microbolletjes (holle microbolletjes bij beton)

Holle microbolletjes zijn kleine luchtbelletjes met een elastische kunststof omhulling en een doorsnede van 20-80 micrometer (0,020-0,080 mm). De microbolletjes zijn kunstmatige "luchtbellen" die na het aanmaakwater aan de betonspecie worden toegevoegd. Zij zorgen voor een zeer gelijkmatige verdeling van de "luchtbellen" zowel in diameter van de bolletjes (verschillende diameters) als in de verdeling in het betonmengsel (goed mengen is voldoende). 
Doel van de microbolletjes is de vorst-dooi-bestandheid van het beton te verbeteren. Feitelijk doel is minder schade en daardoor minder onderhoud en herstel van betonoppervlakken na een vorstperiode.

Let op: er zijn verschillende fabrikaten; vraag altijd na of het product voor uw toepassing, situatie e.d. geschikt is.

Kenmerkende toepassingen van beton met microbolletjes zijn, i.v.m. minder gevoeligheid voor water en vorst: 
- bruggen, wegen (in het algemeen: civieltechnische kunstwerken)
- waterbouwkundige werken in zoet water en zee
- stuwdammen
- haven- en dokwerken
- reservoirs, spaarbekkens en watertorens
- parkings, parkeergarages
- start- en landingsbanen van vliegtuigen.

Voordelen microbolletjes, voor de betonspecie:
- stabiele inbreng van luchtbellen
- betere afwerking van het oppervlak
- betere plasticiteit en verwerkbaarheid ("kogellagereffect")
- verminderde kans op ontmenging en waterafscheiding.

Voordelen microbolletjes, voor het verharde beton:
- verbeterde bestendigheid tegen vries- en dooicycli (zelfs onder moeilijke omstandigheden)
- betere weerstand tegen dooizouten
- geeft extra ruimte voor in het beton aanwezige ongebonden water (vrij water) dat bij bevriezen uitzet (expandeert)
- verminder de capillaire werking van de luchtkanaaltjes in het beton (poriën worden onderbroken, verminderde permeabiliteit, dus hogere waterdichtheid)
- verminderde kans op scheurvorming
- verbeterde en gelijkmatige verdeling van luchtbellen in het beton (air void system).

Nadelen van microbolletjes:
- wat meer mengtijd van de betonspecie nodig
- kan de eindsterkte iets verminderen
- nauwkeurige dosering is vereist.

Voordelen t.o.v. luchtbellen van de luchtbelvormer:
- er wordt minder lucht in het betonmengsel gebracht (kleinere diameter, hoeveelheid is beter te doseren)
- gebruik is minder afhankelijk van temperatuur en hoeveelheid water
- heeft minder invloed op de uiteindelijke druksterkte van het beton
- mengtijd is minder belangrijk. 

Kenmerken van de microbolletjes:
- elastisch
- minuscuul (20-80 micrometer)
- dosering afhankelijk van cementtype, watercementfactor (wcf) en temperatuur
- consistentiegebied: S1 (aardvochtig), S2, S3/F3, F4, F5, F6, zelfverdichtend beton (zeer vloeibaar beton ZVB), hogesterktebeton (HSB), beton met zeer lage of geen zetmaat (waar luchtbelvormers weinig nut hebben)
- neem voldoende mengtijd; bepaal de mengtijd zo mogelijk met een proef (te kort mengen en de bolletjes zijn niet homogeen verdeeld, veel te lang mengen kan de bolletjes beschadigen en een wat lagere eindsterkte geven aan het beton)
- kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden bij transportbeton, prefab beton, vorstbestendig beton, ongewapend beton, gewapend beton, voorgespannen beton.

Documentatie
- Microbolletjes MasterAir 150 (van Master Builders Solutions)

- Microbolletjes Sika Aer Solid (van Sika)

Zie eventueel hydrateren.