Ook,
soms: Hollands kapgebint. Een
Hollands spant is een eenvoudig type kapconstructie
met veelal gemetselde borstwering, waarbij ieder gebint
bestaat uit:
(a) een juk van:
- twee kreupele stijlen (kappoten)
- twee blokkeels (verbindingen kreupele
stijlen met muurplaten)
- een kapbalk (trekbalk, dekbalk)
- twee korbelen (verbindingen kreupele
stijlen met kapbalk; een dubbele korbeel bestaat uit twee planken die
kapbalk en kreupele stijl aan weerszijden verbindt)
(b) en daarop (boven de kapbalk) een lichter spant, meestal van:
- twee benen van kapbalk tot nok
- een hanenbalk
(verbinding tussen de benen).
Door de borstwering is de zolder hoger en daardoor ruimer en beter te gebruiken.
"Het dakbeschot wordt gedragen door gordingen, die op de begeleidende constructie van het spant hun oplegging
vinden"; een Hollands spant is dus een zeer eenvoudige gordingenkap. Eigenlijk
waren het vaak nog geen gordingen als forse balken die loodrecht op het
dakbeschot staan, maar was het draaghout: kleine, passend makende balkjes die de verbinding vormden tussen stijlen
of balken en het dakbeschot.
Tegenwoordig maakt men veel gebruik van spijkerplaten om de houtverbindingen aan
elkaar te laten sluiten.
Houtverbindingen om de houten onderdelen goed in elkaar te laten grijpen, waren
(en zijn soms nog):
- met loef en voorloef (afbeelding
verderop)
- met "tand"-verbinding (bijvoorbeeld de kreupele stijl steekt schuin in vloerbalk
en spantbeen)
- door aan weerszijden van te verbinden stijlen e.d. een plank te bevestigen
(zie eerste afbeelding bij "korbeel (dubbel)" en eventueel bij trekplaat).
Daarnaast wordt met pen-en-gat
of bout-en-moer de verbinding gezekerd.
Een aantal verbeteringen bij het Hollands spant gaf dat verbeterde spant de naam
Verbeterd Hollands spant.
hollands spant met benamingen van de onderdelen (aad
van berkel):
hollands spant, met tophoek van 90 graden; de constructie is al iets verbeterd
(gordingen beter bevestigd aan spantbeen), maar kreupele stijl en dekbalk
nog zonder korbelen (b),en nog zonder
makelaar (a); klik voor groter (boek houtconstructies zwiers,
1920):
oud-hollands spant met krommer (kromhout) in plaats van kreupele stijl (aad
van berkel):
loef en voorloef, een goede manier om dikkere
houtverbindingen vast in elkaar te laten grijpen (boek houtconstructies zwiers, 1920):