder bepaalde omstandigheden kan zich ook bij op stuit geheide palen negatieve kleef ontwikkelen, doordat nazakkende (inklinkende) grond als het ware aan de paal gaat hangen. Dit doet zich voor bij veen- en kleilagen, vooral na opbrengen van een fors zandpakket.

Kortom:
- positieve kleef van kleefpaal (bij samendrukbare laag, klei)
- puntweerstand en enigszins negatieve kleef bij stuitpaal (bij draagkrachtige laag, zand).

Het omslagpunt is "de plaats in een houten heipaal waar de negatieve kleef langs een paal omslaat in positieve kleef en waar de paalbelasting vaak het hoogst is".

negatieve kleef ten gevolge van inklinkende grondlagen na opbrengen van grondmassa:

"De conusweerstand qc is gedefinieerd als de verticale kracht op de punt gedeeld door de oppervlakte (doorsnede) van de conus. 
De kleef is de totale wrijvingskracht op de mantel gedeeld door de oppervlakte van de mantel. 
Het kleefgetal is de kleef gedeeld door de conusweerstand, maal 100%."

Kleefgetal en conusweerstand (qc) voor diverse grondsoorten (bron Terreinonderzoek):

Pilecore van CEMS geotechnische software: "PileCore is een python-bibliotheek die tot doel heeft je het volledige nut voor het berekenen van heipalen te geven zonder dat er een ingenieur aan te pas komt. Dit betekent dat berekeningen van begin tot eind moeten kunnen worden uitgevoerd op basis van een set gegeven parameters. Pilecore kan het omslagpunt tussen positieve en negatieve kleef bepalen en zal paalgroepen automatisch optimaliseren."

De kleefpaal is een voorbeeld van paalfundering.

Documentatie
- Terreinonderzoek (van Vereniging voor Studie en Studentenbelangen VSSD)

Zie ook sonderen, wrijvingsgetal.
Verg. overspannen water, trekpaal (ander soort paal).

Eng. friction (kleefpaal is friction pile)