Dorisch

Dorisch is de meest eenvoudige en robuuste van de drie klassieke Griekse zuilenorden, ook in gebruik bij de Romeinse cultuur. 

Kenmerkend voor de Dorische orde zijn veelal:
- robuust geheel, eenvoud en rust
- daklijst: de sima (cimaas) is de schuine daklijst / gootlijst; op de daklijst kan een akroterion staan (een klein beeldhouwwerkje op de top en uiterste punten van de daklijst) 
- fries: afwisselend trigliefen en metopen
- architraaf is één geheel (één vrij kale "balk")
- kapiteel: het onversierde kapiteel (glad), vierkante abacus (deksteen) op een echinus (rond "kussen"); het Romeinse Dorisch heeft wel wat meer versiering bijvoorbeeld met een eierlijst
- zuil: de gegroefde schacht van de zuil (de groeven heten cannelures en zijn vrij breed; het scherpe raakvlakje van twee cannelures wordt bij de Dorische orde graat genoemd)
- zuil: de entasis (de zuil versmalt enigszins naar boven toe)
- geen basement (basis, voetstuk) onderaan de zuil; de zuil staat daarmee direct op de stylobaat (de bovenste trede van de "trap"), er is dus geen tussenstuk tussen zuil en bovenste trede van het krepidoma (de "trap"); het Romeinse Dorisch kende soms wél een basement.

de dorische tempel van hera ii, paestum, italië; klik voor groter (copyright branislav l. slantchev):

tekening met termen van de dorische orde; klik voor groter (joostdevree):

k = onversierde kapiteel; b = ontbrekend basement (detail van de foto boven):

links doorsnede van een dorische zuil met cannelures, de cannelures raken elkaar met een graat, en rechts van een ionische of korintische zuil met cannelures, de cannelures raken elkaar met een riem:

locatie van de trigliefen van de dorische tempel van hera ii, paestum, italië; klik voor groter (copyright branislav l. slantchev):

dorische tempel concordia, agrigento, scalia, sicilië; klik voor groter (visit sicily):

grieks dorisch en romeins dorisch, met geison, fries, architraaf, kapiteel:

romeins dorisch; i.t.m. grieks dorisch wél een basement (basis); hier toevallig ook geen reguliere treden onder de basis; tempel van hercules in cori italië, johann gottlieb prestel, ca. 1784; klik voor de volledige afbeelding (national galery of art):

Zie De vijf orden en de Griekse bouwkunst en Vitruvius Boek IV Hoofdstuk 3.

Zie ook Doric Column.

Eng. Doric