luchtdicht bouwen

"Luchtdicht bouwen is het voorkómen van ongewenste luchtstromingen door de thermische schil. De luchtdichte schil loopt langs de binnenzijde van de thermische schil." 

Doel van luchtdichtheid 
Er is een aantal redenen om een gebouw zo goed als luchtdicht te hebben:
- minder energieverlies door kieren en naden
- meer comfort (minder koude van buiten en minder last van tocht; door ventilatie e.d. kan in bepaalde gevallen tocht en koudeval ontstaan)
- minder kans op condensatie (door lucht van binnen naar buiten)
- minder kans op vocht van buiten dat in de constructie komt (door waterdichte delen)
- een betere constructie en het behoud van de constructie (omdat er vermoedelijk meer aandacht aan details wordt besteed)
- verbetering van geluidwering, rookdichting (brandveiligheid) en stofdichting (in mindere mate allemaal, maar enigszins helpt het wel)
- het is een parameter bij de BENG-eisen (Bijna EnergieNeutraal Gebouw)
- iets meer zekerheid dat de berekeningen voor de benodigde gestuurde mechanische ventilatie of balansventilatie ook werkelijk uitkomen. 

Vereisten van luchtdicht bouwen
- aandacht voor details
- goede materialen en vakmanschap
- ventilatie (anders wordt na korte tijd het binnenklimaat ongezond voor bewoners en voor constructie).

Locaties die gevoelig zijn voor luchtdichtheid (bij aansluitingen, doorvoeren, kieren, gaten en naden):
- aansluitingen tussen bouwdelen (muur en vloer, muur en dak, muren onderling, muur en kozijn, muur en balkon, hsb-dagkanten e.d.)
- aansluitingen van de woningscheidende spouwmuur of bouwmuur op het dak (dakisolatie loopt niet goed door; bouwmuur afgedekt met dunnere isolatiedeken of blauwe folie zodat controle bijna onmogelijk is; de slechtere isolatie heeft ook condensatie tot gevolg)
- overgangen tussen dakelementen (waar mogelijk pur toepassen, door leverancier aangeraden tape toepassen, eventueel folie tussen dakelementen goed knellend zetten)
- bij materiaalovergangen (baksteen, hout, kalkzandsteen, beton enz.)
- bij muuropeningen (aansluiting met muren e.d., maar ook bijvoorbeeld te openen vensters en deuren met kozijn, muur, vloer, dak)
- bij vensterbanken, lateien e.d. (vaak veel openingen)
- bij de kruipruimte (kieren tussen kruipruimte en begane grond dichten, tussen kruipruimte en spouw van spouwmuur e.d., isolatiemateriaal onder kruipluik, randen kruipluik dichten met dichte schuimband; denk aan Celdex Vilt&Seal en Airseal Kruipluikdichting)
- bij dilataties
- bij onafgewerkte plafonds en geveldelen
- bij doorvoeren, dus langs leidingen die naar of van buiten lopen (kieren bij leidingen voor water, elektra, gas, internet, bij kabels van airco, warmtepomp, buitenverlichting, zonwering, bij afvoerbuizen, dozen voor ventilatie en luchtverversing; denk bijvoorbeeld aan Celdex Airseal Meterkast Manchet)
- langs centraaldozen en langs wandcontactdozen in gevel 
- achter een knieschot of andere manier van opsluiten/afsluiten (zeker als erachter geen vloerafwerking is)
- bij systeemvloeren, bijvoorbeeld kanaalplaatvloeren (open of afgedopte kanalen, vellingkanten bij de oplegging, overige kieren en naden)

Welke middelen om een luchtdicht gebouw te maken?  
Luchtdichtheid wordt meer of minder gegarandeerd door kieren en naden en doorvoeren af te werken met:
- folie (omvangrijke vlakken; polyethyleen folie of klimaatfolie)
- vulmiddel (bij hoeken en samenkomst van verschillende bouwdelen e.d.; pur-schuim bijvoorbeeld Illbruck FM330 of afdichtingstape met schuimband o.d., afhankelijk van de locatie / toepassing)
- afdichtingspasta (bijvoorbeeld Illbruck Flexible Seal Coating voor de kitspuit)
- afdichtingstape met schuimband (bijvoorbeeld opencellig polyurethaan zachtschuim geïmpregneerd met brandwerende kunsthars Illbruck TP652)
- tapes (breed of smal; afplakken kieren en naden; bijvoorbeeld Celdex Airseal Tape).

Voor meer informatie 
- kijk eens op Celdex> Producten > Airseal, of Illbruck > Oplossingen > Luchtdicht bouwen.

De luchtdichtheid kan worden gemeten door de luchtdoorlatendheid (de qv10-waarde) te bepalen, bijvoorbeeld met een blower-door-test. 
Met de BENG-regelgeving is eigenlijk de luchtdichtheidsklasse als eis vervallen (voor nieuwbouw), omdat vanaf BENG de energiebehoefte en bijvoorbeeld aandeel hernieuwbare energie een rol ging spelen. "Als minimum geldt het Bouwbesluit (maximaal 200 dm3/s bij 10 pascal voor de hele schil of de in de oude EPC ingevoerde qv;10;kar-waarde, per m2 vloeroppervlak)."
Toch iets informatie over de luchtdichtheidsklasse. Deze klasse werd gegeven door de maximale luchtdoorlatendheid:

EN 12207-klassen zijn iets anders:

Opmerkingen:
- de luchtdichtheid kan niet volledig en correct worden berekend, daarom moet eigenlijk altijd gemeten worden door een blower-door-test uit te voeren (dat brengt de totale bouwkosten omhoog, maar geeft wel meer zekerheid)
- naden en kieren bij ramen en deuren zijn bijna onvermijdelijk, maar we willen er zo weinig mogelijk en zo klein mogelijk
- luchtdichtheidsklasse 1 (Basis) is toegestaan volgens het Bouwbesluit, maar eigenlijk niet goed genoeg.

een paar voorbeelden van luchtdicht bouwen: vulblokken voor kanaalplaatvloeren; er zijn ook zogenoemde breekblokken die op de perforatie kunnen worden afgebroken, om een goede luchtdichting te garanderen (celdex):

meterkast manchet (celdex):

kruipluikdichting (celdex):

en een paar middelen om kieren en naden af te dichten: vulmiddel pur, perfect elastic faom (illbruck):

afdichtingspasta, het resultaat van werken met de flexible seal coating voor de kitspuit (illbruck):

tape, breed, butylband (illbruck):

afidchtingstape met schuimband (illbruck):