cannelures

Cannelures zijn de verticale geulen (groeven) in de schacht van een zuil of pilaster (halfzuil). Oorspronkelijk was de zuil een nabootsing van de stam van een boom en vormden de cannelures de groeven in de schors. De versiering met cannelures geeft de zuil een minder log en meer verticaal uiterlijk. Soms zijn de cannelures "gevuld" met ornamenten in de lengterichting. Zeldzaam zijn de spiraalsgewijs verlopende groeven.

Bij de Dorische zuil raken de cannelures zich scherp (de graat); er zijn het meestal 20 graten, en dus ook 20 cannelures, bij de Dorische zuil. 
Bij de Ionische en Korintische orde bevindt zich een smalle, platte band of bies tussen de cannelures (de riem); de breedte van de riem verschilt en kan zeer smal zij tot ca. een vierde van de breedte van de cannelure; bij zowel de Ionische als de Korintische zuil zijn er meestal 24 riemen.
In de Renaissance worden cannelures weer toegepast, ook bij balusters e.d.

Een zuil met cannelures wordt ook wel een gecanneleerde zuil genoemd.

links doorsnede van een dorische zuil met cannelures, de cannelures raken elkaar met een graat, en rechts van een ionische of korintische zuil met cannelures, de cannelures raken elkaar met een riem:

cannelures van de dorische orde (university of minnesota, dept. art history):

cannelures van een dorische zuil...

...en het vermoedelijke oervoorbeeld de stam van een boom (de foto van de boom is omgedraaid om beter te kunnen vergelijken; foto joostdevree):

cannelures bij de ionische orde; tussen de cannelures bevindt zich een riem (columbiapa-17512):

de cannelures en banden lopen spiraalsgewijs bij de shiraz regents moskee, iran  (foto frank blankers):

De term cannelure is afkomstig van het Latijnse cannula (pijpje).

Zie ook Griekse bouwkunst.
Verg. cannelurevulling.

Eng. channeling, fluting; een kolom met cannelures is a fluted column