gevel

1. De gevel is de buitenmuur van een gebouw, het van buitenaf zichtbare deel van de muur. Onder "gevel" wordt soms de "voorgevel" verstaan. Net als vloeren en daken zijn gevels elementaire bouwdelen die in ieder bouwwerk terugkomen. De eisen die aan gevels gesteld kunnen worden zijn afhankelijk van het soort gevel en natuurlijk de invalshoek zoals constructief, esthetisch e.d. 

Een aantal algemene trefwoorden:
- constructief correct: stabiliteit, aansluiting met vloeren en daken, gewicht van de gevel, bevestiging van gevelplaten, windbelasting aan kunnen e.d.
- bestemming (woonhuis, kantoor, winkel, fabriek)
- bestemmingsplan, bouwbesluit, bouwverordening, welstandscommissie
- esthetische eisen (architectuur)
- uitstraling (wat wil de klant of de opdrachtgever)
- brandveiligheid (eisen branddoorslag e.d.)
- energiezuinigheid en milieu
- isolatiewaarden
- geluidwering (akoestisch gedrag, geluidswering tussen panden, geluidsisolatie)
- toegankelijkheid (minder validen, rolstoelen)
- uitvoerbaarheid van een gevel
- bij spouwmuren wordt onder gevelmuur meestal het buitenspouwblad bedoeld
- gevelbekleding.

concept voor gestapeld wonen, toch ieder zijn eigen gevel (aterliereen architecten):

Eng. external wall, exterior wall, outside wall, outer wall, elevation; gevel van een woning, ook: house front

2. Met gevel wordt ook wel de soort gevel bedoeld, d.w.z. in welke vorm of stijl deze is gemaakt. Klassieke Hollandse gevels worden vaak gekenmerkt door het bovenste deel van de gevel, o.m.: 

halsgevel
klokgevel
lijstgevel
puntgevel
trapgevel
tuitgevel

Bijzondere gevels zijn o.m. (verschillende soorten, stijlen):
- Dordtse gevel 
- Gelderse gevel 
- Vlaamse gevel 
- langsgevel 
- blinde gevel 
- dove gevel
- schijngevel 
- kopgevel 
- topgevel 
- wachtgevel 
- groengevel.

Verder is er uiteraard o.m. de rechte gevel (plat dak, eenvoudig, geen lijst als decoratie; bij industriële gebouwen vaak van plaatmateriaal, kantoren vaak een glasgevel / vliesgevel / kabelnetgevel), de gevel die bij een lessenaarsdak behoort e.d. (zie dakvormen).

klik op de afbeeldingen voor groter! een paar klassieke hollandse gevels (cultureel erfgoed):

en een paar andersoortige gevels:

rechte gevel:

zijgevel lessenaarsdak:

Afbeeldingen o.m. Willy Vereenooghe, Ateliereen Architecten, Cultureel Erfgoed, Qubo.

 3. Zie gevelbekleding.
Verg. dakvormen, schijngevel, groengevel, rolstoep.
Eng. gevelbekleding is wall cladding, siding (Am.)