home  doneren?

discl. / ©, lid NVJ

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Toets een onderwerp in het zoekboxje, of
klik op één van de letters A..Z hierboven.


holands spant

 

Hollands spant

Ook, soms: Hollands kapgebint. Een Hollands spant is een eenvoudig type kapconstructie met veelal gemetselde borstwering, waarbij ieder gebint bestaat uit:
(a) een juk van:
- twee kreupele stijlen (kappoten)
- twee blokkeels (verbindingen kreupele stijlen met muurplaten)
- een kapbalk (trekbalk, dekbalk)
- twee korbelen (verbindingen kreupele stijlen met kapbalk; een dubbele korbeel bestaat uit twee planken die kapbalk en kreupele stijl aan weerszijden verbindt)
(b) en daarop (boven de kapbalk) een lichter spant, meestal van:
- twee benen van kapbalk tot nok
- een hanenbalk (verbinding tussen de benen).

Door de borstwering is de zolder hoger en daardoor ruimer en beter te gebruiken.

"Het dakbeschot wordt gedragen door gordingen, die op de begeleidende constructie van het spant hun oplegging vinden"; een Hollands spant is dus een zeer eenvoudige gordingenkap. Eigenlijk waren het vaak nog geen gordingen als forse balken die loodrecht op het dakbeschot staan, maar was het draaghout: kleine, passend makende balkjes die de verbinding vormden tussen stijlen of balken en het dakbeschot.

Tegenwoordig maakt men veel gebruik van spijkerplaten om de houtverbindingen aan elkaar te laten sluiten.
Houtverbindingen om de houten onderdelen goed in elkaar te laten grijpen, waren (en zijn soms nog):
- met loef en voorloef (afbeelding verderop) 
- met "tand"-verbinding (bijvoorbeeld de kreupele stijl steekt schuin in vloerbalk en spantbeen) 
- door aan weerszijden van te verbinden stijlen e.d. een plank te bevestigen (zie eerste afbeelding bij "korbeel (dubbel)" en eventueel bij trekplaat).
Daarnaast wordt met pen-en-gat of bout-en-moer de verbinding gezekerd.

Een aantal verbeteringen bij het Hollands spant gaf dat verbeterde spant de naam Verbeterd Hollands spant.


hollands spant met benamingen van de onderdelen (aad van berkel):


hollands spant, met tophoek van 90 graden; de constructie is al iets verbeterd (gordingen beter bevestigd aan spantbeen), maar kreupele stijl en dekbalk nog zonder korbelen (b),en nog zonder makelaar (a); klik voor groter (boek houtconstructies zwiers, 1920):


oud-hollands spant met krommer (kromhout) in plaats van kreupele stijl (aad van berkel):


loef en voorloef, een goede manier om dikkere houtverbindingen vast in elkaar te laten grijpen (boek houtconstructies zwiers, 1920):


tand-verbinding (boek houtconstructies zwiers, 1920):


Zie eventueel bij Verbeterd Hollands spant.