(Italiaanse
enkelvoud:
graffito.)
1. In de Romeinse
tijd zijn graffiti bijvoorbeeld de inscripties die soldaten en burgers op aardewerk krasten, in metaal ponsten of op muren
schilderden. Meestal
was de bedoeling om de eigennaam of het legeronderdeel waartoe men behoorde aan te geven.
Ook bijvoorbeeld op dakpannen werd de naam van de "maker" meegebakken,
een soort merk dus. Soms werden ook andere tekens gebruikt. Juist deze
"graffiti" verlenen Romeinse scherven e.d. iets persoonlijks,
zoals de Romeinse tegel met de afdruk van een hondenpoot (Archeon).
In later tijden werd ook de naam van de maker op een extra deel of een
onderdeel van het
geheel geplaatst, bijvoorbeeld bij het trotseerloodje.
Een variant op het telmerk is het vlotmerk: een merkteken dat in het hout
werd gekrast terwijl het hout nog in het water lag (samengebracht tot een vlot);
het vlotmerk geeft de eigenaar van het hout aan. Een aantal houten balken werden met een balkje aan elkaar verbonden tot een vlot door in elke
balk en het dwarsbalkje een houten plug te slaan, de vlotplug.
De termen sgraffito en graffito
/ graffiti zijn beide ontleend aan het Italiaanse graffito (tekening of tekst die met een stift ingegrift
is), verwant aan graffio (schram) en het werkwoord graffiare
(schrammen, krassen), woorden die zijn afgeleid van het Latijnse graphium
van het Griekse graphion (stift om op wassen tafels te schrijven) en die uiteindelijk teruggaan op Grieks
gráphein (schrijven). De dubbele f in het Italiaans is waarschijnlijk toe te schrijven aan invloed van
graffa (haak), uit het Langobardische krapfo. Bron Etymologiebank.
2. Al in de Romeinse tijd waren er politieke en erotisch getinte
graffiti, dus graffiti zoals we die nu ook al kennen als meer of
minder ongewenste uitingen, leuzen of afbeeldingen.
Toch is ook in die tijd wat meer onderscheid te maken in soorten graffiti:
- Politiek-sociaal, zoals in onze tijd via Twitter en andere sociale
media voorkomt. Brutus (één van de moordenaars van Julius Caesar) werd in
graffiti tot vervelens toe daartoe opgeroepen, bijvoorbeeld op het standbeeld
van zijn beroemde voorvader met dezelfde naam en op het podium waar hij zelf
recht sprak: "Slaap je, Brutus?", "Brutus, laat je je
omkopen?", "Brutus, ben je dood?", "Je nageslacht is je
onwaardig" (gericht tot de beroemde voorvader).
- Oproepen voor een verkiezing, zoals onze posters met politiek leiders.
- Erotische teksten. Een voorbeeld uit Lupanar, een bordeel uit Pompeii:
"Hic ego puellas multas futui" ("Hier heb ik meerdere meisjes
gen**kt", met sterren om niet te grof over te komen).
3.
Huidige graffiti als meestal ongewenste beschilderingen. "Graffiti is de eerste stap naar de verloedering van de omgeving", vindt
een Kamerlid (anderen kunnen deze vorm van kunst juist wel waarderen).
Om te voorkomen dat bij de verwijdering van graffiti onherstelbare schade
optreedt aan de muur, kan een anti-graffiti-coating worden aangebracht
op de muur.
Graffiti-bescherming kan op verschillende manieren. De twee belangrijkste zijn:
- het systeem van "opoffering" waarbij tijdens de
graffitiverwijdering de beschermende film wordt verwijderd (geofferd) samen met de graffiti; op het nog vochtige
oppervlak wordt deze beschermende film opnieuw aangebracht (het
zogenoemde tijdelijke
systeem), bijvoorbeeld PSS20
van GevelMeesters
- het permanente systeem biedt bescherming in de ondergrond, een damp-open systeem, het
uiterlijk van het object blijft onveranderd, gebaseerd op water, geen invloed van UV
belasting, licht zelfreinigend en een effectieve levensduur van 10
jaar, bijvoorbeeld het impregneermiddel Faceal Oleo
HD van EcoPSS Stone International, meer informatie bij GevelMeesters.
Faceal Oleo Colour
is een speciale betonbeits annex anti-graffiti-bescherming, op
basis van de permanent beschermende Faceal Oleo HD: het is een
hydrofoberend impregneer-middel dat naast graffiti-bescherming het
beton een kleur kan geven. Faceal Oleo Colour is een glansbeits en is daarom geen deklaag voor het oppervlak.
Een dekkende verf met anti-graffiti-eigenschappen is
bijvoorbeeld PSS
Subito. Maral heeft een
heel gamma aan speciale anti-graffiti-producten (reinigingsproducten, maar ook producten die ondergronden beschermen tegen graffiti).
Verder werken anti-graffiti-middelen meestal ook tegen vervuiling
en kunnen ze de ondergrond een fraaier uiterlijk geven.
Bij veelvuldig hinder van graffiti is het mogelijk een zogenoemd Graffitivrij Abonnement af te
sluiten.
een aardige methode om graffiti te vermijden: vooraf laten schilderen door
een kunstenaar (johannes
van dijk):
Voor graffiti-kunstenaars, zoek eens naar bijvoorbeeld Janis de Man of Deef
Feed.
4. Huidige graffiti om de maker aan te geven, zoals het ook bij de
Romeinen de makers waren: een hekwerk met de naam van de tuinier, de
Bauhaus-lamp met de handtekening van C.J. Junker 1923, enz.