mal

Ook: vorm, patroon, formeel, model, sjabloon, matrijs, gietvorm, berder, scampeljoen. Een mal is een vorm, zowel twee- als driedimensionaal, waarin of waarmee iets de daarvoor specifieke vorm verkrijgt en geschikt is voor meervoudig gebruik.
Een vorm waarmee slecht één "exemplaar" gemaakt kan worden, bijvoorbeeld doordat de mal één met het voorwerp wordt zoals bij verloren bekisting of met vormzand, wordt eigenlijk geen mal genoemd.

In een gietmal (matrijs) kan een ruimtelijk object (3D) gemaakt worden. De eerste foto onder geeft de mal van een bijl; de volgende foto's tonen een tegelmal en de tegel als resultaat; verder een polyestermal voor een kegelvormig dak.
Rechtsboven een tweedimensionale mal voor cirkels; sjabloon is een term die alleen voor 2D-mallen wordt toegepast.

gietmal voor een bijl:

mal, tegelmal en, afbeelding onder, het resultaat (sadus tiles):

flexibele mal van een raamornament; klik voor groter (reszto restauratie- en reproductietechnieken):

polyester mal voor een kegeldak en, afbeelding onder, het resultaat:

mal, houten of dik papieren sjabloon van de doorsnede van een geprofileerd natuurstenen bouwdeel op schaal 1:1 (ware grootte); in de 15-16e eeuw werd deze mal voor steenhouwers ook berder (verkort tot bert) of scampeljoen genoemd:

Meer voorbeelden van mallen.

Meervoud o.m. mallen, sjablonen, berderen, scampeljoenen.

Eng. template, templet