terra sigillata

Letterlijk betekent terra sigillata "gestempelde aarde". Terra sigillata is een specifiek soort aardewerk met:
- een hard, homogeen baksel dat roodbruin van kleur is
- een opvallende en goed herkenbare rode (roodbruine, later ook oranje) glanzende deklaag, ook aan de binnenzijde
- meestal scherpe belijningen (door de hardgebakken, fijne klei). 

De roodbruine kleur is het gevolg van de keuze voor een fijne klei met een hoog gehalte aan ijzeroxide en deze vervolgens oxiderend te bakken op een temperatuur van 920 tot 960 °C. De oven waarin terra sigillata wordt gebakken is een moffeloven. 
Ook de dunne deklaag wordt uit die klei gewonnen; het voorwerp wordt in het nu zeer fijne kleipapje gedoopt om het mooi glanzend te maken.
De versieringen zijn vaak gemaakt door middel van vormschotels; een vormschotel is een soort mal. Omdat klei krimpt bij het bakken, kan het voorwerp zonder probleem uit de mal worden gehaald.

De meeste terra sigillata is onversierd (ongestempeld), bijvoorbeeld voor etensborden en kleine kommen, maar dat onversierde keramiek wordt toch ook terra sigillata genoemd.
De versierde vormen zijn meestal zeer scherp belijnd. Deze versieringen zijn niet aangebracht in het baksel, maar liggen er als een reliëf op. Soms staat ook de naam van de pottenbakker op de onderzijde vermeld. Er is een enorme verscheidenheid aan vormen en versieringen.
Het komt ook voor dat er graffiti op het aardewerk staat; met graffiti op een gereed product zal de gebruiker zijn eigendom hebben willen aangeven.

Terra sigillata is in de Romeinse tijd gedurende enkele eeuwen in veel plaatsen in Italië, Frankrijk, Duitsland en zelfs Engeland vervaardigd (1e eeuw v.Chr tot einde 2e eeuw n.Chr.), waarbij het zich, met de Romeinen, kon verspreiden over een groot gebied.

Documentatie
- Terra sigillata, het Wedgwood van de Romeinen (een grote verscheidenheid aan interessante informatie over terra sigillata, Archeologische werkgroep "Leen de Keijzer" Houten)

terra sigillata uit augst; klik voor groter:

terra sigillata, forum traiani dragendorff; klik voor groter:

door de standring blijft de kom beter staan (voorbeeld uit het boek van felix oswald en t. davies pryce uit 1920):

Letterlijk betekent terra sigillata "gestempelde aarde" (denk aan het woord "zegel"). Terra is het Latijnse woord voor aarde en sigillata is afkomstig van het Latijnse sigillum, een verkleinwoord van signum (teken, beeld); bron Etymologiebank.

Verg. soorten aardewerk: azulejo, faience, kütahya, terracotta, terra sigillata, witjes.