porositeit

Ook: poreusheid, poriëngehalte, poriënvolume. Porositeit is zowel het verschijnsel van holten in een stof (het poreuze karakter) als de mate waarin een stof een vloeistof of gas kan "bevatten" (dus niet "transporteren" zoals bij permeabiliteit).
Het poriëngehalte wordt meestal aangegeven in een percentage [%].

Een hoog poriëngehalte (holle-ruimte-percentage) is gewenst:
- bij isolatie
- als minder massa gewenst is
- als geluidsabsorptie.

Een laag poriëngehalte is gewenst:
- bij vorst
- bij vocht
- als meer massa gewenst is (bijvoorbeeld bij tunnels tegen opdrijven bij een hoge grondwaterspiegel)
- als sterkte belangrijk is
- tegen aantasting (van bijvoorbeeld schimmels in hout)
- tegen wateropzuiging en voor waterdichtheid (bijvoorbeeld bij een trasraam).

Voor de bouw is poreusheid een belangrijk verschijnsel, bijvoorbeeld door indringen van water in stenen (mogelijke vochtdoorslag en vorstproblemen bij muren) en i.v.m. warmte-isolatie door luchtporiën.
Wanneer een product poreus is, is de (schijnbare) volumieke massa uiteraard geringer dan bij de compacte variant van hetzelfde materiaal; de poriën met lucht spelenkunnen gevuld zijn met water of een ander vloeistof.
"De open porositeit wordt bepaald door de verhouding van de holten (poriën) in de steen, die onderling verbonden zijn en aldus toegankelijk voor water." De open porositeit kan proefondervindelijk worden bepaald (zie absorptiewater).

Het poriënvolume van bijvoorbeeld zeer los zand is 45% en van dicht zand 35%.

Globale, eenvoudige berekening van het poriënvolume is analoog aan dat van absorptiewater.
Berekening van het poriënvolume, uitgaande van het feit dat de meeste poriën gevuld worden met water: 
poriënvolume = 100 * (m_sat - m_dry) [%]

waarbij:

msat is massa saturated (verzadigd), mdry is massa dry (droog)
(msat - mdry) is massa water.
Voorbeeld:
zand verzadigd met water is 2000 kg per m3
zand zeer droog is 1600 kg per m3
dus is massa van het water 400 kg (van 1 m3) wat overeenkomt met 400 liter ofwel 0,4 m3
het poriënvolume is hier dus grofweg 40%.

microsocopische opname porositeit zandsteen (wite korrels kwarts, gele hars waren poriën):

automatische beeldanalyse levert percentage poriën (hier in blauw):

kleinere deeltjes kleinere poriën en afhankelijkheid van de opslag (pakking):

betere pakking geeft minder porositeit	absorptie in poreus glas

Met dank aan o.m. Onderzoeksorganisatie Vito, McGraw Hill, Washington University in St. Louis.

Zie ook absorptiewater, hallergetal, hydratatie, infiltratie, hulpstoffen bij beton (luchtbelvormers), volumieke massa en poreuze baksteen e.d.