overspannen water

Bij het heien door vooral slecht waterdoorlaatbare grond of met water verzadigd zand bestaat kans op het vormen van overspannen water: door het heien wordt de grond in snel tempo samengedrukt, de grond kan minder water bevatten, de wrijving van de korrels vermindert (de korrelspanning wordt kleiner) en er treedt rond de paal en aan de paalvoet water uit de grond. Simpel gezegd is overspannen water: water dat door druk (belasting) op de grond uit die grond treedt.

overspannen water: klei onder zand	overspannen water: zand onder klei

"Zakt een paal van 400 x 400 mm bv. 2 cm per stoot dan moet elke keer 0,4 x 0,4 x 0,02 = 3,2 liter grond door de paalvoet worden verplaatst en dat nog wel in een fractie van een seconde. De gronddeeltjes ter plaatse worden opzij geschoven of verpulverd. Het aanwezige water komt onder spanning te staan en vloeit af naar gebieden met minder spanning. Wateroverspanning vermindert het verdichting van de grond, verkleint de wrijving tussen de gronddeeltjes en geeft de paalvoet minder draagkracht. Laat men een paal tussentijds enige tijd met rust, dan blijkt dat de heiweerstand na de periode van rust aanzienlijk groter is dan ervoor waaruit blijkt dat de wateroverspanning dus sterk verminderd is."

Overspannen water is tijdens het heien te herkennen aan het omhoog komen van water rond de heipaal en maakt de kalendering vaak onzuiver.
Wanneer veel palen in de buurt van elkaar geheid moeten worden en er is hinder van overspannen water dan kunnen de palen om-en-om worden geheid en een dag later de resterende palen om-en-om.
Bij grondophogingen, bijvoorbeeld bij het bouwrijp maken van een terrein, kan door verticale drains overspannen water worden afgevoerd waardoor de verhoogde korrelspanning versneld voor een stabielere situatie van de grond zorgt.
Het proces van het afstromen van het overspannen water wordt consolidatie genoemd.

Met dank aan IJB-groep, Prepal, Kiwa.

Zie ook overspanning.
Verg. kleef.

Eng. excess pore pressure