Een
imitatie is iets dat lijkt op het origineel. Een imitatie is namaak, nep, kopie,
nabootsing, vals, look-a-like, misleidend.
Men neemt o.m. in deze gevallen genoegen met een imitatie:
- het origineel is uniek
- het origineel is te duur
- het origineel is maatschappelijk niet (meer) verantwoord
- het origineel is onbereikbaar.
Er kunnen dus allerlei redenen zijn om een imitatie van iets te maken:
- vaak is het eenvoudigweg een geldkwestie (een kopie kan meestal veel goedkoper
worden gemaakt dan het origineel en als de vraag groot genoeg is, dan stimuleert
dat het maken van een kopie)
- vaak is het ook gewoon gemakkelijk om iets te imiteren (als het niet belangrijk
is dat het geen origineel is maar men wil toch eenzelfde object)
- soms is het een reden om meer mensen te laten genieten van (een kopie van)
het origineel
- soms wil men juist een kopie omdat het origineel maatschappelijk niet meer
verantwoord is (imitatie-bont)
- soms is het geen kopie van een bestaand object maar iets dat op dezelfde
manier gemaakt is, zoals een kunstwerk dat door wil gaan voor een echte Vermeer
maar dat niet is (drijfveer hiervoor kan geld zijn, maar ook aandacht of
uitdaging; zo'n imitatie wordt een vervalsing genoemd).
Aspecten
- Niet altijd is het maken van een imitatie toegestaan: de kunstenaar leeft nog
en verbiedt namaak,
of de nazaten geven er geen toestemming voor. Soms worden er toch kopieën
gemaakt maar is de fabrikant niet te achterhalen en is de juridische weg te duur
en te lang. Dure merkkleding wordt vaak nagemaakt omdat sommigen vele malen meer willen
uitgeven aan iets dat een ander labeltje heeft.
- Vaak is het zó duidelijk dat het een kopie is dat men het geen bezwaar vindt dat het geen origineel is en er zelfs wat betreft vorm van af mag wijken,
bijvoorbeeld onderzetters met de felle kleuren van Mondriaan. Dit verschijnsel
kan een leuke aandachtstrekker en inkomstenbron zijn voor museumwinkels.
- Soms zijn er zoveel imitaties van iets in omloop dat het object te gewoontjes
wordt.
- Wanneer een imitatie door wil gaan voor het absoluut unieke origineel, wordt
dat een vervalsing genoemd. Wanneer een imitatie door wil gaan voor iets
origineels (maar waar er heel veel van kunnen zijn en voor een niet te groot
bedrag), wordt dat misleidend genoemd. Het verschil zit naast het bedrag
dat met de aankoop gemoeid is ook in de verwachting van de koper. Bij een uniek
kunstwerk spreken we van een vervalsing en een namaak-shirt van een duur merk
noemen we misleidend. Soms kun je "op je klompen" aanvoelen dat het
geen origineel object kan zijn.
Voorbeelden
Imitaties in hetzelfde materiaal:
- Het met de hand gemaakte origineel is te duur om met de hand te maken, dus
wordt het nu industrieel vervaardigd.
Voorbeelden: . art-deco voorwerpen die
eenmalig waren of ooit zijn verschenen in een kleine oplage
. machinaal vervaardigd uiterlijk
van natuursteen (i.p.v. met handgereedschap)
. glas-in-lood wordt
lood-op-glas of glas-in-kunststof of zelfs volledig in kunststof.
- Het origineel is uniek en men wil er toch één of meer exemplaren van
hebben.
Voorbeelden:
. het origineel is zoveel waard dat de eigenaar uitsluitend een kopie
ervan in zijn huis heeft hangen (grotere musea hebben meestal wel middelen voor
een adequate beveiliging)
. een bepaald deel van een fraai stucwerk plafond is
kapot maar men kan daarvan een mal maken waarmee simpel en doeltreffend meer van
dat reliëf is te maken
. fineer is ook als een soort imitatie te beschouwen (een
paar millimeter dik i.p.v. de volledige plankdikte).
- Het origineel neemt veel ruimte (is te omvangrijk) en men wil toch het gevoel
ervan overbrengen.
Voorbeelden:
. steenstrips . namaakkasteeltje of -ruïne (folly)
. namaak-schuifraam (heeft het
uiterlijk van een schuifraam, maar kan niet schuiven).
Imitatie in een ander materiaal:
- Het origineel is te duur om na te maken omdat het materiaal te duur is, het
object te
moeilijk is te vervaardigen of niet meer verkrijgbaar is.
Voorbeelden:
. imitatie-hout, houtnerf-laminaat e.d. met
een print van hout in kunststof, hout-imitatie door het uiterlijk van
duur hout te schilderen op goedkoop hout
. imitatie-marmer
door het schilderen ervan
. imitatie-marmer met gips (scagliola)
of pleisterwerk (stucco lustro) of
stukjes natuursteen (terrazzo)
. imitatie-natuursteen, een
gebakken tegel met het uiterlijk van een natuurstenen tegel; imitatie-lei, een
kunststof lei i.p.v. een natuurstenen
lei; het toepassen van simili-pierre, het uitvoeren van een schijnvoeg in
pleisterwerk om natuursteenblokken in de gevel na te bootsen . imitatie van een natuursteenbewerking door
te kammen in
stucwerk
. imitatie-stucwerk, een blikken
plafond i.p.v. een stucwerk-plafond.
- Het origineel gaat niet lang mee en wordt vervangen door een
"duurzamer" materiaal.
Voorbeelden:
. kunststof gevelbekleding met hout-uiterlijk
. keramisch imitatie-houtblokken in
een gashaard.
- Het origineel is maatschappelijk niet meer gewenst.
Voorbeeld:
. imitatie-bont
. voor sommigen: kunst-vlees.
- Het origineel is niet mogelijk in de nieuwe toepassing.
Voorbeeld:
. beton-uiterlijk van keukenkastjes (eventueel via kunststof wrapping).
De term imitatie is via het Franse imitation (nabootsing) afkomstig van
het Latijnse imitationem; bron Etymologiebank.