1.
Belastingen
(lasten) zijn in de bouwkunde alle krachten die werken op een object of constructie.
Als een constructie belast wordt, treden in de constructie krachten op die
inwendige spanningen veroorzaken en eventueel vervormingen. Soms zijn er ook
krachten die werken in een constructie, bijvoorbeeld door uitzetting
vanwege temperatuurstijging.
In verband met belastingen op constructies en de veiligheid en bruikbaarheid
ervan spreken we over:
- stabiliteit (opnemen of doorgeven van de krachten, waardoor het gebouw
in evenwicht blijft)
- sterkte (inwendige spanningen mogen geen scheuren en breuk veroorzaken)
- stijfheid (vervormingen mogen
geen door- of uitbuigingen, hoekverdraaiingen e.d. veroorzaken)
Soorten belasting zijn o.m.:
- permanente belastingen (G) (statische lasten zoals het eigen gewicht van een gebouw, de in en op de
constructie rustende blijvende bouwelementen)
- veranderlijke belastingen (Q) (wind blazend, wind zuigend, hemelwater
(bijvoorbeeld sneeuw), extra massa's van
machines, meubels, personen e.d.; bij wegen en bruggen bijvoorbeeld
verkeersbelasting)
- interne en externe belastingen (krimp, zettingen, temperatuurverschillen,
wisselingen in vochtgehalte, vorst e.d.; deze belastingen zijn eigenlijk ook
veranderlijke belastingen)
- bijzondere belastingen (F) (bijvoorbeeld aardbevingen, explosies, brand
en stootbelastingen zoals aanrijdingen).
Afdracht van belastingen
Met afdracht van belasting wordt bedoeld dat de belastingen worden
overgebracht op bijvoorbeeld de muren en de fundering.
Voor afdracht van belastingen zijn te onderscheiden:
- volume belasting [N/m3]
- oppervlaktebelasting [N/m2], bijvoorbeeld vloerbelasting
- lijnlasten [N/m], bijvoorbeeld geschematiseerde balk of ligger onder de vloer
- puntlasten [N], bijvoorbeeld de geconcentreerde belastingen bij skeletbouw.
Twee zeer vereenvoudigde voorbeelden:
- de dakplaten dragen af naar de gordingen, de gordingen naar de muren, de muren
naar de fundering, en de fundering naar de vaste grondslag.
- de vloeren dragen af naar de muren, en die naar de fundering enz. (de
tussenmuren naar de vloer en die naar andere tussenmuren of de fundering
enz.).
Verdeling van de belasting De belasting kan hoofdzakelijk verdeeld worden op twee manieren:
- gelijkmatig
- lineair toenemend - willekeurig verdeelde belasting.
Vaak wordt een vervangende puntlast bepaald voor de belasting, een paar
voorbeelden (Hans Welleman, TU Delft):
ligger of balk met belastingsoorten als gelijkmatige belasting, puntlast en
belasting door een gevel (profielberekening.nl):
gelijkmatig verdeelde belasting van een inklemming
en vervangende puntlast R = q * l:
lineair toenemende belasting en vervangende puntlast van de lineair
toenemende belasting bij een keerwand
R= 1/2 * q * h ("oppervlakte van de driehoek")
en het aangrijpingspunt ligt op
a = 1/3 * h (zwaartepunt van de driehoek):
(de waterdruk op diepte h is p = ρ
* g * h [N/m2]
en bij breedte b van keerwand geldt q = p * b [N/m])
Grenstoestanden
Vervormingen als gevolg van belastingen worden uitgedrukt in grenstoestanden (uiterste
grenstoestand en bruikbaarheidsgrenstoestand).
NEN-normen - NEN-EN 1990 (Eurocode 0: Grondslagen van het constructief ontwerp)
- NEN-EN 1991 (Belastingen op constructies en Verkeersbelasting op bruggen).
Eng. load, loading; gelijkmatig verdeelde belasting is uniformly
distributed load
2.
De belasting of last wordt ook wel gebruikt voor het object dat de kracht/druk
veroorzaakt (de belasting van betekenis 1).
3.
Elektrische belasting is het verschijnsel dat een apparaat is aangesloten op het
elektriciteitsnet of een andere elektrische bron en daaruit energie verbruikt. Verbruik elektra en gas in een
woonhuis
4.
Belasting is uiteraard ook de verplichte bijdrage we leveren aan de openbare
middelen (de fiscus).